ZELULOIDEAREN ZIMURRAK LIFTING DIGITALAREN MENPE


2021eko uztailaren 19an
Bere narruzko jaka beltza harro erakusten zuen Marlon Brandok «Salvaje» zintan. Ahaztu ezinezko zeluloidezko zuri-beltzean motoa maisutasunez gidatzen zituzten bota haiek, ez dute egun diztira atera beharrik. Fotogramen aroa bukatzear dagoela, zinemak beste aro bati ireki dizkio ateak, digitalari alegia. Hari eman behar eskerrak Brandok, bere piura hobetu izana. DVD-ak ekarri zizkigun irudi berri haiek, zinema digitalaren lehen urratsak.

Internet eta kamera digitalak izan dira hala ere, zinemaren nondik-norakoa zehaztu dutenak, 35 milimetroko Brandok ez du faltan botako hain ezaguna egin den formatoa, badirelako ugari digitalizazioak ekarriko dituen aurrerapenak. 451 farenheitetara erretzen zituen Truffauk liburuak etorkizuneko munduan, agian berak oharrarazi zigun gertatuko zenaz, zeluloideak suaren txinpartak ezagutuko ez dituen arren, zokoratuta geratuko baita hautsaren menpe artxibo zahar batean.
Ekoiztetxeak zenbaki binarioen zinemari ateak irekitzeko prest daude, nahiz eta internet bidez zinema hedatzeak ez duen orain arte arrakastarik eduki. Kamera digitalak merkaturatu direnetik zinema merketu egin da eta errazagoa bihurtu da filmaketa prozesua. Zientzia fikziozko film batetik ateratako tresna honek iraultzatu egingo du zinemaren industria, zenbait adituren esanetan. Pelikularen azken sekuentziak ote?

Ekoiztetxeak sarean.

Zinemak porrot egin du interneten, pelikulak zine aretoetan ikusteko produktua direla uste dutenak asko dira oraindik. Zenbait ekoiztetxek ekin zion proiektu honi aspaldi eta egun gehienak merkatutik at daude, baita David Geffen, Steven Spielberg eta Jeffrey Katzenberg-en Pop.com ekoiztetxe ezaguna. Hala ere, kamera digitalek indarberritu egin dute zinema mota hau. Ordenadorearen monitoreak langabezia ezagutuko duten arren, kamera hauei esker, zinema berria, pantaila erraldoian ikusteko aukera izango dugu. Ez da zenbait hilabetetan gertatuko den fenomenoa izango, prozesu luze baten atarian gaude, eta ekoiztetxeak hasi dira lanean, "digital-film" kontzeptua hedatu asmoz.
Horrela, hainbat lehiaketa antolatzen hasiak dira produktuaren kalitatea hobetu nahian. Matiz, Albaguia, Cineonline.com edota minutoymedio.com ekimenek ez dute lotsarik eta 35 mm edota super8-z eginiko lanak baztertu dituzte, zinema digitalari aukera emanez.
Oraingoz, laburra da kamera digitalez gehien filmatzen den formatoa, dokumentalek eta film esperimentalek hurbiletik jarraitzen dioten arren. Julio Medem donostiarrak filmatu du Espainia guztiko lehen luzea kamera digitalarekin, "Lucia y el sexo" pelikulak izan du ohorea. Bigas Luna zuzendari katalanak ere egin du zenbait saiakera. Mugimendu berri honek zine industria bereganatu nahi du nola edo hala, ezinbestekoa baita bizirik iraun ahal izateko. Ekoiztetxeak bapo prestatu dira, agian eskerrak Danimarkan jaiotako Von Trier jaunari eman behar.

Dogma digitala.

Danimarkan jaiotako "Dogma" mugimenduak, zinema komertzialak maneiatzen zituen rolak alderatu nahi zituen, filmatzeko askatasuna aldarrikatzen zuen, etxeko bideokameraz errodatzeko gaitasuna ohikoa egin. Zine baztertua izan zen, baina aldi berean kalitatezkoa. "Idioterne", "Dancer in the Dark" zintak ez dira Hollywood-eko produkzio garestiak, ez dira ordenadorez mozorrotutako fotograma puskak, errealitate gordinaren erakusleihoa besterik ez dira. Hori bera lortzea izan da hasieratik "Dogma" mugimenduaren helburua. Kamera digitalen jaiotzak mugimendua indartu du, herriaren, herriarentzako eta herriari zuzendutako zinema bultzatu du. Ez da aurrekontu handiegirik behar, produkzio aldetik kostuak merketuko dira eta editatzeko garaian, hasiera batean zeluloideak eragiten zituen arazoak asko murriztuko dira.
Zinema digitalari esker, filmak zine aretoetara satelite bidez bidaliko dira, eta nahi beste aldiz ikusi ahal izango dira, zeluloideak ez bezala, formato digitalak lehen aldiko irudi kalitate bera mantentzen baitu.
Zuzendari hasi berriek jada ez dute diru laguntzen beharrik, kamera hauekin ohiko produkzio bateko langile kopurua ez delako beharrezkoa. Zuzendaria da protagonista bakarra eta beste guztiak bigarren mailako partaideak, luxuzkoak bai, baina bigarren mailakoak azken finean.
Orain arte, zeluloidearekin filmatutako zintek arazo bati egin behar zioten aurre, alegia, filmaketan erabilitako fotograma kopurua kontrolatzea. Digitalarekin ez da horrelakorik gertatzen, beraz, luzeak filmatzea askoz ere errazagoa bihurtuko da.
Asko dira zinema berri honen defendatzaile sutsuak, baina badira ere zeluloidearen erromantizismoa alde batera utzi nahi ez dutenak. Egun, 35 milimetroko zintek kontrolatzen dute zinema, klasikoak zuri beltzean gure oroimenean geldituko dira betirako, baina garai berri baten atarian gaude, zuri beltz berri baten atarian, klasiko askoren abiapuntuan. Minnelli, Antonioni, Ford, Browning, Kazan, gogoan zaituztegu... eta ongi etorri beste guztiei

