MILA NOTIZIA EUSKAL HERRITIK
Esate baterako, ba al zenekiten 1179. urtean ospatu zen Trentoko III. Kontzilioak eskumikatu egin zituela euskaldunak, pagano eta kristauen bortxatzaile izateagatik, eta Erromako Eliza Santuaren beste ezein kontziliok ez duela hori bertan behera utzi? Edota 1373an Aiala haran arabarreko Foruak, "muger casada puta provada" zioela testualki? Eta XIV. mendean behar baino ardo gutxiago ematen zuten Baionako tabernariei eskuin eskuko hatz lodia mozten zitzaiela?
Egia ote? Ura besterik ez zutela edaten... Baliteke, noski, baina ardoak Euskal Herrian izan zuen (eta duen) garrantzia kontuan hartuta, gezurra dirudi. "Mil noticias insólitas del país de los vascos"en irakur daitekeenez, antzin-antzinako Nafarroatik omen dator mahatsaren zukutik ateratzen den edari gozo horren izenaren erabilpena, eztabaida edo auziren bat erabakitzeko orduan: "ogia ala ardoa?" formulaz deliberatzen omen zuten. Eta kasualitate hutsa ere ez zen izango, XIV. mendean ardoaren neurria zela-eta iruzurrean harrapatzen zituzten Baionako tabernariei ezartzen zieten zigorrarena ere. 1304an, ustez kaltetutako bezeroaren zina nahikoa bide zen, tabernaria behatz hori gabe uzteko_
Bortxaketa ere, ez bide zegoen oso ondo ikusia: heriotza zigorra ezartzen omen zitzaion bortxatzaileari, nahiz gehientsuenetan deserriratze hutsean gelditu zigorra. Bortxatua ezkondua bazen, berriz, haren senarraren esku uzten omen zen bortxatzailearen patua_
Norberarena ez zen zerbaitez jabetzea gorroto zuten, antza. Beno, lapurreta txikia bai, behintzat: 1333an, belarri biak moztu omen zizkioten Pedro Rodriguez tuterarrari, ardi batzuk lapurtu eta horrelakorik ez zuela egin zin eta guzti egiteagatik. Eta urte berean, Fustiñanako judu bat ere belarririk gabe gelditu zen, bi ogi lapurtzeagatik. Hurrengoan, berriz, beste hainbeste egingo zieten Sansoain eta Pitillaseko emakume biri eta Artaxonako Maria Xardinari, hirina, oihalak eta antzekoak ezkutuan "eskuratzeagatik".
Den-denak ez ziren zigorrak, ordea, iraganean. Sariren bat eskuratu zuenik ere gogoratzen omen da. Iñaki Egañak kontatzen duen hau, adibidez: Behin batean, ondorengorik izan ezinik zebilen errege nafar bat zen. Nola edo hala seme-alabaren bat izatea lortu behar zuela-eta, Korellara eraman omen zuen erregina, haurdun geratzeko Erriberako aireak arnastea baino hoberik ezer ez zela-eta. Korellan zeudela, herriko emakume bat azaldu omen zitzaion errege horri, esanaz erregina Bardon-eko iturriko ura edanez gero haurdun geratuko zela. Eta horrela gertatu! Poz-pozik, nahi zuen saria eskatzeko esan omen zion erregeak andre aholkulariari. Eta hark, oraindik jaio gabe zegoen bere lehendabiziko semea koronel izatea nahi zuela. Eta azkenean alaba bat izan bazuen ere, erregeak bere hitza bete eta koronel izan omen zen.
Baina sari eta zigorrez ari garenez... Gipuzkoan jaiotako apaiz jendearen seme-alabek kaparetasun eskubideak bide zituzten... 1653ko azaroaren 3a arte. Data malapartatu horrez geroztik, amaitu ei zitzaien mauka...
Ez zuen begi txarra Eulaliok, e! Bada, beste iragarkizun bat ere utzi zuen esana: abarkak zeramatzatenen seme-alabak erbesteratuak izango zirela. Gertatua ala gertatzeke oraindik?.
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]
Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]