ARGIAKO EGUTEGIA ARGIAKO IKASLEENTZAT


2021eko uztailaren 15ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Urriaren 20a. Aurtengoa joan da, baina 2002.ari begira gaude dagoeneko. Igande horretan Ebro ibaiaren ondoko Tutera ko Argia ikastola izango da protagonista Nafarroa Oinez eguna antolatuko baitu. Lodosa eta Sartagudako Nafarroa Oinezen hotsak apaldu gabe daude oraindik, baina urriaren 20a segituan helduko da. Joan den astean bertan, azaroaren 22an, Nafarroa Oinez 2002ko logotipoa aurkeztu du Argia ikastolak.

Logoaren kolorerik gabe, baina ARGIAren egutegiari eta aldizkariari esker koloretsu, azaroaren 6an lehen aurkezpen bat izan zen Fontellas herrian, (herri honetan du eraikina Argia ikastolak). Han elkartu ziren Argia ikastolako irakasleak, gurasoak eta ikasleak eta ARGIA aldizkariko ordezkariak. Ez gaitu halabeharrak elkartu. Batetik, begi bistakoa da izen bera elkarbanatzen dugula, batak astekariari ematen dio izena eta besteak ikastolari. Eta bestetik, helburua elkarbanatzen dugu: euskara sustatzea. 1985ean sortu zen ikastola hazi eta hazi ari da ordea, eta Fontellaseko ikastola txikiegia egin zaie. 2002ko Nafarroa Oinez horretarako izango da, 240-250 ikasleek eta 20 irakasleek erakusteko zein ikasteko espazio nahikoa izan dezaten. ARGIA aldizkariak urtero moduan datorren urteko egutegia kalean du eta 365 orritxoko takoak zuzenean lagunduko dio Argia ikastolari. Egutegi tako bakoitzeko 100 pezeta izango dira Tuterako ikastolarentzat.
Baina zertarako behar du dirua Tuteratik 4 kilometrora dagoen Argia ikastolak? Kontxi Blanco gurasoen ordezkariak ez du asko pentsatu behar galdera horri erantzuteko.
Fontellaseko ikastolak jolas ordurako toki gutxi dauka eta kiroletarako gune berezirik ez dute. Kirolerako eta jolaserako tokia falta da, baina hemendik aurrera egoera ez da hobetuko. Zorionekoak Argia ikastolakoak espazio arazoa bada konpondu beharrekoa, ikasle kopurua gorantz doanaren seinale baita. 18 hilabeteko haurrak dituzte ikastolan eta 16 urtekoak dira zaharrenak. Azken mailetan 6-7-8 ikasletako gelak dituzte, baina maila baxuenetan 20 bat haur dute gela bakoitzean. Duela 16 urte Tuterako lagun elkarte bateko geletan ikastola hasi zenean bost ikasle zituzten. 1995ean Nafarroa Oinez antolatu behar izan zuten 100 ikasle inguruk eta 60 familiak ikastola sustengatzen zuelako eta behitegia izandako eraikinak ez zieten balio jada. 1995ean lortutako diruarekin orain Fontellas herrian duten ikastola eraiki zuten.
Argia ikastolako ikasleak ez dira Tuterakoak soilik, Erriberako inguruko herri ia guztietatik datoz: Cascante, Ablitas, Murchante, Fontellas, Cortes, Cintruenigo, Corella, Arguedas, Buñuel... Erriberatik ezezik Errioxako Alfaro herritik ere etortzen dira haurrak. Nafar hauei erakusteko 20 irakasle dituzte. Nafarroakoak badira (Iruñea, Tutera, Etxarri, Lakuntza) baina baita Laudio, Gasteiz, Mendaro, Azkoitia, Oñati eta Azpeitiakoak ere.
Luis Larrañaga ikastolako zuzendari azkoitiarrak esan digunez, laster erabaki beharko dute ikastolak espazio gehiago izan dezan zer egingo duten. Bitartean, 2002ko urriaren 20an Nafarroa Oinez Tuterako Argia ikastolak antolatuko duela inork ahaztu ez dezan, kosk egin 2002ko egutegi takoari

Egutegia 2002
Euroa eskuartean duzula abiaraziko dizu urte berria eta 2002ko azken egunean 2003koa salgai dela gogoraraziko dizu. Tarteko 363 egunetan azken hamar urteotan bezala egunero-egunero jakingarri ugari izango duzu irakurgai. Berritasunaren bila baldin bazabiltza begiratu aurrealdeetan, eta urteroko efemerideen ordez jakintsuen eta pertsonaia ospetsuen esaera xelebreak zein sakonak aurkituko dituzu. Atzealdean berriz, azken hamar urteotako bertso eder, Europako Batasunari buruzko jakingarri eta erdi galdutako Euskal Herriko benten orriak irakurtzeko zain dituzu

Euskaraz ez zekien albaitariaren ezina. (Tutera, 1535)
Pedro Lopiz Zamorako albaitaria 1535. urtean epaitu zuten Tuteran eta jasotako testigantzen ondorioz, orduan ere hiri horretako biztanleak euskaraz mintzatzen direla antzematen da.
Pedro Lopiz Tuteran hamar urtez bizi izan den Zamorako etorkina dugu, hau da, bera guregana iritsi zelarik guda amaiturik zegoen, eta Erriberako hiriburu historikoan finkatu zen, «Ebroko hiria» izenekoan, alegia. Albaitaria ogibidez, garrantzi handiko lanpostua betetzen zuen, zeren eta garai hartan, militar betebeharrez landa, garraioak zaldi eta, batez ere, mandoen bitartez eramaiten baitziren.
Pedrok, gaztelar agintarien artean lagun boteretsuez gozatzen zuen pertsona maltzurrak, Nafarroan albaitari batek eskuratzen ahal zuen kargurik preziatuena bereganatzeko oposizioa egin zuen. Baita irabazi ere, Carlos espainiar enperadorearen babespean izan arren. Eta auzitarat eraman zuten, kargua merezi ez zuelakoan.
Pedro Lopiz zenak bere aurka mintzatu zen lekuko anitzez defendatu behar izan zuen bere burua. Hauek dira lanpostu hartan ari zedin inongo gaitasunik ez zuela argudiatzeko erabili zen hainbat arrazoi: «Gonazale likitsa», «karta jokalari amorratua» eta «ez daki euskara».
Johan Guerrero, Pedro de Elizondo, Pedro de Caparroso eta Pedro de Petillas-en testigantzak jasota daude Lopizek euskaraz ez zekiela frogatzeko. Eta hara zer esan zuen Pitillaseko Pedro nekazariak: «Porque el propio Pedro Lopiz se lo ha oído decir, al explicarle que cuando algunos bascongados le van a casa para curar sus animales tiene mucho trabajo por no entenderles y que para entenderles suele buscar un intérprete y que por ello le vendría muy bien saber hablar vascuence para recibir a los que van a casa»


Azkenak
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Eguneraketa berriak daude