«Ez dugu ezer asmatu, baina geure estiloa sortu dugu»

  • Bekatuari horzkadaka bizi garen mundu transgeniko honetan, laukote natural honek Golden sagarrari egin dio gorazarrea, kanturako barrenean zuten harra aterata. Ziritik atera dute zukua, bakoitzak bere onenak emanda: Eduardo, kokospekoduna, sagar gazia da, gorri bizi-bizia, eta sateliteen pare, inoiz ez dago jakiterik zein zuhaitzetatik eroriko den. Loiola sagar leuna da, bixarrak moztuta trapuarekin distira ateratzen diena masailei, adarretan gora joan diren sagarrak ordenatu zale. Kike gozoa da, azukretsua, bibotea dantzatzea gustatzen zaion sagarra. Eta Larrañaga berriz, ganbara txokotik mundura ihes egiten duen sagar beltzarana, bizarrean beste herrialdeetako jaki-arrastoekin itzultzen dena beti. Gaur ere «Larra» auzoko larreetan dabil, eta beraz hiru sagarren jarioa edatera gonbidatzen zaituztegu... Txootx!
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Nola egin zuten topo lau tipo sinpatikok eta elkarren osagarri diren lau ahotsek? Nola sortu zen taldea?
KIKE OTXOA: Lauron ametsa zen abestea eta horrek batu gintuen; baina garrantzitsuena zera da, laurok kanturako gustu bera genuela. Gospel generora jo genuen (beltzek zoragarri abesten dute), guri asko gustatzen zitzaigun.
LOIOLA GARMENDIA: aitzakia bat ere bagenuen, gure temarioa prestatzeko. Lagun batek ezkondu behar zuen eta ezkontzan kantatzeko eskatu zigun. Elizaren atzealdean abesten ari ginela, sorpresa itzela hartu genuen, jendeak ezkonberriei begiratu beharrean guregan jarri zuelako arreta.
K. OTXOA: Eta «Hau formula bat ote da?» pentsatu genuen. Estilo hori da Golden Apple Quarteten zigilua: musika hori bera kantatzea, beste irakurketa bat emanez, umore tonuan.

Musika eta umorea nahasteko formula hori beste talderen batengandik jaso zenuten?
L. GARMENDIA: Jakina, guk musika serio landu nahi genuen, baina hasieran oso ondo irteten ez zenez, txantxetan egin behar!
K. OTXOA: Musika eta umorearen irrika betitik egon izan da. Esaterako, 50eko hamarkadan Euskal Herrian talde enblematikoa izan zen "Los Xei». Eta ez zuten ezer berririk asmatu, modu sinpatikoan kantatzen zuten. Beraz, beti egon izan dira formula hauek. Eta geurea ideia horri beste buelta bat gehiago ematea izan da. Baina agian berezi egiten gaituena da, hautatu dugun musika estiloa: gospela. Estilo horretatik abiatuta, gerora beste musika estilo guztiei ireki diegu atea. Beraz, guk ez dugu ezer asmatu, baina geure estilo propioa sortu dugu.

Golden Apple Quartet izena bera xelebre askoa da...
L. GARMENDIA: Izen hori Eduardori bururatu zitzaion. "Golden Gate Quartet"en gaiak lantzen hasi ginelako, hitz jokoa atera zuen.
EDUARDO DORRONSORO: Harrezkero denetik deitzen digute: "Golden Opel Kadett", "Golden Globe Trotter"; "Golden Gay Garden"… Behin, Bergarako festetan, kalean gindoazela tipo bat guri seinalatzen hasi zen, gu parean pasa ahala: "begira, begira, hauek zerakoak dira, zera… zera…" Eta gu dagoeneko kalean barrena galdu ginela entzun genion "baina nola ostia izena dute!".

