IZOTZ AURREKO EGUZKI


2007ko otsailaren 21ean
Etxe ondoko plantanoak horitzen hasiak dira eta hostorik ihartuenak lurrari entregatzen dizkiote haize hegoari hotsa emanez, jubilatuak eta haurrak orbelak kraskatuz jolastu daitezen. Egunsentian tiroren bat entzunen duzu, epel aldera jo nahi duten lehen usoak azaldu direla abisatuz, baina bandadarik ugarienek Europako lautadetan segitzen dute, izotz bezperako azken arta aleak presaka irentsiz, Donostiako itsas bazterrean etxekoandre, zahar eta elbarriek negu aurreko eguzki hondarrak bereganatu nahi dituzten bezala.

Kabuleko kale bazterretan ere plantanoek urre kolorez jantziak izan behar dute dagoenekoz. Ez dira oso ugariak izango, hogei urteko leherketek eta kaletarren egur beharrak urrituta. Baina seguru nago plantano batzuek zutik dirautela burka, AK-47 fusil eta errezoen erdian.
Bere leizezulotik aterarazteko, bazter batetik eta bestetik sua damaio egunotan gau eta egun Jainko kristauak Luzifer bizarluzeari eta hainbeste ezkutalekutan garrak piztu behar horretan, tartean harrapatu dituen etxe eta metak kixkali ditu. Kristoren sutea ikusi dugu Kabul erdialdean dauden ez dakigu jauregi edo biltegi batean. Eta haiei begira zeuden hainbat izei eta zedro.
Noizbait lorazainak eduki zituen hiri honek ere, agian azken erregearen garai urrun haietan. Eta haiek mimatutako arbola batzuek iraun dute bizirik, lehortearen eta sektakeria guztietako gizon armatuen suaren erdian zutik. Argindarra moztu arren, iturri publikoetara herdoildutako hodi zaharretatik iristen den ur pittina behin eta berriro etenda ere, heriotzera kondenatutako jendeen artean biziari egoskor eusten diote hiriburuko parke baten arrasto hondarrek.
Zentrotik aparte samar, noizbait soldata bat kobratzen zuen gizona etxe atzeko baratzean dago eserita. Larrazken epelean itzalarekin batera, txoko batean, pikondo berantiarrak urteko azken fruituak eskaintzen dizkio. Pikondoak ez du sekula huts egin, diktadura batean bezala hurrengoan. Bizilagunaren baratzetik lurrin fin askoa bidaltzen dion mizpira japoniarrak bere lana urtero zorrotz kunplitu duen gisa berean. Urruneko itsasaldera iritsitako kamioizaleren batek ekarritako fruitu berezia ikusi eta dastatu ondoren, aitonak ereindako bere hezurretik sortua omen da, landare gehientsuenak ihartzen ari diren garai berean loratzen den arbola hostozabala.
Mizpira japoniarrak ez daki zer den inzertidunbrea, bere eginbeharra erleei udazkeneko usainik gozoena ematea baita, Kabuleko patio batean bezala Tolosako Bar Frontonen atarian. Inzertidunbrea, segurtasunik eza, aspaldiko partez Gernikan, Bostonen eta Edinburgen zabaldu den zalantza da. Goizeko kafearen aromarekin nahastuta entzungo dituzu beldurrak, edozein kafetegitan. Nola ibiliko ote gara datorren urtean hilero hipoteka ordaintzeko? Ez ote da hobe Santu Guztietako zubian Port Aventurara joan gabe geratzea? Datorren uda iristerako abioiz bidaiatzea berriro segurua izango ote da?
Kabuleko maisu langabearen baratzean plastiko erre usainak estali ditu lurrin guztiak, eta auzoko txori guztiek ihes egin dutela esan daiteke leherketa zalapartatsuen beldurrez. Hemen ez da sirenarik, suhiltzailerik ez baita. Baina honaino ere udazkenak inzertidunbrea ekarri du: munduan segunduoro gosez hiltzen diren zazpi haurretako bat laster zurea izango ote den ikara.
Gurean, txantxangorria kantuz azaldu da laster sua pizteko ordua izango dela abisu ematera, eta hura isildu den tarte batean zozo beltzak zakar adierazi du ez duela alde egiteko asmorik, negurik izan ala ez izan, martxoan bere kumeak aterako dituela


Azkenak
Gazarako su-etena adostu arren, akordioaren bozketa gibelatu du Israelek

Adosturiko puntu batzuk aldatzen saiatzea leporatu dio Benjamin Netanyahuk Hamasi, baina azken honek informazioa gezurtatu egin du berehala. Urtarrilaren 15eko arratsaldean adostutakoaren arabera, hiru fase lituzke meniak eta igandean abiatzekoa dute. Bizkitartean, erasoekin... [+]


Militantzia politikoaren debekurik ez!

Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]


Adingabeak babesteko Foru Legea behingoz praktikara eramatea eskatu diote Nafarroako Gobernuari NUPeko ikertzaileek

Sandra Siria Mendaza eta Hodei Sarasa Camacho Nafarroako Unibertsitate Publikoko Gizarte Laneko irakasleek haien ikerlanen ondorioak azaldu dituzte Nafarroako Legebiltzarrean. 2022Ko legean “komunitateko tutore” figura berria sortzea eskatu dute, harrera baliabidetan... [+]


“More with less”

Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]


Smartphonea: gure fetitxe erregea

Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]


2025-01-16 | Leire Ibar
Haurrak generoaren arabera banatzen dituzten ikastetxeak desagertuko dira Gipuzkoan datorren ikasturtean

2025eko irailarekin hasiko den ikasturtean ez da izango sexu bereizketarik Gipuzkoako ikastetxeetan, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak asteazken honetan jakinarazi duenez. Eskibel eta Erain ikastetxe kontzertatuak dira gaur egun ikasleak sexuaren arabera banatzen dituzten bi... [+]


2025-01-16 | Hala Bedi
Larrabetzuko Hori Bai gaztetxeko bi kide
“Boterean dagoen klasearen interes nagusia beti izango da gazteen antolakuntza oztopatzea”

Larrabetzuko Hori Bai Gaztetxeak 60 urte bete ditu. Euskal Herriko Gaztetxe zaharrena da Larrabetzukoa.


2025-01-16 | El Salto
Amazonek bat egin du olatu ultrarekin, eta pertsona LGBTQ eta beltzen eskubideak babesteko politikak apaldu ditu

Hainbat enpresak aniztasun eta inklusio politikak aldatu dituzte Donald Trumpen gobernu berriari ongietorria egiteko.


Desagertzeko “arrisku handian” da ur gezetako animalien %25a

Laborantza industrialak, urtegiek eta kutsadurak ondorioztaturiko "gaitzeko presioengatik" desagertzekotan dira ehundaka espezie. Bilakaera hori saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariak urtarrilaren 8an... [+]


2025-01-15 | Mauro Saravia
La Roseraie ospitalea
Bigarren aukera bat gerraren erdian

1937 eta 1940 artean, Eusko Jaurlaritzak bere zerbitzu sozialen bidez, Iparraldeko osasun zentro handiena izango zena zabaldu zuen Bidarten: La Roseraie ospitalea. Helburua zen Hego Euskal Herritik gerraren ondorioz uholdeka zetozen zauritu eta elbarriak artatu eta... [+]


2025-01-15 | Axier Lopez
Bilboko Portua blokatu du LAB sindikatuak, Gazako genozidioarekin negozioa egin ez dezaten aldarrikatzeko

Sindikatu abertzaleko 100 bat kidek Portuko sarrera blokeatu dute Santurtzin, eserialdi baten bitartez. Ekimen horren bitartez Palestinari elkartasuna erakutsi eta genozidioa salatu dute.


2025-01-15 | ARGIA
Torturatu oro gonbidatu dute Euskal Herriko Torturatuen Sarean parte hartzera

“Ahots propioa duen sare bezala” gorpuztuta, eta torturatuen aitortza eta erreparazio publiko, sozial eta ofiziala helburu, otsailaren 15ean eratu eta aurkeztuko du bere burua Euskal Herriko Torturatuen Sareak. Tortura jasan duten 700 pertsona baino gehiagorekin... [+]


Aljerko kasbahko sastakaia: Jean-Marie Le Penen iragan torturatzailearen froga

96 urte zituela eman du azken hatsa Jean-Marie Le Penek aurtengo urtarrilaren 7an. Heriotza bat festatzea ez bada ohikoa ere, hori gertatu da beretzat: milaka herritar batu dira Frantziako Estatuko hainbat hiritan, suziri, kantu eta xanpai botila artean, eskuin muturreko... [+]


Eguneraketa berriak daude