Donostialdea Goitik behera begira
- Donostian ibilian hasten bagara eta ezker-eskuin begiratzen badugu, Urumea ibaia zeharkatzen duten hiru zubiak (eta laugarren berria) ikusiko ditugu, Portutik abiatu eta Kontxako badia zeharkatuko dugu eta ez bagara nekatu Ondarreta hondartzara helduko gara.Goitik behera begiratu nahi badugu berriz, Igeldo mendira igo behar dugu eta ahaztu gabe baita Urgullera ere. Behekoak ez dizu huts egingo.
Porturantz, bi kale harantzago Kale Nagusia dago, eta kalearen hasieran (edo amaieran), XVIII. mendeko Santa Maria basilika edo Koruko Andra Mari barrokoa, hiriko zaindaria. Hasieran erromanikoa zen eta XVI. mendean zenbait ezaugarri gotiko bereganatu zuen. Aurrealdeak erretaula itxura du, Amerikako eliza kolonialen antzekoa (Caracaseko konpainiak ordaindu zuen). Barrualdean aldiz, gurutzeria-sabai gotikoa eta aldare txurrigeresko (Kontsulatua), barroko (San Pedro) eta neoklasikoa (La Soledad) ditu. Aldare nagusian Koruko Andra Mari eta San Sebastian agertzen dira. Harlanduko koruan XIX. mendeko organoa. Elizaren ezkerralderantz, Abuztuaren 31 kalean, San Bizente eliza dago, hiriko zaharrena (XVI. mendeko gotikoa), Berpizkundeko aldare nagusiarekin.
Kale amaieran, Zuloaga plazan ezkerrera, San Telmo Museoa dago, XVI. mendeko antzinako dominikoen Berpizkundeko abatetxean. Arkitektonikoki klaustroa eta Jose Maria Sert-en fresko handia nabarmentzen dira, eta erakusketan hilarri diskoidalak eta Ignacio Zuloagaren gela.
Kaia eta Urgull Mendia
Amaieran, Museo Ozeanografikoa edo Aquariuma dugu. Dozenaka itsas espezie dabiltza eraikineko uretan eta euskaldunen eta itsasoaren arteko lotura estua ere erakutsiko digute Aquariumean. Kostalde honetan harrapatutako azken balearen eskeleto galantak egingo digu agurra.
Metro gutxi batzuk eginda, kale horretako 24. zenbakian dagoen Itsas Museoa ikusiko dugu. Museo hau euskal itsas arkitektura, tresna eta industriaz arduratzen da.
Aquariumetik gertu, Gaztelurako Igoera izeneko bidetxoa dugu, Urgull mendi parkeraino oinez eramango gaituena. Ibilera polita da, eta goian "La Mota" gotorlekua, itzelezko Bihotz Sakratuaren estatua eta hiriko ikuspegi ederra ditugu. Orain bide beretik kaira edo beste batetik San Telmo museora jaitsiz, Paseo Berria ederrean zehar, itsaso ondotik, mendia inguratu dezakegu.
Antzokiaren albotik, Urumea atzean utzi eta hiri modernoko bihotza den Gipuzkoako plazara ailegatuko gara. Enparantza txiki honetan, ahatedun lakutxo baten inguruan, landare eta zuhaitz askoren artean, lore-erloju bitxi bat eta sabai zerutarra irudikatzen duen tenplutxoa ikusiko ditugu.
Plazaren alde batean Gipuzkoako Diputazioaren egoitza dugu. Aurrealde neoklasikoa Urdaeta, Elkano, Okendo, Lezo eta Legazpi itsasgizon eta bidaiari gipuzkoarren estatuek koroatzen dute. Ondoren, Urumeara itzuli eta beste bi zubiak gertutik behatuko ditugu: Santa Catalina (ehunka urtetan zubi bakarra, 1870an harriz berreraiki zen, estilo neoklasikoan) eta Maria Cristina (Pariseko Alejandro III.a zubian inspiraturik, 1904an egina, lau obelisko ikusgarri ditu, eta bakoitzean eskultura multzoa). Berriz ere kaleen artean sartuz, segituan Artzain Onaren plaza eta katedralera helduko gara. 1897an inauguratua, neogotikoa da. Honen aurrealdeko Loiola kaletik Alderdi Ederrerantz itzuliz, urrunean Alde Zaharreko Santa Maria ikus genezake (trafikorik eta jenderik ez badago noski). Tartean Askatasunaren Etorbidea zeharkatuko dugu.
Kontxaren Pasialekua
Donostian politena, erakargarriena, eta jada berez hiria bisitatzeko nahikoa arrazoi, Kontxako badia da. Osotasunean behatzeko lekurik egokiena Cervantes plaza izan daiteke, Askatasunaren Etorbideak eta Urbieta kaleak topo egiten duten kantoian: eskuinean Urgull mendia, goian Bihotz Sakratu erraldoia duela, eskuinerago (baina askoz hurbilago) Udaletxea, aurrean Santa Klara uhartea eta itsaso zabala, eta pixka bat ezkerrerago Igeldo mendia.
