AZKEN ORDUKOAK KLASIKO ARTEAN

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Bere sorreratik, Bilboko Arte Ederretako museoa museo historikoa izan da, iraganeko adierazpen artistikoak erakutsi dituena. Azken hiru urtetan jasan dituen berritze lanek ez dute, hala ere, bere itxura soilik aldatu. Berritze lanak edukietara ere iritsi dira eta horren lekuko da «Gaur, hemen, orain» erakusketa. Bertan Guadalupe Echeverria eta Bartomeu Marí komisarioek aukeratutako 22 euskal artista garaikideren 30 bat lan bildu dituzte.

Artelanok, bildu baino gehiago, zabaldu egin dituztela esan beharko genuke hala ere, erakusketari areto berezi bat eskaini beharrean, artelanak museo osoan zehar barreiatu baitituzte. Modu honetan Arte Ederretakoa bezalako museo orain arte «tradizional» batek bere erakusketa politika birplanteatzen du.
Bisitariak ere bere jarrera aldatu behar du ezinbestez, lanik berrienak pieza klasikoen aldamenean ikustera behartuta baitago. Modu horretan, areto batera sartu eta mende askotako lanak izango ditu batera begien aurrean. Arraroa geratzen da, eta zaila agian, ikuslea eskema honetara ez dagoelako ohituta.
Erakusketaren tituluari erreparatuz (1966ko «Orain, Gaur, Hemen» berritzailean oinarrituta dago, hitzen ordena aldatuta ere) galdera bat datorkigu gogora. Artelanak oraingoak direla zalantzarik ez dago. Gizartearen gaurkotasunarekin ere lotura estua dute lan hauetako askok. Baina hemengoak al dira? Erakusketako 22 artistak Euskal Herrian jaioak dira, baina euskal artea egiten al dute? Ukaezina da nazioarteko eraginek euren sormenean eragin handia duela. Guadalupe Echevarria komisarioetako baten esanetan, kanpoko eragin hori da hautatutako artisten lanen oinarrietako bat. Eta hala ere Euskal Herriko egoera politikoa eta soziala beste oinarrietako bat dela dio.
Baina bisitariarentzat ezaugarririk nabarmenena erabilitako euskarri berriena izango da seguruenik. Artea desmaterializatzen ari den honetan, euskal artistek ekoizpen prozesu berriak erabili dituzte. Horrela Jon Mikel Euba, Itziar Okariz edo Sergio Pregok, esaterako, bideoa erabili dute euren artelanen euskarri gisa. Argazkiei dagokienez ere denetik ikus daiteke: Mikel Eskuariazak argazkia era konbentzionalenean erabiltzen duen bitartean, Dario Urzayk euskarri digitalak erabiltzen ditu bere argazkiak manipulatzeko; Gema Intxaustik, berriz, sinpletasunera jo eta fotomatoi soil bat erabili du bere lanerako. Beste batzuek euskarri desberdinak nahasten dituzte obra batean. Ana Laura Alaezek, adibidez, irudiak eta musika nahasten ditu bere DVDetan eta Txomin Badiolak egitura material erreal baten barruan bideoa eta soinua sartu ditu.
Museo tradizionalaren kontzeptua aldatzen laguntzen duten lanak daude erakusketan, museoaren eraikina bera gainditzen dutenak. Jose Luis Moraza gasteiztarrak, «Fanal» izenburupean, hainbat farola kokatu ditu museoaren inguruan, eta oraindik ere beste batzuk falta zaizkio jartzeko, erakusketak irauten duen denbora tartean garatzen joango den lana baita. Pello Irazuk aldiz museoko lorategi sinple eta serioan kolore biziz betetako banku bat ezarri eta «Sweet dream» izena ipini dio.
Museotik irtetean, bisitari batek «Gaur, Hemen, Orain» erakusketa zein aretotan dagoen galdetu dio sarrerak hartzen dituen gizonari. «Museo osoan zehar sakabanatuta» erantzun dio museoko langileak. «Orduan, museo osoa ikusi beharko dut, ezta?». Ez dirudi bisitaria oso pozik dagoenik. Erakusketa berritzailea baita edukiz eta egituraz eta horrek bere arriskuak ditu

