Aizkorri-Urbasa-Entzia. Urederraren sorlekua
Beti zuzen jarraituz, edozein unetan paseo bat burutu dezakegu, errepidea erreferentziatzat hartuz galtzea zaila delako, eta edozein leku horretarako egokia delako, (ingurua zoragarria da).
Abiatu eta laster sekulako zelai handia zeharkatuko dugu eta ibilbidearen 58,5 kilometroan Urbasa mendate laua harrapatuko dugu.
Berehala aparkaleku bat ikusiko dugu ezkerrera, Urederraren zirku izugarritik oinez minutu gutxi batzuetara dagoena. Aparkatzen baduzue ez zarete damutuko, ikuskizuna primerakoa baita. Beste kilometro batera begiratoki polita ikusiko duzue, aparkatzeko leku handirik ez duena, eta bi kilometro ondoren (ibilbide osoan 61,5. kilometroan eta errepidearen 19,5. kilometroan), eskumara jotzen duen bihurgune handian ere aparkatzea gomendatzen dizuegu. Bihurguneko langaren ostean, Urederraren iturburu zoragarriraino daraman bidezidorra hasten da. Bertatik abiatuz, azkenean agertuko zaizuen urjauzi paradisiakoek txundituta utziko zaituzte.
Ikuskizun honekin dagoeneko aseturik geratu ez bazarete, errepidea zuzen segituz Zudaire (XIII-XVII. mendeko San Andres eliza) zeharkatu, hurrengo datorren Barindanon ezkerrera hartu, eta Bakedano herria ere zeharkatu ostean, parkinean kotxea utzi.
Bertatik, Urederra Euskal Herriko ibairik ederrenetakoaren ur garbi eta berde-urdinskek sortutako uharka eta urjauzi zoragarriekin gozatzera abiatu zaitezkete, inoiz ahaztuko ez duzuen paradisuan barneratuz.
Handik gutxira Eulate herria pasatuko dugu, ezkerraldean batez ere laborantza lurrak eta eskuinaldean Entzia mendilerro ikusgarria agertzen zaizkigula. Kilometro gutxiren buruan aldiz, Aranaratxe eta Larraona datozkigu, aurrekoak bezala abeltzaintza eta basogintzaz arduratzen diren nekazari herrixkak. Azken honetatik gertu jada Araban sartuko gara.
Araban bisitatuko dugun lehen herria errepidean bi aldiz ezkerrera egin ostean pare bat kilometrora iritsiko garen Kontrasta da (91. km.), antzina Araba eta Nafarroa arteko bidegurutze garrantzitsua. Ondorioz, herria harresiz inguratu zen (gaur egun etxeek aprobetxatutako hormak dira) eta bere Jasokundeko Andra Mari eliza handiosoak gotorleku itxura hartu zuen. Herriko ertz batean Elizmendiko ermita dago, hilarri erromatar interesgarriarekin.
Errepidera itzuliz, Opakua-Agurain norabidean jarraituko dugu, paisaje arrokatsu eta menditsuak tarteka galdu izan duen ikusgarritasuna agertzen digularik berriz ere. Mendatera iritsi arte beti zuzen segituko dugu.
Azkenik, ibilbidearen 101. kilometroan Opakua mendatearen gainean bertan gaudela, jaisten hasten den lekuan eskuinera bide bat ateratzen dela ikusiko dugu. Bide horretxek eramango gaitu Legaireraino, baina erne ibili, nahiz eta asfaltatua eta oso zabala izan, bidezulo ikaragarriak dituelako. Opakuatik bi kilometrora lehenbiziko aparkalekua ikusiko dugu ezkerrera, baina zuzen segituz, lau kilometro beranduago arbolez inguratutako paraje ederrera iritsiko gara.
Beste kilometro erdira Legaireko zelaietara daraman bidexka hasten da, gure ezkerrera (zuzen segituz gero bidea moztu egiten da). Landa hauen inguruan eta Mirutegiko balkoi natural izugarriraino sekulako ibilbidea egin ahal izango duzue, edo besterik gabe, atseden ederra hartu, zelai zabal eta atsegin hauek horretarako aproposak dira-eta.
URBASA-ENTZIA MENDIZERRA
Denbora horretan Urederra ibaia sortzen den anfiteatro moduko zirko ikaragarriaren erlaitz edo hegalera iritsiko gara. Hortik aurrera, berau inguratzen paregabeko ibilera nahi dugun arte luza dezakegu, ez baikara inolaz ere aspertuko.
Urbasatik jaisten ari garen bihurgune handiaren hesiaren atzean hasten den bidezidorra hartu eta zuzenean iturburura eramango gaitu. Egin beharreko bakarra paretaren kontrako bide erraza jarraitzea da. Bidea ez da Bakedanotik bezain ikusgarria, baina parean agertuko zaigun urjauziak txundituta utziko zaituzte. Argazki kamera eraman.
Hortik aurrera, egin beharreko gauza bakarra uraren sorlekurantz abiatzea da, batzuetan uraren albotik eta beste batzuetan metro batzuk urrundu ostean berriz ere itzuliz, lur eremuak leku bakoitzean eskaintzen dituen bideak (eta begiratokiak) aprobetxatuz. Bitartean, aurrean duzuen ur urdin-berdexka ezin garbiago hori benetakoa ote den pentsatuko duzue, bata bestearen atzean igaroko dituzuen uharka miragarriak aluzinazioak ote diren, edota urjauzi eta urlasterrak ametsetako kontuak ote diren.
Pagadi mixto honetan zehar ahozabalik aurreratzen duzuen bitartean, azkenean besteetatik nabarmentzen den urjauzi are ikusgarriago bateraino iritsiko zarete, lehen ikusi ditugunak baino altuagoa eta bertikalagoa baita.
Bere gainetik ibaiaren beste aldera igaro eta eskailera batzuetatik Urederraren iturbururaino eramango gaituen bidezidor eta zubitxoraino hurbilduko gara.
Hemen, sartaldeko malkarrerantz joz (bista politak), Atau mendatea harrapatuko dugu eta hemendik, hegaletik gertu jarraituz, gurutze altu batek seinalizatzen digun Mirutegi gaina, amildegiaren gainean bertan. Balkoi pribilegiatu honetatik dugun ikuspegia izugarria da, besterik gabe. Ibilbidea nahikoa laua da eta presarik gabe arratsalde batean egiten da.
Urbasako Benta- Urbasa Gaina.
Jan eta lo egiteko:
Bioitza kanpin -aterpetxea- Urbasako errepidea, 30. km. 948- 39 10 04.
BAKEDANO
Urederra jatetxea- Iturria 15.
Jatorduan:
Clinker jatetxea- Kale Nagusia 1.
Aixeleku Bar-Jatetxea- Portuko kalea.
ZUDAIRE
Jan eta lo egiteko:
***Hostal Irigoyen- Lizarra-Donostia errepidea, 16. km. 948- 53 90 06. Logela bikoitza 31,25 euro.
Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.
Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.
Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan.
EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]
Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.