«Zientzialarioi jakin mina erronka bihurtzen zaigu»
Baina inguruneaz gain, uste dugu geneek zerikusi zuzena dutela, gene bariante batzuk dituzten pertsonek joera handiagoa dutela gaixotasun bat garatzeko, besteek baino. Kontua joera hori zein genek duten jakitea da, eta zehazkiago zein gene bariantek. Izan ere, geneak, guztiok ditugu berdinak, baina bariante ezberdinak ditugu.
Zer da zuek azken ikerketarekin lortu duzuena?
Zuen aurkikuntzaren ondotik, zer beste pausu eman behar dira sendabidea aurkitzeko?
Pertsonatik pertsonara ere aldatuko da gaitza...
Zenbat denbora barru etorriko da sendabidea?
Laborategiko saguekin egin duzue ikerketa; zer berezitasun zuten sagu horiek?
Zer erreakzio izan zuten saguek gene hori mutatuta?
Beraz, bi emaitza izan ditu gure ikerketak: ikusi dugu saguek gene horrekin lupua sortzen dutela, eta bestetik badakigu gaitz horren ondorioa zelula gehiago ugaltzea dela.
AEBetara joan zinen postdoktoratua egitera. Zergatik, nola dago hemengo ikerkuntzaren egoera hangoarekin alderatuta?
Geroztik Euskal Herrian gehiago inbertitzen al da ikerkuntzan?
Ikerkuntzan diru gehiago inbertitu behar da, beraz. Azpiegitura aldetik, nola dago Euskal Herria?
AEBetan berriz, ikerlariei proiektu bakoitzeko ordaintzen zaie; ikerlariak bere proiektua diseinatu eta unibertsitateari saldu behar izaten dio, eta unibertsitateak onartzen badu, proiektua garatzeko behar duen denboraldirako kontratatua da. Jakina, Euskal Herrian lasaiago bizi gara irakasleok, funtzionarioak garenez, gure soldata ziurtatua baitago irakasle izanda. Baina AEBetako sistemak ikerketa berriak sustatzen ditu, han ikerlariak aurkikuntza berrietatik ateratzen duelako ogia, eta bere lanordu guztiak laborategirako dituelako, eta urtean 5 klase baino ez dizkie emango ikasleei. Euskal Herrian ikerketara zentratuak dauden profesionalak beharko lirateke, bestela aurrerakuntzak beti etorriko dira beste herrialdeetatik, eta beti egongo gara besteren lapikotik jaten!
Zientzia ere boterea da. Hainbeste ikerkuntza eta aurrerapen lortzen badira nazio aberatsetan, ez al da gehiago desorekatuko hirugarren munduarekiko harremana?
Laborategien arteko konpetentzia handia dago. Ez al dira informazio sekretuarekin gehiago aritzen, elkarlanean aurrerapen bila baino?
Zientzia eta etikaren arteko muga non dago?
Nola uztartu behar dira zientzia eta etika?
Aurkikuntza batek erantzun ezberdina jasotzen du gizartean garai bakoitzean. Eugenesia edo antzutzeko sistema sortu zenean, 1920an, bere erabilpena izan zen lehenengo atzeratu mentalak aurretik kentzea, eta gero mozkorrak, drogazaleak eta hau eta bestea. AEBetan, kanpotik zetozenak, asiarrak eta abar, esterilizatu egiten zituzten. Gizartean ideia zabaldua zen pertsona horiek maila baxuagoa zutela, eta gainera ugaritu egiten baziren, estatuaren kaltetarako izango zela. Suedian ere esterilizatu zituzten atzerritar pila. Horregatik da garrantzitsua eztabaidatzea, bestela ez dakigu zer ari garen aukeratzen ere.
Zientzia munduan euskara ze osasun egoeran dago?
Unibertsitate mailan urteetan euskarak indar hartu duela nabaritu dut; laborategiko lantaldean gehiengoa euskalduna gara, eta geure artean euskaraz hitz egiten dugu zientziaz ari garenean ere.
Zientzian berrikuntzak etengabe datoz. Euskarazko hitz berriak sortzea noren lana da?
- Biologoa, genetika irakaslea eta ikerlaria.
- Biologian lizentziatu eta tesia atera ondoren, postdoktorala AEBetan egin zuen.
- Biologia molekularrari buruzko lanak eta inmunologiari buruzkoak kaleratu ditu; bere azken ikerketa «Inmunity» zientzia aldizkari garrantzitsuan atera dute.
Gaixotasunen sendagai bila
genetikaren harira,
kate maila bat ezagututa
hurrengo mailari tira.
Gu lasai egon gintezke zuen
ikerketari begira,
saguei probak egin zaizkie
eta bidea hori da,
maiz gizakiak eta xaguak
oso antzekoak dira.
Aitor Mendiluze
Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".
Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]
Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.