Zein musika mota gustatzen zaizue lantzeko?
L. GARMENDIA: Dibertigarria iruditzen zaigun dena, eta harmonikoki interesgarria zaiguna, polita dena. Hasieran ez zitzaigunez oso ondo ateratzen, disimulatu beharra izaten genuen. Denborarekin hain gaizki ez egiten ikasten da, kalitate musikala mailaz igotzen da, eta musikalki gero eta gauza konprometituagoak egiten ditugu. Umorearena zerbait paraleloa da, helburua beti da dibertigarria izatea.

Eneko Olasagasti hasi zen lehenengoz zuen emanaldiak zuzentzen. Zertan antzeman zen Eneko Olasagastiren ukitua?
L. GARMENDIA: esmokinetan!
E. DORRONSORO: Ordura arte hiru esmokin beltz bakarrik genituen, eta beraz nik, esmokin zuri bat edo Yogi hartzaren mozorroa nituen aukeran.Yogi hartzaren mozorroa agian gehitxo nabarituko zela-eta, esmokin zuriarekin irteten nintzen. Enekok azkar jantzi arazi zidan esmokin beltza.
K. OTXOA: Enekoren lana gu zuzentzea izan zen. Kantuak bagenituen, baina antzerki egitura behar zuten eszenategi gainean jartzeko, ordu eta erdian ikuskizunari eutsiko zion egitura. Abesti batetik bestera pasatzeko loturak bilatzea izan zen bere lana, emanaldiak koherentzia izan zezan.
E. DORRONSORO: Eta egitura hori, batez ere, ni isilarazteko zen. Eszenategi gainean hitz eta pitz hasten naiz, eta ezin gelditu, ordena pikutara bidalita. Lehen, ikuskizunak orduerdia edo ordu eta erdi iraun zezakeen, egun horretan nuen hitz jarioaren arabera.

Bakoitzak zer funtzio betetzen du taldean?
K. OTXOA: Taldeari 15 urtean eutsi diona da, partaide bakoitzak nortasun eta abildade ezberdinak izatea. Horri esker, lana nortasunaren arabera banatu ahal izan dugu:
Loiolak gaitasun musikala du, moldaketak egiteaz edo sortzeaz bera arduratzen da. Xelebre hau, Eduardo, ganberro hutsa da, txorakeriak egiten jaio zen eta berari bururatzen zaizkio astakeria handienak. Ni berritsu hutsa naiz, eta antolamenduaz arduratzen naiz. Eta Larra da, orain bidaian dagoena (ARGIAk elkarrizketa egin zionean) mundua ikusteaz arduratzen dena, eta gastronomiaz.

Zuen izaera oholtzara igotzen duzue?
L. GARMENDIA: Kike ez beste denok garen bezalaxe ateratzen gara oholtzara, hein batean garena transmititzen dugu. Ni beti zuzentzen aritzen naiz, lagunak nahas-mahasean ibil ez daitezen. Xelebrea beti irten egiten da ezarritako ordenatik. Larrak beti zabarrarena egiten du, bere itxuragatik (eta berez ere pixka bat astoa badelako). Baina Kikek bere nortasunaren aurkako funtzioa betetzen du: xinplearena, tontoarena.
E. DORRONSORO: Arrazoia ere oso xinplea da: kantatu egin behar dugu. Eta Kike, berez den bezain berritsu agertuko balitz, ez liguke abesten utziko!

