Libera, 700 urteko moneta
«Zaldiaren txanpona» deituaren -libera alegia- alde batean erregea agertzen da zaldi batean, armadura batez jantzia eta buruan koro-kasketa bat daramala. "Johannes Dei Gratia Francorum Rex" testua idatzia dago. Hots, "Joanes frankoen erregea Jainkoari esker". Beste aldean, lorez apaindutako gurutze bat darama.
"Zaldiaren moneta" delakoa 1385. urtera arte jaulki zen. Karlos V.ren erregealdiaz geroztik, oinezko libera jaulki zen, balio berekoa. Karlos V. erregea zutik agertzen zen txanponean.
1575ean, Enrike III.k zilarrezko libera sortu zuen, 14 gramoko txanpona, oso astuna, libera tornesaren baliokidea. 1586an, erregeak zilarrezko moneta hau debekatu zuen, bere ertzak sarritan muxarratuak izaten baitziren. Edonola ere, 1642. urte arte libera erdiak eta laurdeneko liberak erabili ziren. Harrezkero, "franko" hitzaren erabilpena -liberaren sinonimoa edo baliokidea- zaharkitu zen edota erabiltzeari utzi zitzaion.
1795. urtean, libera terminoaren ordez "frankoa" izatea eta izendatzea erabaki zen Frantziako moneta bakar gisara. 1795eko abuztuaren 15ean jaulki zen; Frantziako egutegi errepublikarraren hirugarren urtean. Urte hartan, libera edo frankoa ehuneneko 10 zatitan jaulki zen, eta ehuneko zatia 10 zentimoetan.
1803. urtean, frankoa -edo libera bateko txanpona- "Franc Germinal" deitua zen. Egutegi errepublikarraren XI. urtean jaulkia, Luis de Germinal erregealdi garaian. Garai hartan, libera edo txanpon laurdena, erdia, batekoa, bikoa eta bostekoak zilarrezkoak izaten jarraitu zuten. 10 eta 20 liberako txanponak urrezkoak ziren, aldiz. "Franko Germinal" txaponaren alde batean Bonaparte I. Kontsula agertzen zen. Pierre-Joseph Tiolier irudigileak egina zen. Iruntzian, "Republique française, 1 franc dans" idatzia da, erramu koro batekin. Garai hartan jaulki zen monetak 1914. urte arte iraun zuen.
1958an Charles De Gaullek berritu zuen moneta sistema: 100 libera, libera bat izatera pasa zen. Libera berri bat = 100 libera zahar.
2002 urteko urtarrilean, euroak libera ordezkatuko du
Munduko gizon aberatsenetakoa den Elon Muskek bultzatzen du America Pac ekimen politikorako batzordea, The Guardian-ek jakinarazi duen arabera. Bere zeregina da AEBetako hainbat estatu giltzarritan Donald Trump-entzat botoak biltzea.
Israelek jarraitzen du Libanoko hegoaldeari eta Beiruteko hainbat auzori airez eraso egiten eta, nazioarteko eragileen deiak gero eta handiagoak badira ere, oraingoz ez da su-etenerako aukerarik ikusten.
Palestinako Agintaritzaren segurtasun-indarrek rol aktiboa dute erresistentziako kideen kontra: jazarpena, lapurretak, boikotak eta abar aipatu dituzte, beste behin ere.
Nottinghameko Unibertsitateak Anglosaxoiei eta Vikingoei buruzko Ikasketak masterrari izena aldatu dio: Ingalaterrako Goi Erdi Aroko Ikasketak. Cambridgeko Unibertsitateko Anglo-Saxon England Journal aldizkariari ere izen aldatu zioten lehenago: Early Medieval England Journal... [+]
New York, 1970eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]
Datorren urtarrilaren 11n Bilbon Sare Herritarrak deitutako mobilizazioaren leloa “Behin betiko konponbidea” izanen da, eta urtero bezala milaka lagunen babesa espero du Sarek.
Euskalgintzaren Kontseiluak Zaintza eta euskara. Sareak eraikitzen jardunaldiak egin ditu irailaren 26an, Donostian. Idurre Eskisabelek, Kontseiluaren idazkari nagusiak, lehen hitzaldian adierazi du “urgentziazkoa” dela gaiari heltzea. Jardunaldien helburua ez da... [+]
Antena3 telebista kate espainiarreko Espejo Público saioak erreportaje sentsazionalista bat eman zuen asteazkenean, Donostiako ustezko segurtasun faltaren inguruan eta fokua gazte magrebtarretan jarriz. Erreportajea publikoki salatu du Kaleko Afari Solidarioak (KAS)... [+]
"Segurtasun gehiago, inmigrazio gutxiago". Bruno Retailleau barne ministro frantsesa argi mintzatu da, kargua hartu berritan. Etorkinen gaineko kontrola azkartu nahi du Michel Barnier lehen ministro eskuindar-kontserbadorearen gobernuak, eta jada Retailleauk aitzinatu... [+]