HIRUGARRENEAN, IDAZKERA ARGIA JOMUGA
"Euskaldunon Egunkaria" kaleratzen hasi zenerako, bazuten oinarrizko arauak biltzen zituen orri sorta bat. Izan ere, hasi aurretik, ikastaro bat egin zen kazetariekin, idazterakoan sortzen diren oinarrizko arazoak eta idazten eskarmenturik ez duenak gauzak itzultzean egiten dituen huts tipikoak egokitu eta arrasto batzuk emateko. Dena dela, behin egunkaria martxan, hasierako paper sorta gehituz joan zen, oharrekin, erabakiekin eta gainerakoekin. Eta halako batean, hura guztia landu eta liburu moduan argitaratzeko mementoa iritsi zitzaiela erabaki zuten, interesgarri izan zitekeelakoan, bai "Euskaldunon Egunkaria"n erabiltzeko, bai kanpora begira ere. "Halaxe sortu zen gure lehen ‘Estilo Liburua’, 1992an. Funtsean, oinarrizko irizpideak ziren. Hizkuntza aldetik, gramatikako huts tipiko batzuen azterketa, zalantza hiztegi bat, izendegia, sigla zerrenda eta beste. 'Hiztegia' atalean, guk hartutako erabaki mordoxka agertzen zen, kalean zeuden hiztegiek eskaintzen zituzten aukeretatik bat hartuta. Izan ere, forma bat baino gehiagotan agertzen ziren hitzak, ‘Euskaldunon Egunkaria’n behintzat modu berean agertzeko asmoa genuen, eta gure arrisku eta guzti, ‘Hiztegi Batua’ren aurrekaria-edo egin genuen".
Hiru urte beranduago, bigarren «Estilo Liburua» kaleratu zuten: "Oker ez banago, Euskaltzaindiaren arau berri mordoska bat sartu zen: munduko izendegia, gramatikako beste arau mordoska bat ere bai…", esan digu Petrirenak. Horrez gain, hiztegian ere ordurako ba omen zen Euskaltzaindiak emandako zerrendaren bat, eta hori ere nabaritu omen zen beraienean. Nolanahi ere, "Euskaldunon Egunkaria"ren hiztegiak ez zituen bakarrik hitzen formetako zalantzak argitzen, erabilera txar askoren ordezko proposamenak ere egiten zituen. "Hasiera batetik, informazio asko agertu da gure hiztegian. Irakurtzen baldin bada goitik behera… Beno, badakigu inork ez duela hori egiten, baina kontsulta askoren erantzuna aurki daiteke bertan".
Eta bide bertsua jarraitu omen dute hirugarren "Estilo Liburua" egiterakoan ere. "Sei urte hauetan gehien landu duguna sintaxia izan da, erraztasuna eta argitasuna bilatu nahian. ‘Egunkaria’n bada 6-8 pertsonak osatutako talde bat, egunero testuak orrazten dituena. Lan handia egiten da hor. Beti ari gara esaldiak egokitzen, argitasuna bilatzen. Eta zuzenketa lan horretatik ere atera ditugu ondorio batzuk".
Ahalegin horren guztiaren ondorioa, Idazkuntza deitu atalean islatua dago, non idaztean ulermena errazten duten egiturak eta joskerak sartu dituzten. "Hori da, ziur aski, liburu honek duen ekarpenik handiena", dio Patxi Petrirenak.
Atal horretan, puntuazioa ere landu dute, oro har, gutxi puntuatzeko joera dagoela sumatu dutelako. "Eta gainera zenbaitek dio hainbeste puntuatzeak etena eta traba dakarrela. Hori ez da horrela. Zeinu guztiak erabiltzeak ez du irakurketa trabatzen, kontrakoa egiten du, irakurleak ez duelako egin behar izaten idazleak egin ez duen lana", gaineratu du liburuaren egileak.
Idazketaz ari garela, zeintzuk ote dira kazetariok egiten ditugun akats ohikoenak? Bada, itzulpen txarretatik omen datoz gehienak, inguruan dauzkagun erdaren oihartzun asko irensten dugulako konturatu gabe, eta zenbait topiko txarren kalko gordin-gordinak idatzi: adibidez, ‘alderdi ezberdinen arteko bilera bat’, ‘alderdien arteko bilera bat’ esateko orduan; edo ‘zelaia baldintza onetan dago’, ‘zelaia ongi dago’ jarri beharrean… Gainera, gauzak esateko moduan ere egiten ei ditugu akatsak. "Eta horren guztiaren ondorioz, esaldi ordenamendu nahiko arraroak sortzen dira, nekez ulertzen direnak bukaerara ailegatu arte, eta irakurlea behartzen dutenak, ulertzekotan, puntu jakin batera ailegatu eta berriz atzera buelta egitera…", diosku Petrirenak. Bada, hutsune horiek guztiak saihesteko adina adibide dago "Estilo Liburua"n.
Izendegiari eta toponimiari dagozkion atalak ere eguneratu dituzte. Petrirenak dioenez, "Euskal Herrikoak lan handia eman du, baina mundukoa baino errazagoa izan da: azkeneko urtean berrituak izan diren izendegiak hartu ditugu -EAEkoa, Nafarroakoa, eta Euskaltzaindiak emandako Zuberoako eta Lapurdiko izendegi berritua-, guztiak batu eta ahalik eta informazio gehiena eman dugu. Badauka zer osatu oraindik ere, baina pozik gaude".
Lana egiten duenak espero du saririk, eta "Euskaldunon Egunkaria"koak ere irrikaz daude "Estilo Liburua"k nolako harrera izan duen jakiteko. "Oraindik ez dugu ezer jaso, ordea. Agian ikusteko denborarik izan ez dutelako, edo gauza berririk ez dela egongo pentsatu dutelako. Baina horrela balitz, oker daude, aski berritua eta osatua dago. Gu iritzien esperoan gaude, eta jakiteko gogoz gainera"
Adibideen bidez azaldu ditugu puntu guztiak, arau nahiz gomendio. Adibide horietan nahiz azalpenetan, Egunkarian egunero-egunero egiten dugun azterlanaren eta orrazketa lanaren ondorioak ageri dira. Ez genuke ahantzi nahi, hala ere, urte hauetan hainbat pertsona eta lantaldek egin duten ekarpena ere, hainbat arrasto eskaini baitizkigute idazkera argia eta zehatza (hitzetan nahiz joskeran) iristeko lagungarri direnak.
Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]
24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.
Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.
-----------------------------------------------
Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]
Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Kievek jakinarazi du Errusiaren gatibupean hil zen kazetari baten gorpua identifikatu dutela, tortura... [+]
Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.
Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]
Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]
Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.
Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.
Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]
Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.
1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]
Asteartetik asteazkenerako gauean familiaren etxearen aurka bi bengala bota dituztela jakinarazi du Fagor kooperatibako jasangarritasun arduradunak.