Jendeak estimatzen du zuen ahots kalitatea? Ala arreta osoa txisteetan jartzen du?
K. OTXOA: Egiten ditugun ikuskizun guztietan garrantzia gehien gai musikalari ematen diogu eta bere kalitate musikalari. Eta gero, gai musikal horrek beti du umorezko kontakizun paralelo bat, detailetxo batzuk baino ez direnak, baina azkenean gai musikala da agintzen duena. Orokorrean jendeak estimatzen du hori eta oso ondo abesten dugula esaten digute, eta gainera sinpatikoak garela.
E. DORRONSORO: Ez dute esaten "a zer algarak botatzen ditudan kantatzen duzuen bakoitzean!". Hori da entzun nahi nukeen azkena!
L. GARMENDIA: Sinpatikoa izatea lortuz gero, edozerk funtziona dezake, ikusleak eskertu egiten du. Baina umore bortxatua egitea da arriskutsuena, grazioso izan nahi hori, nabarmen gelditzen baita barre eginarazten ari zarela eta azkenean ez du graziarik egiten.
E. DORRONSORO: Taldearen helburua ez da inoiz izan jendeari grazia egitea. Lehen kontzertuan, 3-4 abesti baino ez genituen prestatuak. Orduan, konfetiak botatzen genituen… soinu asko eta mami gutxi. Jendea ohartzerako kontzertua bukatzen genuen. Baina gure tenperamentua dela-eta, sortu egiten da grazia izpi hori eszenategira igotzerakoan. Gu halakoxeak gara, xelebrekeriatan hasten gara eta jendeari grazia egiten diola ikusten duzu. Eta hortik aurrera, ateratzen zaiguna egiten dugu. Ez bazaigu ezer ateratzen, serio asko ere kantatu izan dugu. Baina jendea ohitua dago gu beti xelebrekeriatan ikustera eta gu serio ikusteak grazia egiten dio, barrez lehertzen da orduan ere.
L. GARMENDIA: Erne egon behar izaten dugu, gure mugimendu bakoitza bi aldiz pentsatu behar da: lepondoan azkura izan eta eskua lepondora eramateagatik jendea algaraka hasten da!

Enkarguzko lanak eta publizitatea egiten dituzue.
K. OTXOA: Enkarguzko lan bat eskatzen diguten bakoitzean, beti estrategia bera erabili izan dugu (urteek erakutsi baitigute oso eraginkorra dela): eskatutako lana gainditzea beste proposamen bat erantsita. Erronka horixe hartzen dugu beti. Eskatutako lana betetzea, baina gainera guk proposamen berezi bat gehiago eranstea.

Euskadiko Orkestrarekin ere aritu zarete saltsan. Zer moduz?
K. OTXOA: Oso gogorra izan da. Bost hilabetez eduki gaituzte lanean, 200 kilometro orduko abiaduran. Bi egun soilik izan genituen orkestrarekin entseatzeko, beraz, nork bere aldetik egindako lan guztia bi egunetan uztartu beharra genuen! Baina gustura aritu gara abentura honetan. Harrigarriena izan da musikari jendearekin sortutako harremana. Orkestrako gehienak, musika irakasleak dira, oso jende serioa. Eta gu sartu ginenean, jendea lasaitzen hasi zen, hasieran irribarretxo bat egiten zuten eta azkenerako algaraka ari ziren. Musikariek eskerrak eman zizkiguten, gurekin aritutako denbora jolastordua izan zelako, euren entseguen zurruntasunaren barruan.
E. DORRONSORO. Nik emankizunen bideoa ikusten dudanean, gehien estimatzen dudana ez da publikoaren erreakzioa, baizik eta atzean ditugun musikarien irribarrea. Harritu egiten zara, sekulako lorpena da!
L. GARMENDIA: Batzuk esaten ziguten: "Une batzuetan ezin nuen instrumentua jo!".

Biretan ahitzen duzue zuen denbora.
L. GARMENDIA: Gure kontzeptua ezberdina da. Rock taldeek-eta hilabete mordoa ematen dute disko bat prestatzen, eta behin diskoa aterata, kontzertuak eskaini behar izaten dituzte. Gure diskoek ez dute izugarrizko salmentarik eta ez ditugu arrakasta lortzeko esperantzan ateratzen; guk saltzen duguna ikuskizuna da.

Gaurko gizartean zer etorkizun dute otxoteek?
E. DORRONSORO: Etorkizuna iraganaren berdina dute. Zirkuitu egin bat dute eta ez dute apustu berririk egiten, lehengoari eutsi baizik.
K. OTXOA: Euskadiko zirkuitura mugatuta daude, hizkuntza dela-eta (berdin gertatzen da Kataluniako kantu taldeekin, galiziarrekin...). Eskualdetako musikan hizkuntzak asko baldintzatzen du. Guri, estatura zabaltzea ahalbidetu diguna, hain zuzen gaztelera erabiltzea da eta beraz, ulermena ez da oztopo estatura irteteko. Musika euskaraz egiten duen jendeak horixe du, etxean gelditzen dela. Badira salbuespenak, izar ospetsuak, esate baterako, Kepa Junkera. Sekulako arrakasta lortu du, baina beti merkatu oso konkretuetan gertatzen da hori.
E. DORRONSORO: Gainera, kantugintza bultzatzeko beste arazo handi bat, tabernetan jartzen duten musika da. Belarriak lehertzerainoko bolumena izaten du. Nola abestuko duzu orduan!
L. GARMENDIA: Lehen, tabernatan afaldu ostean kantatzeko ohitura handia zegoen. Garai batean Donostiako tabernetan "Kantatzea debekatuta dago" zioen kartela zintzilikatzera heldu ziren!
K. OTXOA: Euskadin oso proiektu interesgarriak sortzen ari dira. Koro gazte asko daude, gazteentzat eskolak… Baita esperientzia berritzaileak ere (txalaparta ahotsarekin uztartzea, Nacho Duatok txalapartarekin koreografia bat prestatzea)… esperientzia horiek denek pista bat ematen dizute musikak nondik joko duen jakiteko. Otxoteak ez ziren duela 500 urte existitu ere egiten eta agian gerora desagertu egingo dira. Baina desagertu denok desagertuko gara!

Oso esperientzia potentea izan zen, Placido Domingorekin kantatu genuenekoa. Antena 3 telebistak telemaratoi bat antolatu zuen, duela 7 bat urte, eta bertan abesteko proposatu ziguten. Placido Domingo ere joatekoa omen zen. Guk orduan beste erronka handiagoa proposatu genien telebistakoei: Placido Domingori "O Pepita" kantatuko diogu (Xeik kantatzen zuen "O Pepita", hain justu Placidoren amari eskainitako kantua baita). Eta gainera, lortu behar duzue Placidorekin gabon kantu bat abestea.
Inpaktantea zen guretzat operako munstroarekin kantatzea. Sekula ez genukeen imajinatuko halako aukerarik izango genukeenik, ametsa zirudien.

- Taldea: 1986ko urrian sortu zen.
- Egindako lanak:
Besteren artean, «Toy Story II» filmaren bertsio espainiarrari soinu banda jarri diote. «Karramarroen uhartea» filmeko ahotsak jarri dituzte. «Kilometroak 99» (Errenterian) festaren abestia egin zuten.
- Partaideak:
+Loiola Garmendia: Donostian jaio zen, 1959an. Taldeko baritonoa eta musika zuzendaria. Rock eta jazz taldeetan jo izan du eta San Inazio Koroan eta Donostiako Kamara Koruan abestu izan du.
+Eduardo Dorronsoro: Donostian jaio zen, 1959an. Taldeko tenorea da. Flauta eta baxu elektronikoa jo izan du era guztietako taldeetan: rock, pop, jazz, folk...
+Cruz Maria Larrañaga (Larra): Deban jaio zen, 1957an. Taldeko baxua. Dultzaina jotzen du eta koru askotan kantatu izan du: Donostiako Orfeoian, Oiartzunak-en, Etorki-n...
+Enrique Otxoa (Kike) :1950ean jaio zen. Taldeko baritonoa. Antzezle lanetan aritua, Errenterian antzerki klaseak ematen ditu.

Doinua: Agur sagar beltzaran
Lana egin liteke
serio edo ez
umoreari beti
tartetxo bat gordez
estilo hori landuz
jarraitu adorez
musikari barreak
erantsiz umorez
barreari koruak
soilik egin ordez
Aitor Mendiluze


Azkenak
2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.


Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena. 


Eguneraketa berriak daude