«Pelikulak izan behar du erromantiko eta ez erabilitako kamerak» Khur uts Begoña (zuzendaria)
E HUko Arte Ederretan lizentziatua, Reina Sofia museoan bere ikusentzunezko lanetariko bat izan da ikusgai, Leioako bideo lehiaketan bigarren saria eskuratu du eta Gernikako argazki lehiaketako garaile suertatu da. Horrez gain, Euskal Herriko Unibertsitateak bere zenbait lan erosi du. Khuruts Begoña zuzendari gazteak bere lehen laburra aurkeztu zuen joan den astean Bermeon. "Muchacha con cesta" lana etorkizuneko zinema hurbil denaren adibide garbia da.

Lehen laburra ordenadore bidez editatu duzu (sekuentzien tratamendua, plano aldaketak...). Teknologia berrien aldekoa zarela gauza jakina da, baina, zeintzuk dira tresna berri honen bidez nabari izan dituzun abantailak ohikoarekin alderatuz gero?
Garrantzitsuena dudarik gabe, merkeagoa dela. Lan egiten dudan mailan ezinezkoa da editatzeko tresna analogikoa eskuratzea. Ordenadorearekin bideo formatoan edita dezaket eta nire lanean hori ezinbestekoa da. Irudiari dagokionez zorrotza naiz erabat eta filmatutakoa garbia izatea dut helburu, tratamendu digitalik gehitu gabe alegia.

Zinema aretoetan oraindik 35 mm-tan filmatutako zintak dira ikusgai, hauei darien erromantizismo kutsua, digitalak berdinduko duela uste al duzu?
Klasikoak beti izango ditugu bihotzean, erromantikoak gara, faltan botako ditugu, hala ere denboraren joanean digitalak gure ikuspuntua aldatuko du eta beste teknologia berriagoen aurrean kezkati izango gara. Erromantikoa pelikula bera izan behar da eta ez erabilitako kamera.

Ez al da zinema «Dogma» mugimenduaren hatzaparretan jausiko kamera digitalari esker?
Ez dut uste. Tresna berri bati irekitzen dizkiogu ateak, esperimentatu beharrean gaude, eskaintzen dizkigun abantailekin disfrutatu. Alde on asko ditu, baina kontuz, ez dugu teknologiaren hatzaparretan jausi behar. Ikusentzunezko lanak gauza guztien gainetik komunikatu behar dute, hizkuntza propioa izan behar dute, hori da garrantzitsuena.

Digitalaren filmaketa prozesuan, zeintzuk dira zuzendariak aurkitzen dituen abantaila eta oztopoak?
Egun, ordu bateko bideo zinta digitalak 12 euro balio ditu eta Super 8-an filmatutako hiru minutuk 18 euro. Ezberdintasuna nabaria da. Horrez gain, ohiko filmaketan ez da grabatutakoa zuzenean ikusten eta horrek atzerapenak sortarazten ditu Teknikoki oso ezberdinak dira, adibidez argiaren tratamenduan, pelikularekin lan eginez gero, den-dena izan behar duzu kontrolpean.

Noizko kamera digitala eta S8-arekin filmatzen ari zaren bigarren laburraren («Gora Ethan!») aurkezpena? Zine garaikidea eta digitalizazioa parean daudela uste al duzu?
Ez diot data jakin bat jarri baina ez dut luzarorako utzi nahi. Espetxetik irten berria, Terranovara bidaiatzeko erabakia hartzen duen cowboy baten istorioa izango da ikusgai. Zine garaikideak hizkuntza du xede, ez digitalizazioa. Rimbaud-ek ez zuen ordenadorerik

ZENBAIT HELBIDE
Etorkizuneko zinearen inguruan sortzen diren albiste edota berriak helbide hauetan aurki ditzakezue, zerbitzuen zentruak, lehiaketak, zine digitalari buruzko jardunaldiak, teknologia, ikastaroak... denetarik aurki dezakezue aipatu helbideetan. Coppola digitalaren bila dabiltzanak ere badira sarean.

Bawebtv.com.ar
Albaguiatv.com
Cortovisión.com
MorpheArtPictures.com
MadridFilm.com
CineDigital.com
Digit01.com


Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude