"GURASOEI BEGIRUNE HANDIA ZOR DIEGU, EGOERA TXARREAN ERE EKARTZEN DITUZTE"


2021eko uztailaren 20an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Deikaztelu , Lizarrerriko bertze herri baten izena du Sartagudako ikastolak. Nondik datorkio?
1978an sortu zen Deikaztelu herrian ikastola txiki bat. Hor Haur Hezkuntza bakarrik zen, eta gero Lizarrara joaten ziren, 12 kilometro egiten zuten egunero orduko OHO ikasteko. 1985ean jaiotze tasa jaitsi zen eta nafar gobernuak hiru urtekoak eskolatzeko legea atera zuen. Horregatik ikastola umerik gabe gelditu eta ixtear zegoela, Juan Luis Larrazak, orduko federakuntzako buruak Nafarroan, Sartagudako eta Deikazteluko guraso batzuk elkartu zituen. Sartagudan guraso asko prest zegoen, baina ez zekiten ikastola bat zer zen. Adin ezberdineko hogeita bi ume ekarri zuten, eta lehenengo elkarrizketan azaldu behar izan genien bilakaera bat behar zela, bakarrik txikienak hasiko zirela. Eta kooperatiba, izena, materiala, dirua eta langilea, ni, Deikaztelutik hona etorri zen.

Eta, hondarrean, Sartagudan hasi zinen...
Bost umerekin hasi ginen. Bi gela, bost eta zazpi metro koadrokoak, ilunak, zaharrak, tristeak, surrealismoa zirudien. Nik, benetan, pentsatzen nuen: "hemen ez dut iraungo". Kalean ere begiratzen zuen jendeak, "ésta es la de vasco", baina oso babestuta, mimatuta sentitzen nintzen. Lehenengo urtean Olentzero atera genuen, oso harrera ona izan zuen. Santa Ageda ere atera genuen, oso erantzun onarekin.
Bi urte pasa eta gero ez genuen tokirik gela txiki horietan. Udalarekin harremanetan jarri eta toki hobea eman ziguten. Hogeita hamar bat metro koadrokoa, pentsa zer zen hori guretzat. Baina iluna, leiho txiki batekin, kaskarra ere. Komuna gelatik jaitsi, patioa zeharkatu eta han zegoen. Euria egiten zuenean umeak busti egiten ziren komunera joateko. Hor sei bat hilabete egon ginen.

Baina laster egoera hobetu zen...
Pleno bat egin eta etxe berria eman ziguten, kultur etxea izango zena. Hura amets bat zen. Gure matrikula igo zen. Zazpi ume ziren eskolatzeko urte hartan eta bost etorri ziren ikastolara, eskola publikora bakarrik bi. Ikuskatzailea kezkatu eta bisita egin zigun, ea haurtzandegia ote zen hori. Eta guk ezetz. Bi urtez egon ginen.
Kultur etxea martxan jarri eta handik atera behar izan genuen. Harrezkero hemen gaude. Matrikula poliki gora joan da. Eskoletan urtebeterekin hartzen hasi dira, gu alegalak gara baina haiek ere egiten dutena... Ikuskatzaileek bestaldera begiratzen dute horrelakoetan. Gaur egun jaiotze tasa hemen ere behera doa. Dena den, ikastolan sartzen dena geratzen da, lehen batzuetan eskolara joaten ziren, ja ez.

Nola duzue antolaturik ikas prozesua?
Txikienetik seigarren maila arte dugu, gero Lizarrara joaten dira DBH egitera, 37 kilometro gora eta 37 behera. Gurasoei begirune handia zor diegu, egoera txarrean ere ekartzen dituzte. Urte-betetik hiru urte arte irakasle bat dute, lautik seira beste bat, zazpitik bederatzi arte beste bat eta hamar hamaikarekin beste bat. Ingeles irakaslea ere badugu, bosgarren mailan frantsesa ikasten dute.

Bertzalde, nola hasi zen Lodosakoekin duzuen harreman estua?
Ikastola sortu eta handik bost urtera Lodosako guraso talde batekin elkartu ginen. Poliki Lodosako ikastola sortu zen, "Muskaria" izenekoa. Ane Santxez, Lodosako lehenengo andereñoa gure kooperatibakoa izan zen, hiru urtez. Gero haiek kooperatiba egin zuten eta haien langile bihurtu zen.

Baina euskararen legeak hazkundea baldintzatu du...
1987an legea sortu eta diru laguntzak moztu zizkiguten, ikastola ixtear egon zen. Lodosako ikastola sortu zenez, poz handia hartu genuen, baina ez genuen dirurik. Baina orain ikastola berria izango dugu... Bizipoza!


Azkenak
Urriaren 7ko gertakariak ikertzeari uko egin dio Israelgo parlamentuak

Oposizioko taldeek proposatutako ikerketa batzorde ofiziala ez da aurrera atera, boz gutxiren aldearekin. Arrazoi ugari daude gobernuko kideek gertaerak ikertu nahi ez izateko.


Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.


Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia

Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]


Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da

Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]


Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin

Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]


Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu

20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]


Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea

Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan

Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.


Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin

1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan

'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra. 


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


Eguneraketa berriak daude