Duela egun gutxi bukatu da Qatar-en izan den OMCren azken bilera, eta munduko merkataritza liberalizatzeko zortzigarren deia egin du. Horixe zen, hain zuzen ere, duela urte gutxi Seattlen izandako porrotaren ondoren, herrialde aberatsek (Iparra) lortu nahi zutena. Horrela, berriro ere, OMCk munduko ezberdintasunak eta gosea areagotzea besterik ez du egin. Orain arte erakundea osatzen zuten 142 herrialdeek aho batez hartu behar dituzte erabakiak, baina gauza jakina da modu asko daudela herrialde txiroenak (Hegoa) estutu eta presionatzeko eta bere interesen aurka doazen erabakiak harrarazteko. Besteak beste, ezin da ahaztu herrialde txiro horiek herrialde aberatsekiko duten kanpo-zor beldurgarrien zama. Bestalde, OMCren erabaki horiek, neurri handi batean, multinazional erraldoien interesen menera hartzen dira.

Oraingo honetan, esan bezala, bilera Qatar-en egin da, hau da, Seattle eta Genoan globalizazioaren aurka gertatu ziren gizarte borrokaldiak gertatzeko arriskuetatik urrun dagoen emirerri arabiarrean. Bilera horretan hainbat erabaki garrantzitsu hartu da, munduko merkataritza liberalizatzeko zortzigarren txandari ekiteaz gain. Batetik, nekazaritza esparrurako liberalizazioa ireki da, eta herrialde aberatsek biziki txalotu dute erabakia. Bestetik, erakundean beste bi kide sartu dira: Txina eta Taiwan. Beraz, aurrerantzean 144 kide izango dira. Bestalde, herrialde aberatsentzat hain onuragarria gertatzen den nekazaritza esparruko liberalizazio horren truke, zerbait eman behar izan diote herrialde txiroei ere, apur batzuk bada ere: medikuntzako patenteei buruzko akordioa. Horixe izan da lortu duten gauza bakarra, nahiz eta, gutxi izanik ere, hori oso garrantzitsua den beraientzat; izan ere, orain arte ukatu egin baitzaie. Erabaki horren bidez, herrialde txiroek botikak kostu txikiagoekin egin edo inportatu ahal izango dituzte, hiesa, paludismoa, tuberkulosia eta antzeko izurrite larrien garaian osasun publikoa ziurtatu ahal izateko, herrialde txiro horietan ehunka milioi pertsonak jasaten baitituzte horrelako gaitzak.


OMCk lortu duen nekazaritzaren inguruko akordioaren arabera ministroek elkarren arteko negoziazioak gauzatzeko konpromisoa hartu zuten. Merkatuetan sartzeko zeuden baldintzak hobetzeko eta haiek desitxuratzen dituzten laguntzak murrizteko neurriak hartzea izango da negoziaketa horien helburua. Eztabaidarik gogorrena Europako Batasunaren eta nekazaritzako gaien esportatzailerik handienak biltzen dituen Cairns-eko Taldearen artekoa izan zen. Europako Batasuna prest zegoen esportaziorako ematen ziren laguntzak murrizteko, baina besteek laguntza horien epe jakin batzuetan desagerraraztea zen eskatzen zutena. Adostu den bidearen arabera, negoziaketaren emaitza baldintzatu gabe, esportaziorako laguntza mota guztiak murriztuko dira, betiere pixkanaka ezabatzeko asmoarekin. Horrela, bistan da, munduko merkatari handienen eskakizunari ematen zaio amore.
Horregatik Nekazari eta Abeltzainen Elkarteen Koordinakundea (COAG) -bertako kide da Euskal Herriko EHNE sindikatua- beste sindikatu batzuekin batera Jose Bove lider frantziarrak ordezkaturik zegoen Qatarren, eta Goi Bileraren adierazpenen aurka azaldu da. Koordinakunde horren iritziz, nekazaritzaren gaineko adierazpen eta erabaki horiek "bidegabea eta elkartasunaren aurkakoa den liberalizazioari bidea zabaldu besterik ez dute egiten". Erabaki horiek familia esparruko nekazaritzaren aurkakoak dira, zeren bilera horretan bultzatzen den ereduak "insumo handiak (beste ondasun batzuk ekoizteko erabiltzen diren ondasunak) dituzten industri ereduak bultzatzen ditu, erabat esportaziora begira".
Sindikatuen koordinakunde honen ustetan, nekazaritzaren arloa beste inor baino kaltetuago gertatzen da bilera honetan, zeren, erabaki horien arabera, nekazariak geroz eta ordain gutxiago jasoko baitu bere lanaren truke, eta multinazionalek, aldiz, geroz eta baliabide gehiago biltzen dituzte. Diotenez, OMCren dinamikak munduko ezberdintasunak eta gosea areagotzea besterik ez du eragiten, eta hori guztia beste inon baino mingarriago gertatzen da landa-lurretan bizi direnen artean, gosearen hatzaparretan daudenen %70 esparru horretan bizi baitira.


