60KO HAMARKADAKO HITZAK ETA PERTSONAK

Gabriel Arestik Blas de Otero poeta eta lagunari eginiko elkarrizketa, Mari Karmen Garmendiak Rudolf de Rijk hizkuntzalariarekin burututakoa, Saizarbitoria’tar Erramon gazteak «ostikolariei» (futbolariei) eta bestelako kirolariei egindakoak... luze joko luke hemen ZERUKO ARGIAn 60ko hamarkadan argitaratutako «harri-bitxien» zerrenda eskaintzeak. Eta luzeegia litzateke, halaber, guztiak (344 zehazki) liburu batean biltzea. Horregatik ARGIAren ekimenez, Pilar Iparragirre kazetariak 35 esanguratsuenak bildu eta azalpenez horniturik argitaratu ditu berriki. Koordinaketa lanetan, behean sinatzen duen honi elkarrizketa guztiak irakurtzea egokitu zitzaion eta esan behar dut tresna egokia dela euskal kulturarentzat garai gogorrak eta, era berean, funtsezko aldaketa garaiak izan zirenak ezagutzeko. Kazetaritza molde desberdin bat ezagutzeko aukera ematen dute halaber; kazetaritza zentzu zabalenean harturik, esan beharrik ez baitago muntaketa edo inprenta lanek ere sekulako aldaketak izan dituztela berrogei urtetan. Baina hau dena hobeto ezagutzeko zer hoberik protagonistekin aurrez aurre biltzea baino?

Bada, hilaren 12an horretarako aukera izan genuen: egungo ARGIAko kazetariak eta 60etako Z. ARGIAn idazten zutenetako batzuk mahai baten bueltan bildu ginen Lasarte-Oriako Txitxardin Beltxa jatetxean, aipatu liburuaren aurkezpena aitzaki. Eurak baitira, finean, liburuko protagonistak. Eta protagonisten artean, norbait azpimarratzekotan, Agustin Ezeiza aipatu behar. 1963an aldizkaria berpiztu eta handik aurrera Z. ARGIAren bultzatzaile eta zzarduradun izandakoak gainerakoen eskerrak jaso zituen, Ramon Saizarbitoriak esan zuen bezala «lehenago agian jaso gabeko eta merezitako» eskerrak. Berak ere esker ona adierazi zuen garai horietan proiektuan lagundu zuten guztiekiko. Z. ARGIA aurrera ateratzeko izan zituzten zailtasun eta traba izugarriak aipatu ondoren, noski. Egoera politikoa, batzeke zegoen hizkuntza bera, diru falta, teknologia eskasa... horiek guztiak pairatu behar izaten zituztenak egoera azaltzen saiatu ziren ordenadoreak ia dena egiten digunoi. Mari Karmen Garmendiak emakumeen egoera izan zuen hizpide eta Ramon Saizarbitoriak beste traba bat erantsi zuen: idazleen gaztetasuna (eta, bere kasuan, futbola bereziki gustuko izan ez arren, futbolariak elkarrizketatu beharra).
Mahaitik altxa eta mokadu tartean duela ia 40 urteko oroitzapenak entzun genituen batean eta bestean. «Horiek burutazioak gureak» zioen Luis Iriondok irribarrez, «Salome-ren Eurovision-eko ‘Vivo cantando’ hura euskaratzea ere...» eta Mari Karmen Garmendiak ZERUKO ARGIA ez ezik, bateren batek «Infernuko Sua»ere deitzen ziola ekarri zuen gogora. Aukera ederra zuten haiek lankide zaharrekin garai hartako argi eta ilunak gogora ekartzeko (badaezpada, gonbidatu gehienak joanak zirela, kantuan hasi ziren bi pertsonaia ezagunen izenak gordean mantenduko ditugu).
Eta guk, kazetari gazteok, garai hura ezagutu ez genuenok, ezer ikasi al genuen bilera horretatik? Txillardegik esan zuenez, garai hura bizi izan ez genuenok ezin dugu ulertu orduko egoera. Bi belaunaldi oso desberdinen arteko zubi txiki bat ezartzeko bederen balio izan zuelakoan nago hala ere. Eta lerro labur hauek idatzi eta atondu bitartean, zeruko argiari (ala infernuko suari?) eskerrak eman dizkiot, besteak beste, ordenagailuko disko gogorrean maketaziorako hain programa informatiko erabilterraza ezartzeagatik


Azkenak
Osakidetzan euskaldunak identifikatuta: arta euskaraz bermatzeko bidean pauso bat?

Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]


“Udalak onartu duen HAPOaren ondorioz, Kabia egoera ezegonkorrean dago”

Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]


Anestesia, Delirium Tremens, Zea Mays, Talco, Zetak eta Naxker Hatortxu Rockeko iragarpen berrien artean

24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.


Izaki Gardenak
Kantuak euria atertu zuenekoa

Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.

-----------------------------------------------

Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]


Trumpek gelditzeko eskatu dio Putini, eta Errusiak dio bake akordiorako ia prest dagoela

Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi du Errusiaren... [+]


Eguneko zentro publiko baten beharra aldarrikatu dute Uribe Kostako herritarrek

Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.


2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-25 | Aiaraldea
Baso Erresilentea proiektua martxan, mendietako jasangarritasunaren mesedetan

Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


Analisia
Denok gaude katean

Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


MADDI OIHENART
“Kantuen ikastez hasi nintzen euskara ikasten”

1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]


Eguneraketa berriak daude