MERKATALGUNE ETA KARRIKETAN BIZI ALA HIL


2021eko uztailaren 19an
Euskararen erabilpena bizitza publikoan sustatzeko egitasmo berezi bat abiatu zuen EKEk iazko udazkenean. Pantxika Maitiak euskararen sailaren ardura hartu eta 2001. urterako egitaraua zertu zuen. EKE, aurten nagusiki, euskara bizitza publikoan presente izan dadin ahalegindu da. EKEren finantzazioaren parte handiena Iparraldeko herriko etxeen eskutik heldu da. Udalerriak, beraz, EKEko partaide zuzenak dira. Udalerriek, halaber, berebiziko ardura dute -edo beharko lukete- euskara bizitza publikoan sustatzeko:«Nire lehen zeregina herriko etxeetako euskararen erabilpena ebaluatzea izan zen, idazkietan nahiz harremanetan nola gauzatzen zen aztertzea. Ebaluazioak euskararen egoera larria erakutsi zigun. Herriko Etxeetan Errepublikako hizkuntza frantsesa dela diote, hori da beren aitzakia», erran digu Pantxika Maitiak.



GIDA LIBURUA.

Euskarak udaletxeetan bizi duen egoera larriaz ohartuta, zer-nolako baliabideak ezar zitezkeen aztertu zuten EKEkoek. Anartean, Euskal Konfederazioak Herriko Etxeetarako Gida liburua burutzeko asmoa zuenez, EKEk eta Euskal Konfederazioak egitasmoan elkarrekin esku hartzea deliberatu zuten. Euskara bizitza publikoan gauzatzeko gida liburua aurki plazaratuko da. Gida honek hiru atal eskaintzen ditu: atal juridikoa, baliabideen atala eta atal praktikoa. Hirugarren atala, bide eta eremu publikoetako seinaleak euskaraz ontsa taxutzeko landua izan da. Tokian tokiko hitzak eta esaldi zerrenda dakartza. Karriken eta gune historikoen izenak hala nola informazio seinaleak euskaratzeko prestatua dago, alegia. Euskararen baliabideak biltzen dituen bigarren atala Herriko Etxeei zuzendua da bereziki. Batzar agiriak edo aktak euskaraz idazteko xedez landua. Maitiak berak azaldu digu lehen atalaren funtsa:«Abokatu batek egina izan da. Hautetsiei esaten zaie beren eginbidea euskara baliatzea dela, euskararen erabilpena herritarren aitzinean eskubide bat bezala ager dezaten. Izan ere, Frantziako legeak frantsesa erabili behar dela esaten badu ere, ez dago euskara erabiltzea debekatzen duen ezein lege dekreturik». Frantziak hizkuntza gutxituekiko lehia berezia mantentzen duen arren (Europako Hizkuntz Gutxituen Ituna ez du onetsi, kasu), EKEko kide honen iritziz, premiazkoa da frantses legeak utz ditzakeen zirrikituak aurkitzea eta baliatzea.
Gida liburu hau gauzatu bitartean, Herriko Etxeetaz haratago ibili dira EKEko kideak. Udalen agindupean diharduten zerbitzu publikoei egitasmo honen berri eman zaie eta euskaraz aritzeko dituzten zailtasun teknikoak gainditzeko laguntza eskaini ere bai. Lapurdi eta Nafarroa Behereko hainbat mediateketan euskararen presentzia finkatzeko, kasu. Amikuzeko Herri Elkargoarekin aritu dira, bestalde. Bertako oihan bateko ibilbide pedagogikoa euskaraz ezarri dute. Hirietako hainbat zerbitzu publikoetako arduradunekin ari dira lanean orain. Oraingoz berehalako emaitzak lortzea zaila da, ordea. Baionako ospitalearekin elkarlana emeki-emeki doa, zuzendaritza ez baita euskararen aldekoa. France Telecom-en izendegian, herrietako nahiz etxeen izenak euskaraz behar bezala ager daitezen burubelarri ari dira, berriz ere. Laborantza Zuzendaritza, Zergen Etxea, Posta, SNCF eta ANPEri beren egoitzetako errotuloak euskaraz azal daitezen proposatu zaie:«Zerbitzu etxe hauetako paisaian euskarak leku izatea nahi genuke, besterik ez bada, jendea euskaraz ere idazten dela ohartu dadin. Baina biziki zaila da, kontzientzia eskasa baita etxeotako arduradunen artean».
baM (baiona-angelu-miarritze) euskaldun! Eskolatik kanpoko euskararen erabilpena arras murritza da Iparraldean. Euskara eskola barneko hizkuntza da, bizitza publikoa biziki frantsestua da. Euskara bizitza publikoan sustatzeko egitasmoa Europako Hizkuntzen Urtean burutzen ari da. Kari honetara, EKE eta Euskal Konfederazioa ekitaldi kanpaina bat burutzen ari dira azaroan. Ekintza hauetako batez mintzatu zaigu gure solaskidea:«Azkaineko liburutegian izandako ekitaldian 120 haurrek parte hartu zuten. Ez da aise haurrak euskararen mundura bereganatzea. Alabaina, Kattalin Totorika kontalariaren joko eta ipuinen bidez sartu ziren euskararen munduan. Euskara lanerako, jostatzeko eta gozatzeko hizkuntza baliagarria dela onetsi zuten».
Kanpaina honen azken ekitaldiak hil honen 19tik 24ra burutuko dira BAM-2 Merkatalgunean. Aste honetan, Baionako Unibertsitateko liburutegian izan den «Euskararen Hatsa» erakusketa BAM-2ko korridore nagusian izanen da ikusgai. Ekintza ikusgarrienak ostiralean eta larunbatean burutuko dira. Euskara elkarteek (EKE, AEK, Ikas, Udaleku, Su-Azia eta Euskal Konfederazioa) beren erakus-mahaiak paratuko dituzte eta animazio ekitaldiak burutuko bertatik bertara. AEK-k bere ohiko ikastaroak korridoreetan emango ditu euskara entzunarazteko; goizez eta arratsaldez, bi orenez. Merkatalgune honetatik 25.000 pertsona inguru pasatzen da egunero. Neguaren atarian, aterbe bila dabilen jendearengana iristeko kontzientziazio kanpainan ari dira Iparraldeko euskaltzaleak


ASTEKARIA
1996ko abenduaren 29a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Osakidetzan euskaldunak identifikatuta: arta euskaraz bermatzeko bidean pauso bat?

Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]


“Udalak onartu duen HAPOaren ondorioz, Kabia egoera ezegonkorrean dago”

Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]


Anestesia, Delirium Tremens, Zea Mays, Talco, Zetak eta Naxker Hatortxu Rockeko iragarpen berrien artean

24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.


Izaki Gardenak
Kantuak euria atertu zuenekoa

Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.

-----------------------------------------------

Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]


Trumpek gelditzeko eskatu dio Putini, eta Errusiak dio bake akordiorako ia prest dagoela

Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi du Errusiaren... [+]


Eguneko zentro publiko baten beharra aldarrikatu dute Uribe Kostako herritarrek

Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.


2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-25 | Aiaraldea
Baso Erresilentea proiektua martxan, mendietako jasangarritasunaren mesedetan

Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


Analisia
Denok gaude katean

Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


MADDI OIHENART
“Kantuen ikastez hasi nintzen euskara ikasten”

1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]


Eguneraketa berriak daude