Qatarreko bileran ofizialki egin dira kide elkarren arteko aurkakotasunean dauden Txina eta Taiwan. Lehenik Txina sartu zen, beraz, Txina 143. herrialdea izango da, eta gero Taiwan, 144. kidea. Txinak nahiko gogoz kontra onartu behar izan du Taiwanen sarrera, nahiz eta horrek ez duen esanahi Txinak Taiwan herrialde independentetzat onartzen duenik. Izan ere, OMCn estatu burujabeak eta aduana-aldeak sar daitezke, eta Taiwan bigarren horien multzoan sartu da, aurrez Hong Kong, 1986an, eta Macao, 1991ean, sartu ziren bezalaxe.
Hamabost urte iraun duten negoziaketen ondoren sartu da Txina; Maoren iraultzak Tarifa eta Merkataritzari buruzko Akordioa (GATT) hautsi zuenetik 51 urte igaro ondoren. Esan beharra dago Maoren iraultzak hautsi zuen akordio horren eratzailea izan zela Txina, 1948an, beste 22 herrialderekin batera. Merkataritzako nazioarteko klub handi honetan sartu izanak langabezia arazo handiak eragingo ditu Txinan, baina, bestalde, 1.300 milioi biztanleren merkatu hori bereganatu nahian sartuko diren atzerriko enpresek langabezi hori murrizten lagunduko duten itxaropena ere badute txinatarrek.
Horrela, Txinak %8,5ra murriztuko ditu nekazaritzaren aldeko laguntzak, garatze bidean dauden herrialdeei baimendutako %10ren azpitik. Horren ondorioz, OMCn sartu ahal izateko Txinak egindako lagapenen eraginez, 10 milioi nekazari inguru bazterturik geratuko dira. Automobilen sektoreak ere gogor ordaindu beharko du urrats berri hau, eta beste 10 milioi langilek galduko dute lanpostua. Baina, arlo honetan ere, urte batzuen buruan, orain langabezian gera daitezkeen horiek atzerriko inbertsioarekin sortuko diren enpresa pribatu berrietan laneratzeko aukera izango dutela espero du Txinak.
Nolanahi ere, Txina OMCn sartzeak beste herrialdeei kezka sorrarazi die. Une honetan, Japoniakoa bezala, munduko ekonomia nagusiak atzeraldi batean daudenean, barne produktu gordina goraka doa Txinan urtean %7 baino gehiago haziz, eta munduko gainerako herrialdeetan, berriz, aurreikusten den hazkundea %2koa da. Txina munduko zortzigarren herrialdea da BPGari dagokionez, nahiz eta per capita errentaren alorrean 140. lekuan egon. 2000. urtean zazpigarren esportatzaile handiena izan zen, eta zortzigarren inportatzailea.


Hego Amerikako edo Asiako herrialde txiroak Txinaren sarrera honen beldur dira, zeren, duen ekoizpen gaitasun handiaren ondorioz, erabat suntsitu baititzake haien ekonomia ahulak. Gobernu txinatarraren azterketa batek oso hedatze handia aurreikusten dio eskuz egiten diren produktuen industriari, batez ere ehungintzan, jostailuetan, erremintetan eta berehalako eta iraupen laburreko beste milaka produktutan. Bestalde, hazkunde handia izango du baita ere nekazaritza intentsiboak. Ulertzekoa denez, lehen aipatu ditugun inguruetako herrialde txiroek, Txinaren produktu mota hori bera egitetik bizi diren heinean, epe motzean etorkizun latza ikusten diote beren ekonomiari DANIEL UDALAITZ