LETRAZ JOSITAKO ZURRUNBILOTIK...

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Stand-ez betetako karpa zirimola handi samarra da, baina ibilibideak errazte aldera eta nahi dugun hori berehalakoan aurki dezagun, Gerediaga Elkarteak informazio gunea jarri ohi du Azokako sarrera nagusian, eta Durangoko kaleen izenak ematen dizkie mahaiz jositako bideei. Norabide jakinik gabe ere ibil gintezke batetik bestera, baina... Zerrendatxoa aldez aurretik pentsatu eta ibilbidea prestatzen has zaitezen aurtengo nobedade batzuk -guztiak ezinezkoa baita- aipatuko ditugu jarraian.

Egutegian gorriz markatutako egunak iritsi dira. Poltsikoa bete eta Durangorako bidea hartuko du milaka eta milaka euskaltzalek. Bakoitzak buruan izango du karpa zurian barrena egin beharreko ibilbidea, baina barrura sartu orduko, ongi lerrotutako bideak zurrunbilo bihurtzen dira.


HAURREN GOZAMENERAKO


Etxeko txikienek Barrenkale aldera joko dute. Hantxe daude Ibaizabal argitaletxearen Mikela Igelaren, Tentoren eta Matxinsaltoren bilduma berriak. Ereinen standean izenburu xelebre bat ikusi dute gure begiek: «Txomin Ipurdi», Joxe Arratibel eta Patxi Zubizarretarena. Haur literaturan hain ospetsu diren Grimm Anaiak ere mahaian ditugu beren «Maiteminduak» liburuarekin. Bidean aurrera, Jasone Osororen «Jara» izeneko liburuarekin egin dugu topo, Manolito Laubegiren «Trapu zikinak» ere hor dago. Zubiaren erakustokia da hori, eta bestea Descleé De Brouwer-ena. Askoren artean, Seve Callejaren «Sator Jator jauna», Jose A. Tellaetxeren «Ariadna eta Hankapalo», eta Garbiñe Salaberriaren «Holaxe dira gauzak» nobedadeak ikus daitezke. Aizkorri argitaletxeak ere badu berri-berririk: Xipri Zarragaren «Gladiadore euskaldun bat Erroman» eta Karlos Santistebanen «Ezin da makilaz hitz egin?», besteak beste.
Bekokalen, Elkarlanean argitaletxearen mahaian erakusgai: Mariasun Landaren «Galtzerdi suizida», Xabier Mendigurenen «Kosk egiten dut» eta «Harry Potter sekretuen ganberan». Igarkizunak gustuko dituenak badu lanik Juan Kruz Igerabideren asmakizunekin: «Isilik mintzo naiz». Arantxa Iturbe ere hortxe dabil galdezka: «Beldurtia naiz, eta zer?», «Eserita egiten dut, eta zer?», eta «Honelakoxea da nire arreba, eta zer?». Ana Urkizak, berriz, «Betaurrekoak ditut, eta zer?» idatzi du. Erakustokia gainezka dago, Txalapartarena bezala. Stand horretan, besteak beste, Ariel Dorfman-en «Untxi magikoen matxinada»; Iñaki Egañaren «Euskal Herriaren Historia XXI. mendeko haurrei kontatua»; eta Tahar Ben Jellounen «Arrazismoa nire alabari kontatua» liburuak ikus daitezke.


HELDUAGOEN DURANGO


Karpa kalez josita dago. Zure atzetik sartu den gizonezko bufandaduna bakarrik doa Goienkaleruntz. Norabide horretan etxeko liburutegia osatzeko behar dituenak erraz topatuko ditu. Pamiela argitaletxean badira zenbait: Patxi Juaristiren «Euskaldunak eta ondasunak», Pedro Esarteren «Navarra 1512-1530 conquista, ocupación y sometimiento militar, civil y eclesiastico», edota Maria Luisa Garderen «ELA a traves de dos Guerras 1936-3946». Txertoa argitaletxean, Alberto Perez de la Bordaren «Pais Vasco. Arte, ciudades, costumbres, historia y pueblos». Sendoaren stand-ean Mikel Aizpuruaren «Hasi Azpillaga» ere hartu du. Gero, Barrenkalera jo eta Manu Arregiren «Astronomia», edo Basandere Taldearen «Esklabotzaren historia» erosi nahiko ditu Gaiaken standean.
Gazte batzuk pasa dira korrika eta presaka bufandadunaren ondotik. Goienkalera doaz, Susa argitaletxearen mahaira. Tximaluzeak Jon Benito gaztearen «Aingurak erreketan» poesia liburua nahi du. Eta kuriositateak Jon Alonsoren «Euskal Karma» liburua erostera tentatu du. Baina gehiago ere badira: Iñaki Frieraren «Lehorreko paterak», Mikel Tabernaren «Txokolatezko dinamita»...
Hiruk, besteak beste, Ur Apalategiren «Las relaciones imperfectas», Jose Azurmendiren «La violencia y la busqueda de nuevos valores», eta Fabrica de Teatro Imaginario antzerki taldearen «Olivettis poeticos» lanak argitaratu ditu. Hiria argitaletxeak, berriz, Iosu Igartuaren «Metroko neska» eta Txomin Peillenen «Alarguntsa beltza» mahai gainean ditu. Maiatz argitaletxeak Itxaro Bordaren «Entre les loups cruels» liburua argitaratu du, eta honekin ere Goienkalen egin dugu topo.
Alberdaniaren mahaian Karlos Linazasororen «Ipuin errotikoak» erostera joan da tximaluzea, baina era berean «Manual para extranjeros», Pedro Urteagaren azkena ere hartu nahian dabil. Alabaina, Iñigo Aranbarriren «Hitzak eta giltzak» ikusi du; horren ondoan Petxo Idoyagaren «Euskal gatazkaren begiak». Kale berean dago Bertsozale Elkartearen stand-a ere.


