Bianaldea. San Gregorioko altxor ezezagunak


2007ko otsailaren 21ean
Ibilbidearen 34,5. km.an Esprontzeda zeharkatuko dugu, eta berehala Desoio. Biak ere inguruko laborantzaz arduratzen diren herrixkak dira. Azken herritik zuzen, 6,5 kilometrotara aurrean Dorreaga-Torres del Rio agertuko zaigu, Logroñorako bidean. Beste kilometro. batean elizaurrean azalduko gara.

Hilobi Sainduaren eliza oktogonala (XII. mendea) nafar erromanikoaren adibiderik garrantzitsuenetakoa da, eragin islamiarra erakusten duten hainbat elementurekin, hala nola, kapitelen apaingarriak edota nerbaduradun kupula. Orain, kilometro pare bat atzera eginez, Urantziarantz zuzenduko gara, tartean Santzol (Burdin Aroko aztarnak dituena) herritxotik pasatuz.
50. kilometroaren inguruan zenbait bidegurutzetan sigi-saga egin ostean. (Erne ibili!). Urantzia dugu aurrean, Ptolomeok aipatutako "Curnonium" erromatarraren gainean Erdi Aroan sortutako herria.
Alde zahar osoa bisitatzea merezi badu ere, batez ere XII-XVIII. artean hainbat estilotan eginiko Santa Maria eliza (atari platereskoa, klaustro ojibala, Andra Mari Beltzaren tailua, apaingarri barrokoak eta dorre ikusgarria) azpimarratu behar da. Gainera, San Blas ermitaren abside erromanikoa, Erdi Aroko Gaztelako Atea, bere aurreko harlanduzko Zubi Zaharra eta hainbat jauregi aipatu behar ditugu.


San Gregorioko eskultura naturalak

Eliza eta Zubi Zaharraren arteko errepidetik, Acedorantz abiatuko gara. Kilometro batzuk eginda daramatzagula, urrunean jada monolitorik ikusgarriena eta hurbil duen eliza ikusiko ditugu. Gure zain dauden bailarako jabeak ematen dute.
Urantziatik 5 kilometrotara Muez herria zeharkatuko dugu, monolitorik handienaren pean bizi den herrixka. Hemendik bertaraino bidea oso aldapatsua da. Herritxo honen ostean, errepidearen eskuinaldean bestelako monolitoak ere agertzen ikusiko ditugu, geroago etorriko denaren aperitiboa.
Muezetik bi kilometrora eskuinerantz Sorladarantz abiatuko gara, eta bertara 2,5 kilometrotan ailegatuko gara. San Gregorio mendiaren beste aldean gaude. Herrian sartu aurretik eskumara errepidetxo bat ateratzen da, "San Gregorio" txarto seinalizatzen duena. Herriaren parte altutik, karteletik 50. metrora ezkerrera jo eta gero beti zuzen. 300 metrora dugun bidegurutzean eskuinerantz jo, San Gregorio Ostiense tenplu barroko eder bezain ezezaguneraino. Basilikatik irten eta 100 metrora ezkerrera aldiz, bidexka bat hasten da, San Gregorioko Monolito itzeletik hurbil dagoen zelai bateraino.


SAN GREGORIO OSTIENSE

Nafarroako Bianaldean, Muez eta Soroslada herritxoen artean jasotzen den mendixkaren gainean, leku nahiko ezkutatu eta ezezagunean, basilika ederra eta monumentu natural are ederrago batzuk altxatzen dira. Horrela, bi herriak dominatzen dituen mendian "galdurik", euskal herritar askorentzat erabat ezezagun, bisitatzea biziki gomendatzen dugun San Gregorio izeneko osotasun arkitektoniko-natural hau kokatzen da.


San Gregorioren Basilika

Soroslada (Sorlada) herritik igoz, hauxe da bien artean aurkituko dugun lehenbiziko interesgunea. Arratsalde polita pasatzeko oso egokia den atsedenleku-askaldegi baten ondoan kokatua dago, eta bertatik inguruko bista politak ikusteko aukera ere izango dugu.
Iritsi eta berehala, oso apainduta ikusiko duzuen aurrealdeak harritu egingo zaituzte, ikusten ari zaretena mendiko baseliza arrunta baino, herri garrantzitsu bati dagokion tenplu handia baita. Horrela, barrurantz sartua ageri zaizuen sarrera nagusia apaingarriz beterik ikusiko duzue: estatuak, alboetako espiral itxurako zutabeak, kapitel landuak, atearen gaineko armarri handia, ondo landutako hormak... Elementu guztien aberastasuna, eliza non kokatzen den kontuan izanda, osotasun harrigarria sortzen dute. Gainera, aurrean dituen, eta beren tartean belarra hazten doan harrizko baldosek, agian falta zaion eta ondo geratzen zaion basa kutsua sortzen diote.


San Gregorioren Monolitoak

Monolito harrigarri hauek muino honetan zehar barreiatzen dira, lurretik nabarmenki gailenduz. Ikusgarriena, eta zeharo txundituta uzten gaituena basilikatik kilometro batera dago, aparkalekutik hasten den bidezidorra hartu eta handik 100 metrora (aparkalekutik bertatik ere ikusten da).
Monolito izugarri hau Muez herriari eta inguruko bailara osoari begira dago, muinoaren erregea bailitzan, eta guri Rapa Nui edo Bazko Irlako aurpegi-itxurako estatua erraldoi eta misteriotsu horietako bat gogorazi digu, nahiz eta kasu honetan giza itxurarik ez eduki.
Gainera, argiaren arabera tonuak gorrixketatik urdinxketara aldatzen dituen harritzar hau, naturak sortutakoa dela jakin arren, aspaldi gizakiak sei-zazpi arroka hartu eta bata bestaren gainean jarri zituela pentsatzeko tentaldia sortzen digu, behatzen duguna hain harrigarria baita.
Horrela, 20 bat metroko garaiera duen eta beste txikiago baten alboan kokatua dagoen haitz handi honek, arroka naturala baino gizakiak sorturiko estatua traketsa ematen du, inoiz amaitu gabeko estatua erraldoi baten hasiera.
INFORMAZIO PRAKTIKOA
URANTZIA
Jatorduan:
Mavi Bar-Jatetxea- La Serna 2.
Jan eta lo egiteko:
**Hotel Mónaco- Plaza del Coso 22. 948- 64 00 00 / 01. Log. bikoitza 4.950 pzta.
**Hostal Ezequiel- La Serna 14. 948- 64 02 96. Logela bikoitza 4.800-5.500.


Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude