«Mr. Basque»ren liburuak


2021eko uztailaren 19an
Idazlerik handienetako bat zuten Robert Laxalt Nevadan. Euskaldunen ahotsa izan zen estatuan eta EEBB denetan. Horrelaxe onartu zuten «Sweet Promised Land» (1957) argitaratu zenez gero. Liburuko lehenengo hitzetan asmatu izana azpimarratu ohi zuen beti idazleak: "Urte bete baino gehiago saiatu nintzen narrazioa hasten. Baina alferrik. Hartu papera, idazmakinean jarri, idatzi, zirriborroa egin eta zakarrontzira. Behin eta berriz. Ezin asmatu. Etsitzeko zorian nengoen. Beste behin saiatu behar nuela erabaki nuen, eta idatzi nuen: 'Aita artzaina zen eta mendia zuen bere etxea'. Eta orduantxe, horixe idatzi eta ohartu nintzen nobela idatzia nuela".

Berealdiko arrakasta izan zuen liburuak. Harrera aparta egin zioten nola euskaldunek hala euskaldun ez zirenek. "William Douglassek esan bezala, inmigranteen seme-alabak -italiarrak, espainolak, frantsesak...-, liburuko hariaren prozesuarekin identifikatu zirelako". Laxalti ospea eta sona handiena eman zion lana da «Sweet Promised Land», edo, «Dominique». Bertan, Robert Laxalten aitak, Dominiquek -Zuberoatik Nevadara artzain joandakoak-, atzera Zuberoara egiten duen ibilaldia kontatu zuen idazleak. EEBBetako mendebaldeko irudiak eta Euskal Herrikoak ageri dira liburuan, nahasirik. Bizi guztiko, sinonimo izan ziren Laxalt eta «Sweet Promised Land». William Douglassek adierazi izan duenez, "liburuak Laxalt definitu zuen; are gehiago, itxura eman zion ordura arte ilunpetan bizi izan zen komunitateari: euskal-amerikarrak".
Alemanez eta frantsesez ere argitaratu zen obra, eta euskaraz ere bai, Xabier Mendiguren Bereziartuk itzulirik: «Dominique, artzain xiberotar bat Nevadan» (1988). Ondoren, kontrabando istorioa osatu zuen Robert Laxaltek, «A Cup ot Tea in Pamplona» (1985). (Euskaraz, tea gabe kafea izan zen izenburuan: «Kafea hartzea Iruñean»).
Trilogia ondu zuen harrezkero, Indart familia ardatz harturik: «The Basque Hotel» (1989), «Child of the Holy Ghost» (1992), eta «The Governor’s Mansion» (1994). Aldez aurretik ere, gogoan erabili zuen aitaren sorterria fikziozkoak ez diren beste zenbait liburutan ere: «In a Hundred Graves: A Basque Portrait» (1972), «A Time We Knew: Images of Yesterday in the Basque Homeland» (1990).
«Sweet Promised Land»ez gero «Mr. Basque» titulua jaso zuen Robert Laxaltek EEBBetako Mendebaldean eta mugatu ere egin zuen titulu horrek idazlea. Izan ere, kritikoen arabera «A Man in the Wheatfield» (1964) izan zuen, literaturari gagozkiola, obrarik sendoena; hala ere, ez salduena eta ez ezagunena ere.
Bizi hondarrean idatzitako liburuen artean ditugu «Dust Devils» (1997),»The Land of My Fathers: A Son's Return to the Basque Country» (1999), «Time of the Rabies» (2000) eta «Travels with My Royal: A Memoir of the Writing Life» (2001)


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal diaspora
Josu Garritz
“Diasporan egungo egunean bizi dira, arbasoen jatorri eta historiaz pixka bat ahaztuta”

Pilotari famatua izan zen, munduko txapelduna, baina tartean behin baizik ez zuen Euskal Herrian jokatu, Mexikon jaio, hazi eta hantxe bizi baitzen, gurasoak haraxe joanda 1936ko gerratik ihesi. Abertzalea, Mexikoko euskal etxeko presidentea, Jaurlaritzaren aholkularia,... [+]


Izaskun Barber de Carlos. Jaiotzez folklorikoa
“Guk bizi dugun bezala bizi dute nafartasuna Argentinan”

Euskal kulturaren transmisioarekin jarraitzeko, eta euskal nortasunaz hausnartzeko Argentinako nafar etxeetara bidaiatu dute Ortzadar Euskal Folklore Elkarteko kideek, eta bizitakoa Nafar Haziak dokumentalean jaso dute. Bertan izan da Izaskun Barber de Carlos (Iruñea,... [+]


Steve Mendibe. 'Basque’ bezain euskaldun
“Amerikarra eta euskal herritarra naiz, baina, bihotzez, euskalduna”

Udatiarrak alde eginik da Ea. Bakean. Halaxe gustatzen zaio Steve Mendibe Aroztegiri, euskaraz bizi den herria, udakoek dakarten gaztelania arrotza gabe. Kalifornian jaioa, Boisen bizi, amerikarra bezainbat da euskalduna. Bi nazionalitateak ditu, bi erroldak... bihotz bat.


2023-07-21 | Euskal Irratiak
Euskal diasporako 37 gazte Euskal Herrian izan dira azken asteetan

Euskal jatorriko 37 gazte estatubatuar Euskal Herria ezagutzen eta euskara ikasten aritu dira uda hastapenean.

 


2022-02-21 | Euskal Irratiak
San Frantziskoko Euskal Etxeak 40 urte bete ditu

San Frantziskoko Euskal Etxeak 40 urte bete ditu asteburu huntan.


São Paulotik gutuna

Brasildik jaso dut posta bat. Estebe Ormazabal Insausti beasaindarraren hitzak dira jaso ditugunak; ARGIAko harpideduna bera. Ez da txoko honetara ekarri dugun atzerrian bizi den lehen laguna. Pixkanaka ari gara biltzen Euskal Herritik kanpora dugun komunitatearen iritziak,... [+]


Marcela Inda. Argentinar euskaldun peto-petoa
“Euskara da nire lekua, arraina uretan bezala nago bertan”

Argentinatik etorri ikaslea da Lazkaoko Maizpide euskaltegian. Harekin batera heldu hamaika ikasleek bi hilabete egin eta itzuli ziren beren herrialdeetara. Harrigarriki, bertan dugu oraindik mailarik handieneko ikaslea, askok baino hobeki dantzatzen duela euskaraz mingaina... [+]


Beste Guernica sutan

San Vicente barrutia (Argentina), 1934ko maiatzaren 18a. Mathilde Díaz Vélez lurjabeak Buenos Airesetik 40 kilometro ingurura zeuden bere lursailetan Guernica izeneko herria fundatzeko eskaera helarazi zion Buenos Aires probintziako Obra Publikoetako ministroari,... [+]


2020-04-07 | dantzan.eus
Boiseko Jaialdi 2021era atzeratu dute

Bost urtetik behin Boisen (AEB) ospatzen den Jaialdi jaia urtebete atzeratu dute koronabirusa dela eta. Uztailaren 28tik abuztuaren 3ra zen ospatzekoa Euskal Herriko eta diasporako euskaldunak batzen dituen jai erraldoia. Antolatzaileek jakinarazi dutenez, datorren urteko... [+]


AEBetako gas-ganberan hil zuten euskal artzaina

Bizi hobeago baten bila Ameriketara artzain joan ziren euskaldunen arketipo jakin bat iritsi izan zaigu, normalean literaturaren bidez, erruz lan egin eta euren sorterrira diru apur bat eginda itzuli ziren horiena. Bada beste historia bat maiz kontatzen ez dena: lurralde urrun... [+]


2019-07-19 | Erran .eus
Baztandarren hitzordu handia igandean Elizondon

Bidelagun elkarteko ordezkariek irekiko dute Baztandarren Biltzarreko orgen desfilea.


2018-04-24 | Mikel Asurmendi
Kepa Altonaga, saiogilea
“Euskaldunok ez gara mundu honetara herri normala izateko etorri”

Loiu, 1958. Biologia ikasketak egin zituen EHUn, eta bertan irakasten du egun, Leioako Zientzia eta Teknologia Fakultatean. Saiogile ezaguna da. Zientzia, historia eta Euskal Herria uztartzen ditu bere lanetan. Patagoniara Hazparnen barrena. Lotilandiakoak herri birlandatuan... [+]


Eguneraketa berriak daude