SARRIREN ESTRAINEKOA


«Lagun izoztua». Joseba Sarrionandiak bere lehenengo nobela idatzi du. Elkarlanean argitaletxearen standean, Bekokalen, topatu du tximaluzeak. Mahai horretan daude Jon Arretxeren «Larunbatak», eta Joseba Arrutiren «Stalin» ere. Anaiari Joxemari Urteagaren «Ordaina zor nizun» nobela poliziakoa oparituko dio, izan ere, polizi eta detektibe liburuen zale amorratua da.

Bekokalen dabil gizon bufandaduna ere. Poliki-poliki Elkarlanean, Txalaparta eta Gatuzainen standak ikusi nahi ditu. Txalapartaren mahaira gerturatu eta emazteak emandako zerrenda atera du poltsikotik, aukeraketa egina du: Paulo Coelhoren «Alkimista», Abelin Linazasororen bigarren eleberria («Iraganean galdua»), eta Joxe Iriarte «Bikila»ren «Ekaitz aroa» eleberri laburra. A! Eta Gatuzain argitaletxetik, Gorka Torreren «Gazte idealistak». Aurreraxeago Sua argitaletxeko liburuak ikusi ditu: Claude Dendaletcheren «Documentos históricos de pirineístas» eta «Mujeres y Pirineos», Nanou Saint-Lèberena.


Unibertsalak euskaraz

Lehen ez bezala, atzerriko idazleen lanak euskaraz irakurtzeko joera hartu du bufandadunak eta Ibaizabalen standera gerturatu da Literatura Unibertsala bildumako liburu baten bila. Besteak beste, Jan Nerudaren «Mala Stranako ipuinak» eta Koldo Bigurik itzulitako Giovannino Guareschi-ren «On Camillo» erosiko lituzke. Alberdanian ere topatu du itzulpenik, Juan Garziak Samuel Becketten «Godoten esperoan» itzuli baitu. Txalaparta argitaletxeak Saderen liburu bat dauka euskaraz Literotura sailean: «Filosofia apaingelan», Bego Montoriok eta Juan Martin Elexpuruk itzulita. Bestalde, Artola Ediciones argitaletxeak Patrick Foreister-en («Paris Match» egunkariko kazetaria Afganistanen) «Afganistan eterno» liburua argitaratu du. Silvia de Artolak itzuli du liburua.
Erein agitaletxearen mahaian bi klasiko daude: Ovidioren «Metamorfosiak», eta Omar Khayyam Pertsiako poetarik famatuenaren «Rubaiyatak». Bestelakoak dira Ixiar Rozasen «Sartu, korrontea dabil», Mikel Hernandez Abaituaren «Ohe bat itsasoaren erdian» eta Patziku Perurenaren «Trapuan pupua» saiakera liburua. Euskaratik gaztelerarako itzulpenik ere bada; Ttarttalo argitaletxeak «Nuevas prisiones del viejo Aguirre», Koldo Izagirrerena, argitaratu du. Hori guztia eta gehiago topatu du Barrenkalen.


literaturaz gain...


Goikokalen eta Artekalen era guztietako liburu eta produktuak aurki ditzakegu. Goikokalen, esaterako, zenbait erakunde eta komunikabideren stnad-ak daude, hala nola: ARGIA, «Entzun», «Ostiela», «Putz», «Gara», «Euskaldunon Egunkaria», «Aek-Aizu!», Eguzki, Amnistiaren Aldeko Batzordeak, «Artez» eta abar. Artekalen, berriz, EAEko Foru Aldundien postuak, Eusko Jaurlaritzarena, eta Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza, «Jakin» eta Aranzadirenak aurkituko ditugu, beste mordoxka baten artean.
Ohi bezala, zenbait erakunderen multimedia lanak ezagutzeko aukera ere izango dugu. Besteak beste, Euskaltel, Euskaltzaindia, Eusko Ikaskuntza, UEU eta Gerediaga Elkartearenak.
Kaleetan aurrera eta atzera ibiltzeaz nekatu aurretik musika ekoipenen aldera jo beharko dugu.

ETA ZER?

Elkarlanean argitaletxeak «Eta zer?» bilduman liburu gehiago atera ditu: Arantxa Iturberen «Beldurtia naiz, eta zer?» eta Ana Urkizaren «Betaurrekoak ditut, eta zer?», besteak beste.

ZENBAKITAN

Guztira 774 liburu eta 36 disko berri karpa beteko duten 245 standetan izango dira. 38 argitaletxe, 14 diskoetxe, 8 erakunde eta 22 kultura talde. Aurtengo aurrekontua 56.300 milioi pezetakoa (2.252 milioi libera) da.


Azkenak
Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


Larhunen dabilen otsoaren presentziaren “ondorio larriak” salatu ditu ELB sindikatuak

Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.


Pagolarren gainean eolikoak jartzearen aurkako aldarria, plazara

Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan. 


Erabat doan izango da Hondarribian euskara ikastea

EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.


Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


Txikori-belarra udaberrian

Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.


Engainuaren eredu

Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]


2025-03-03 | Jakoba Errekondo
Zakilixuten potroximela

Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.


2025-03-03 | Garazi Zabaleta
Amillubi
Lanerako, proiektua zabaltzeko eta komunitatea egiteko auzo(p)lanak

Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]


2025-02-28 | ARGIA
1936-1976an Nafarroan errepresaliatutako 407 irakasleak, nortzuk ziren?

Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.


2027an ixten hasi behar diren zentral nuklearrak mantentzeko eskatu diote Iberdrolak eta Endesak Espainiako Gobernuari

Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.


Eguneraketa berriak daude