Donostialdea Goitik behera begira
- Donostian ibilian hasten bagara eta ezker-eskuin begiratzen badugu, Urumea ibaia zeharkatzen duten hiru zubiak (eta laugarren berria) ikusiko ditugu, Portutik abiatu eta Kontxako badia zeharkatuko dugu eta ez bagara nekatu Ondarreta hondartzara helduko gara.Goitik behera begiratu nahi badugu berriz, Igeldo mendira igo behar dugu eta ahaztu gabe baita Urgullera ere. Behekoak ez dizu huts egingo.
Porturantz, bi kale harantzago Kale Nagusia dago, eta kalearen hasieran (edo amaieran), XVIII. mendeko Santa Maria basilika edo Koruko Andra Mari barrokoa, hiriko zaindaria. Hasieran erromanikoa zen eta XVI. mendean zenbait ezaugarri gotiko bereganatu zuen. Aurrealdeak erretaula itxura du, Amerikako eliza kolonialen antzekoa (Caracaseko konpainiak ordaindu zuen). Barrualdean aldiz, gurutzeria-sabai gotikoa eta aldare txurrigeresko (Kontsulatua), barroko (San Pedro) eta neoklasikoa (La Soledad) ditu. Aldare nagusian Koruko Andra Mari eta San Sebastian agertzen dira. Harlanduko koruan XIX. mendeko organoa. Elizaren ezkerralderantz, Abuztuaren 31 kalean, San Bizente eliza dago, hiriko zaharrena (XVI. mendeko gotikoa), Berpizkundeko aldare nagusiarekin.
Kale amaieran, Zuloaga plazan ezkerrera, San Telmo Museoa dago, XVI. mendeko antzinako dominikoen Berpizkundeko abatetxean. Arkitektonikoki klaustroa eta Jose Maria Sert-en fresko handia nabarmentzen dira, eta erakusketan hilarri diskoidalak eta Ignacio Zuloagaren gela.
Kaia eta Urgull Mendia
Amaieran, Museo Ozeanografikoa edo Aquariuma dugu. Dozenaka itsas espezie dabiltza eraikineko uretan eta euskaldunen eta itsasoaren arteko lotura estua ere erakutsiko digute Aquariumean. Kostalde honetan harrapatutako azken balearen eskeleto galantak egingo digu agurra.
Metro gutxi batzuk eginda, kale horretako 24. zenbakian dagoen Itsas Museoa ikusiko dugu. Museo hau euskal itsas arkitektura, tresna eta industriaz arduratzen da.
Aquariumetik gertu, Gaztelurako Igoera izeneko bidetxoa dugu, Urgull mendi parkeraino oinez eramango gaituena. Ibilera polita da, eta goian "La Mota" gotorlekua, itzelezko Bihotz Sakratuaren estatua eta hiriko ikuspegi ederra ditugu. Orain bide beretik kaira edo beste batetik San Telmo museora jaitsiz, Paseo Berria ederrean zehar, itsaso ondotik, mendia inguratu dezakegu.
Antzokiaren albotik, Urumea atzean utzi eta hiri modernoko bihotza den Gipuzkoako plazara ailegatuko gara. Enparantza txiki honetan, ahatedun lakutxo baten inguruan, landare eta zuhaitz askoren artean, lore-erloju bitxi bat eta sabai zerutarra irudikatzen duen tenplutxoa ikusiko ditugu.
Plazaren alde batean Gipuzkoako Diputazioaren egoitza dugu. Aurrealde neoklasikoa Urdaeta, Elkano, Okendo, Lezo eta Legazpi itsasgizon eta bidaiari gipuzkoarren estatuek koroatzen dute. Ondoren, Urumeara itzuli eta beste bi zubiak gertutik behatuko ditugu: Santa Catalina (ehunka urtetan zubi bakarra, 1870an harriz berreraiki zen, estilo neoklasikoan) eta Maria Cristina (Pariseko Alejandro III.a zubian inspiraturik, 1904an egina, lau obelisko ikusgarri ditu, eta bakoitzean eskultura multzoa). Berriz ere kaleen artean sartuz, segituan Artzain Onaren plaza eta katedralera helduko gara. 1897an inauguratua, neogotikoa da. Honen aurrealdeko Loiola kaletik Alderdi Ederrerantz itzuliz, urrunean Alde Zaharreko Santa Maria ikus genezake (trafikorik eta jenderik ez badago noski). Tartean Askatasunaren Etorbidea zeharkatuko dugu.
Kontxaren Pasialekua
Donostian politena, erakargarriena, eta jada berez hiria bisitatzeko nahikoa arrazoi, Kontxako badia da. Osotasunean behatzeko lekurik egokiena Cervantes plaza izan daiteke, Askatasunaren Etorbideak eta Urbieta kaleak topo egiten duten kantoian: eskuinean Urgull mendia, goian Bihotz Sakratu erraldoia duela, eskuinerago (baina askoz hurbilago) Udaletxea, aurrean Santa Klara uhartea eta itsaso zabala, eta pixka bat ezkerrerago Igeldo mendia.
Igeldo Mendia
Igeldo mendia, talaia ederra da. Bertara Itsasargiko pasealekutik igoko gara. Jolas parkearen alde batean ozeano amaitezina eta bestaldean Donostiako hiria, Kontxako badia eta inguruko mendiak bezalako panorama ikusteko aukerarik eskaintzen duen begiratoki gutxi egongo dira.
Bertara funikularrez ere igo gaitezke, eta bertan jolas parkean ibili. Honek mende hasierako zenbait instalazio mantentzen du, hala nola, «mendi suitzarra».
Esandakoa, Donostia bisitatuz gero, Igeldora ez igotzea agian Euskal Herrian goza dezakegun ikuspegirik ederrenari uko egitea litzateke.
DONOSTIA
Erakarpen eta Turismo Zentrua (CAT): Reina Regente. 943- 48 11 66.
Udaletxea: K/ Ijentea. 943- 48 10 00.
Ertzaintza: Infanta Cristina. 943- 31 02 70.
Udaltzaingoa: Larramendi 10. 943- 45 00 00.
Larrialdiak:
SOS Deiak- 112.
Sokorru Etxea- 943- 46 63 19.
Arantzazu Hospitala- 943- 00 70 00.
Postetxea: K/ Urdaneta.
Telefono publikoak (mintzatokia): K/ San Martzial 29.
Bankuak:
Kutxa eta Caja Postal- Garibai kalean.
Kotxe-tailerrak :
Talleres Lauren- Tejeria 26 (Egia). 943- 27 67 67.
Midas Motor- Gran Via 30. 943- 27 51 91.
Udal Garabia: 943- 32 06 58
Kotxeak alokatzea:
Hertz- Zubieta 5. 943- 46 10 84.
Avis- Triunfo 2. 943- 46 15 56.
Arropa garbitzeko:
Lavomatique- Iñigo 12 (Alde Zaharra).
Oroigarriak:
Bel's (opariak)- Zabaleta 14.
Ganbara (antzinako gauzak)- Easo 19.
Michael's (bitxidenda)- Abuztuaren 31, 11.
Jatorduan:
Arzak Jatetxea (Egile sukaldaritza)- Alto de Miracruz 21.
Akelarre Jatetxea (Egile sukaldaritza)- Orkolaga Aita 56.
Casa Nicolasa Jatetxea (sukaldaritza fina)- Aldamar 4.
Rekondo Jatetxea (sukaldaritza fina)- Igeldo Pasialekua 57.
Arriola Erretegia- Reyes Catolicos 9.
El Horno de Aranda (erretegia)- San Martzial 50.
Alotza Jatetxea (ohiko sukaldaritza)- Fermin Calbeton 7.
Urbia Jatetxea (ohikoa)- Portua 7.
Anastasio Jatetxea (ohikoa)- Easo 19.
Aldanondo Jatetxea (ohikoa)- Euskalerria 6.
Amara Berri Sagardotegia- Isabel II, 4.
Donostiako Sagardotegia- Enbeltran 5.
Itxaropena Sagardotegia- Enbeltran 16.
Bar Iturrioz (pintxoak)- San Martin 30.
Bar Bergara (pintxoak)- General Artetxe kalea 8.
Janburger Jatetxea (fast-food)- Miracruz 20 (Gros).
La Mamma Mia Pizzeria- San Bartolome 18
La Oka Self-Service- San Martin 43.
Sopitos Jatetxe mexikarra- Prim 30.
Jan eta lo egiteko:
*****Hotel Maria Cristina- Okendo 1. 943- 42 49 00. Logela bikoitza 45.500-74.500 pzta.
****Hotel Londres y de Inglaterra- Zubieta 2. 943- 44 07 70. Logela 18.600-24.700 pzta.
***Hotel Niza- Zubieta 56. 943- 42 66 63. Logela 14.100-16.500 pzta.
La Sirena Aterpetxea- Igeldo Pasilakekua 25. 943- 31 02 68.
Ulia Mendii Aterpetxea- Ulia pasialekua 299. 943- 32 01 78.
Lo egiteko:
***Hostal Buena Vixta- Igeldo Auzoa. 943- 21 06 00. Logela 6.000-7.500.
**Hostal Urumea- Getaria 14. 943- 42 46 05. Logela 7.400-7.800 pzta.
**Hostal Fernando- Pl/ Gipuzkoa 2. 943- 42 55 75. Logela 4.600-6.200.
**Hostal Comercio- Urdaneta 24. 943- 46 44 14. Logela 3.500-5.000.
*Hostal Eder 2- Boulevard 16. 943- 42 64 49. Logela 4.600-7.500 pzta.
**Pensión Kaia- Portua 12. 943- 43 13 42. Logela 5.000-8.000 pzta.
**Pensión Urkia- Urbieta 12. 943- 42 44 36. Logela 3.800-5.500 pzta.
Igeldo Kanpina- Pedro Orkolaga Pasialekua (Igeldo). 943- 21 45 02.
Izen Eder Nekazal Etxea- Landarbaso auzoa. 943- 58 00 11. Logela bikoitza 6.000 pzta.
Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".
Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]
Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.