Artisten zerrenda
Juan Aizpitarte (Donostia, 1974)
Ana Laura Alaez (Bilbo, 1964)

J. R. Amondarain (Donostia, 1964)

Ibon Aranberri (Eibar, 1969)

Txomin Badiola (Bilbo, 1957)
Roberto Bergado (Bilbo, 1968)
Inazio Escudero (Bilbo, 1972)
Mikel Eskuariaza (Bilbo, 1969)
Jon Mikel Euba (Bilbo, 1967)
Asier Perez (Bilbo, 1970)
Gema Intxausti (Gernika, 1966)
Pello Irazu (Andoain, 1963)
Asier Mendizabal (Ordizia, 1973)
Juan Luis Moraza (Gasteiz, 1960)
Begoña Muñoz (Iruñea, 1970)
Itziar Okariz (Donostia, 1965)
Txuspo Poyo (Altsasu, 1963)
Sergio Prego (Hondarribia, 1969)
F. Ruiz de Infante (Gasteiz, 1966)
Iñaki Saez (Bilbo, 1971)
Dario Urzay (Bilbo, 1958)
Azucena Vieites (Donostia, 1967)


Azkenak
Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


2025-02-28 | ARGIA
1936-1976an Nafarroan errepresaliatutako 407 irakasleak, nortzuk ziren?

Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.


2027an ixten hasi behar diren zentral nuklearrak mantentzeko eskatu diote Iberdrolak eta Endesak Espainiako Gobernuari

Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.


2025-02-28 | ARGIA
“Erdalduntzeko makina” salatzeko kanpaina abian jarri du Bilboko Guka mugimenduak

Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.


'Errealitatearen harribitxiak'
Arreta galdu barik

ERREALITATEAREN HARRIBITXIAK
Nork: Josu Iriarte, Nerea Lizarralde, Jare Torralba eta Amets Larralde. Mikel Martinezek zuzenduta eta Jokin Oregiren testuetatik abiatuta.
Noiz: otsailaren 21ean.
Non: Bilboko 7katu... [+]


2025-02-28 | Gedar
Adin txikiko neska bati eraso dio Sarako kirol entrenatzaile batek

 15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.


Nafarroako Gobernuak Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima aitortu ditu

Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]


Odon Elorzak Donostiako San Bartolomeko merkataritza zentroaren kontrako plataforma aurkeztu du

Donostiako alkate ohiak webgune bat sortu du, eta plataformarekin bat egiteko eskatu die herritarrei.


2025-02-28 | Sustatu
Webtest.eus: webguneen segurtasuna autoebaluatzeko tresna

PuntuEus-ek doako tresna erabilgarri bat jarri du edonoren eskura, webguneen segurtasuna erraz ebaluatzeko. Webtest.eus izeneko autoebaluazio-tresna honi esker, erabiltzaileek beren webgunearen segurtasun-maila modu sinple eta argian azter dezakete.

 


Okzitaniako A69 autobidea
Justiziak ezeztatu du obren gauzapena zekarren prefetaren ordenantza

"Historikotzat" jo du otsailaren 27an plazaraturiko epaia Lurraren Altxamenduak sare ekologista antikapitalistak. Bere aldetik, epaiaren "krudelkeria" salatu eta helegitea jarriko duela jakitera eman du Frantziako Estatuak. Duela hogei urte baino gehiago jarri... [+]


Arabako ospitaletako komunen irisgarritasun falta salatu du Eginaren Eginez elkarteak

Elkarteko Elena Avalosek salatu du aulki gurpildunarekin komunera sartzea oztopatzea, pertsona desgaituen eskubideen, autonomiaren eta duintasunaren kontra doala.


Txema Monterok EAJ birsortzea proposatu du, ‘Deia’-k zentsuratutako artikulu batean

Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.


Eguneraketa berriak daude