Igeldo Mendia
Igeldo mendia, talaia ederra da. Bertara Itsasargiko pasealekutik igoko gara. Jolas parkearen alde batean ozeano amaitezina eta bestaldean Donostiako hiria, Kontxako badia eta inguruko mendiak bezalako panorama ikusteko aukerarik eskaintzen duen begiratoki gutxi egongo dira.
Bertara funikularrez ere igo gaitezke, eta bertan jolas parkean ibili. Honek mende hasierako zenbait instalazio mantentzen du, hala nola, «mendi suitzarra».
Esandakoa, Donostia bisitatuz gero, Igeldora ez igotzea agian Euskal Herrian goza dezakegun ikuspegirik ederrenari uko egitea litzateke.
DONOSTIA
Erakarpen eta Turismo Zentrua (CAT): Reina Regente. 943- 48 11 66.
Udaletxea: K/ Ijentea. 943- 48 10 00.
Ertzaintza: Infanta Cristina. 943- 31 02 70.
Udaltzaingoa: Larramendi 10. 943- 45 00 00.
Larrialdiak:
SOS Deiak- 112.
Sokorru Etxea- 943- 46 63 19.
Arantzazu Hospitala- 943- 00 70 00.
Postetxea: K/ Urdaneta.
Telefono publikoak (mintzatokia): K/ San Martzial 29.
Bankuak:
Kutxa eta Caja Postal- Garibai kalean.
Kotxe-tailerrak :
Talleres Lauren- Tejeria 26 (Egia). 943- 27 67 67.
Midas Motor- Gran Via 30. 943- 27 51 91.
Udal Garabia: 943- 32 06 58
Kotxeak alokatzea:
Hertz- Zubieta 5. 943- 46 10 84.
Avis- Triunfo 2. 943- 46 15 56.
Arropa garbitzeko:
Lavomatique- Iñigo 12 (Alde Zaharra).
Oroigarriak:
Bel's (opariak)- Zabaleta 14.
Ganbara (antzinako gauzak)- Easo 19.
Michael's (bitxidenda)- Abuztuaren 31, 11.
Jatorduan:
Arzak Jatetxea (Egile sukaldaritza)- Alto de Miracruz 21.
Akelarre Jatetxea (Egile sukaldaritza)- Orkolaga Aita 56.
Casa Nicolasa Jatetxea (sukaldaritza fina)- Aldamar 4.
Rekondo Jatetxea (sukaldaritza fina)- Igeldo Pasialekua 57.
Arriola Erretegia- Reyes Catolicos 9.
El Horno de Aranda (erretegia)- San Martzial 50.
Alotza Jatetxea (ohiko sukaldaritza)- Fermin Calbeton 7.
Urbia Jatetxea (ohikoa)- Portua 7.
Anastasio Jatetxea (ohikoa)- Easo 19.
Aldanondo Jatetxea (ohikoa)- Euskalerria 6.
Amara Berri Sagardotegia- Isabel II, 4.
Donostiako Sagardotegia- Enbeltran 5.
Itxaropena Sagardotegia- Enbeltran 16.
Bar Iturrioz (pintxoak)- San Martin 30.
Bar Bergara (pintxoak)- General Artetxe kalea 8.
Janburger Jatetxea (fast-food)- Miracruz 20 (Gros).
La Mamma Mia Pizzeria- San Bartolome 18
La Oka Self-Service- San Martin 43.
Sopitos Jatetxe mexikarra- Prim 30.
Jan eta lo egiteko:
*****Hotel Maria Cristina- Okendo 1. 943- 42 49 00. Logela bikoitza 45.500-74.500 pzta.
****Hotel Londres y de Inglaterra- Zubieta 2. 943- 44 07 70. Logela 18.600-24.700 pzta.
***Hotel Niza- Zubieta 56. 943- 42 66 63. Logela 14.100-16.500 pzta.
La Sirena Aterpetxea- Igeldo Pasilakekua 25. 943- 31 02 68.
Ulia Mendii Aterpetxea- Ulia pasialekua 299. 943- 32 01 78.
Lo egiteko:
***Hostal Buena Vixta- Igeldo Auzoa. 943- 21 06 00. Logela 6.000-7.500.
**Hostal Urumea- Getaria 14. 943- 42 46 05. Logela 7.400-7.800 pzta.
**Hostal Fernando- Pl/ Gipuzkoa 2. 943- 42 55 75. Logela 4.600-6.200.
**Hostal Comercio- Urdaneta 24. 943- 46 44 14. Logela 3.500-5.000.
*Hostal Eder 2- Boulevard 16. 943- 42 64 49. Logela 4.600-7.500 pzta.
**Pensión Kaia- Portua 12. 943- 43 13 42. Logela 5.000-8.000 pzta.
**Pensión Urkia- Urbieta 12. 943- 42 44 36. Logela 3.800-5.500 pzta.
Igeldo Kanpina- Pedro Orkolaga Pasialekua (Igeldo). 943- 21 45 02.
Izen Eder Nekazal Etxea- Landarbaso auzoa. 943- 58 00 11. Logela bikoitza 6.000 pzta.
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]
Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.
Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]
Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du.
Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]