HAGINAREN MINA


2021eko uztailaren 28an
Aurtengoa omen da negua! Bada, ondo neguaren zuhaitza da hagina (Taxus baccata). Inguruko zuhaitz gehienek, jelatzeko beldurrak, hostaia bota eta adarje soileko txardengoetan bizimodua alaitzen dioten txorien habiak salatzen dituzten artean, haginak, beltz, habiak harro babesten ditu eta habikideak elikatzen. Bisita eta mirets itzazu.

Adiskidea, hagina eta gure arteko guda ez da berdantzartekoa. Jullian Huxley naturazale eta biologo ingelesak zioenez, Ingalaterran ezagutzen den lanabes zaharrena, 400.000 bat urte omen dituen Clacton ibaiaren garai bateko legarretan azaldutako 36 cm. luze den zurezko lantza mutur bat da. Hagina, adiskidea… Kuprearen Aroko, duela 5.000 urteko Kalkolitikoko, "Alpeetako gizon" deitu den momia famatuak alboan eusten zituenetako uztaia eta aizkoraren kertena: hagina. Erdi Arotik aurrerako gizakion arteko guduak arte ez genuen hagina eraitsi. Orduan hasi zen zuhaitz eder honen benetako gainbeherakada. Gudarako uztai onenak haginezkoak: 45 kg.ko tentsioa eta metroko azkona 300 metrotik haratago jaurtitzeko gai: zura lanerako gozoa, eskurako leuna, malgua, gogorra, zaila eta usteltzen ez dena: sekulakoa. Galesko Abergavenny hiriko setioan uztai hauen azkonek aldenik alde igaro omen zituzten zortziko haritzezko ateak oroigarri gisa jasota omen daude. Azken bat, Tirolgo haginak akabatu zituena, 1559-60 biurtekoan landutako 36.000 uztai saldu omen zituzten Ingalaterrara eta Herbeheretara


Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude