Aizkorri-Urbasa-Entzia. Urederraren sorlekua
Beti zuzen jarraituz, edozein unetan paseo bat burutu dezakegu, errepidea erreferentziatzat hartuz galtzea zaila delako, eta edozein leku horretarako egokia delako, (ingurua zoragarria da).
Abiatu eta laster sekulako zelai handia zeharkatuko dugu eta ibilbidearen 58,5 kilometroan Urbasa mendate laua harrapatuko dugu.
Berehala aparkaleku bat ikusiko dugu ezkerrera, Urederraren zirku izugarritik oinez minutu gutxi batzuetara dagoena. Aparkatzen baduzue ez zarete damutuko, ikuskizuna primerakoa baita. Beste kilometro batera begiratoki polita ikusiko duzue, aparkatzeko leku handirik ez duena, eta bi kilometro ondoren (ibilbide osoan 61,5. kilometroan eta errepidearen 19,5. kilometroan), eskumara jotzen duen bihurgune handian ere aparkatzea gomendatzen dizuegu. Bihurguneko langaren ostean, Urederraren iturburu zoragarriraino daraman bidezidorra hasten da. Bertatik abiatuz, azkenean agertuko zaizuen urjauzi paradisiakoek txundituta utziko zaituzte.
Ikuskizun honekin dagoeneko aseturik geratu ez bazarete, errepidea zuzen segituz Zudaire (XIII-XVII. mendeko San Andres eliza) zeharkatu, hurrengo datorren Barindanon ezkerrera hartu, eta Bakedano herria ere zeharkatu ostean, parkinean kotxea utzi.
Bertatik, Urederra Euskal Herriko ibairik ederrenetakoaren ur garbi eta berde-urdinskek sortutako uharka eta urjauzi zoragarriekin gozatzera abiatu zaitezkete, inoiz ahaztuko ez duzuen paradisuan barneratuz.
Handik gutxira Eulate herria pasatuko dugu, ezkerraldean batez ere laborantza lurrak eta eskuinaldean Entzia mendilerro ikusgarria agertzen zaizkigula. Kilometro gutxiren buruan aldiz, Aranaratxe eta Larraona datozkigu, aurrekoak bezala abeltzaintza eta basogintzaz arduratzen diren nekazari herrixkak. Azken honetatik gertu jada Araban sartuko gara.
Araban bisitatuko dugun lehen herria errepidean bi aldiz ezkerrera egin ostean pare bat kilometrora iritsiko garen Kontrasta da (91. km.), antzina Araba eta Nafarroa arteko bidegurutze garrantzitsua. Ondorioz, herria harresiz inguratu zen (gaur egun etxeek aprobetxatutako hormak dira) eta bere Jasokundeko Andra Mari eliza handiosoak gotorleku itxura hartu zuen. Herriko ertz batean Elizmendiko ermita dago, hilarri erromatar interesgarriarekin.
Errepidera itzuliz, Opakua-Agurain norabidean jarraituko dugu, paisaje arrokatsu eta menditsuak tarteka galdu izan duen ikusgarritasuna agertzen digularik berriz ere. Mendatera iritsi arte beti zuzen segituko dugu.
Azkenik, ibilbidearen 101. kilometroan Opakua mendatearen gainean bertan gaudela, jaisten hasten den lekuan eskuinera bide bat ateratzen dela ikusiko dugu. Bide horretxek eramango gaitu Legaireraino, baina erne ibili, nahiz eta asfaltatua eta oso zabala izan, bidezulo ikaragarriak dituelako. Opakuatik bi kilometrora lehenbiziko aparkalekua ikusiko dugu ezkerrera, baina zuzen segituz, lau kilometro beranduago arbolez inguratutako paraje ederrera iritsiko gara.
Beste kilometro erdira Legaireko zelaietara daraman bidexka hasten da, gure ezkerrera (zuzen segituz gero bidea moztu egiten da). Landa hauen inguruan eta Mirutegiko balkoi natural izugarriraino sekulako ibilbidea egin ahal izango duzue, edo besterik gabe, atseden ederra hartu, zelai zabal eta atsegin hauek horretarako aproposak dira-eta.
URBASA-ENTZIA MENDIZERRA
Denbora horretan Urederra ibaia sortzen den anfiteatro moduko zirko ikaragarriaren erlaitz edo hegalera iritsiko gara. Hortik aurrera, berau inguratzen paregabeko ibilera nahi dugun arte luza dezakegu, ez baikara inolaz ere aspertuko.
Urbasatik jaisten ari garen bihurgune handiaren hesiaren atzean hasten den bidezidorra hartu eta zuzenean iturburura eramango gaitu. Egin beharreko bakarra paretaren kontrako bide erraza jarraitzea da. Bidea ez da Bakedanotik bezain ikusgarria, baina parean agertuko zaigun urjauziak txundituta utziko zaituzte. Argazki kamera eraman.
Hortik aurrera, egin beharreko gauza bakarra uraren sorlekurantz abiatzea da, batzuetan uraren albotik eta beste batzuetan metro batzuk urrundu ostean berriz ere itzuliz, lur eremuak leku bakoitzean eskaintzen dituen bideak (eta begiratokiak) aprobetxatuz. Bitartean, aurrean duzuen ur urdin-berdexka ezin garbiago hori benetakoa ote den pentsatuko duzue, bata bestearen atzean igaroko dituzuen uharka miragarriak aluzinazioak ote diren, edota urjauzi eta urlasterrak ametsetako kontuak ote diren.
Pagadi mixto honetan zehar ahozabalik aurreratzen duzuen bitartean, azkenean besteetatik nabarmentzen den urjauzi are ikusgarriago bateraino iritsiko zarete, lehen ikusi ditugunak baino altuagoa eta bertikalagoa baita.
Bere gainetik ibaiaren beste aldera igaro eta eskailera batzuetatik Urederraren iturbururaino eramango gaituen bidezidor eta zubitxoraino hurbilduko gara.
Hemen, sartaldeko malkarrerantz joz (bista politak), Atau mendatea harrapatuko dugu eta hemendik, hegaletik gertu jarraituz, gurutze altu batek seinalizatzen digun Mirutegi gaina, amildegiaren gainean bertan. Balkoi pribilegiatu honetatik dugun ikuspegia izugarria da, besterik gabe. Ibilbidea nahikoa laua da eta presarik gabe arratsalde batean egiten da.
Urbasako Benta- Urbasa Gaina.
Jan eta lo egiteko:
Bioitza kanpin -aterpetxea- Urbasako errepidea, 30. km. 948- 39 10 04.
BAKEDANO
Urederra jatetxea- Iturria 15.
Jatorduan:
Clinker jatetxea- Kale Nagusia 1.
Aixeleku Bar-Jatetxea- Portuko kalea.
ZUDAIRE
Jan eta lo egiteko:
***Hostal Irigoyen- Lizarra-Donostia errepidea, 16. km. 948- 53 90 06. Logela bikoitza 31,25 euro.
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]
LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.
Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]
Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.
Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.
Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.
Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.
Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.