Bianaldea. San Gregorioko altxor ezezagunak


2007ko otsailaren 21ean
Ibilbidearen 34,5. km.an Esprontzeda zeharkatuko dugu, eta berehala Desoio. Biak ere inguruko laborantzaz arduratzen diren herrixkak dira. Azken herritik zuzen, 6,5 kilometrotara aurrean Dorreaga-Torres del Rio agertuko zaigu, Logroñorako bidean. Beste kilometro. batean elizaurrean azalduko gara.

Hilobi Sainduaren eliza oktogonala (XII. mendea) nafar erromanikoaren adibiderik garrantzitsuenetakoa da, eragin islamiarra erakusten duten hainbat elementurekin, hala nola, kapitelen apaingarriak edota nerbaduradun kupula. Orain, kilometro pare bat atzera eginez, Urantziarantz zuzenduko gara, tartean Santzol (Burdin Aroko aztarnak dituena) herritxotik pasatuz.
50. kilometroaren inguruan zenbait bidegurutzetan sigi-saga egin ostean. (Erne ibili!). Urantzia dugu aurrean, Ptolomeok aipatutako "Curnonium" erromatarraren gainean Erdi Aroan sortutako herria.
Alde zahar osoa bisitatzea merezi badu ere, batez ere XII-XVIII. artean hainbat estilotan eginiko Santa Maria eliza (atari platereskoa, klaustro ojibala, Andra Mari Beltzaren tailua, apaingarri barrokoak eta dorre ikusgarria) azpimarratu behar da. Gainera, San Blas ermitaren abside erromanikoa, Erdi Aroko Gaztelako Atea, bere aurreko harlanduzko Zubi Zaharra eta hainbat jauregi aipatu behar ditugu.


San Gregorioko eskultura naturalak

Eliza eta Zubi Zaharraren arteko errepidetik, Acedorantz abiatuko gara. Kilometro batzuk eginda daramatzagula, urrunean jada monolitorik ikusgarriena eta hurbil duen eliza ikusiko ditugu. Gure zain dauden bailarako jabeak ematen dute.
Urantziatik 5 kilometrotara Muez herria zeharkatuko dugu, monolitorik handienaren pean bizi den herrixka. Hemendik bertaraino bidea oso aldapatsua da. Herritxo honen ostean, errepidearen eskuinaldean bestelako monolitoak ere agertzen ikusiko ditugu, geroago etorriko denaren aperitiboa.
Muezetik bi kilometrora eskuinerantz Sorladarantz abiatuko gara, eta bertara 2,5 kilometrotan ailegatuko gara. San Gregorio mendiaren beste aldean gaude. Herrian sartu aurretik eskumara errepidetxo bat ateratzen da, "San Gregorio" txarto seinalizatzen duena. Herriaren parte altutik, karteletik 50. metrora ezkerrera jo eta gero beti zuzen. 300 metrora dugun bidegurutzean eskuinerantz jo, San Gregorio Ostiense tenplu barroko eder bezain ezezaguneraino. Basilikatik irten eta 100 metrora ezkerrera aldiz, bidexka bat hasten da, San Gregorioko Monolito itzeletik hurbil dagoen zelai bateraino.


SAN GREGORIO OSTIENSE

Nafarroako Bianaldean, Muez eta Soroslada herritxoen artean jasotzen den mendixkaren gainean, leku nahiko ezkutatu eta ezezagunean, basilika ederra eta monumentu natural are ederrago batzuk altxatzen dira. Horrela, bi herriak dominatzen dituen mendian "galdurik", euskal herritar askorentzat erabat ezezagun, bisitatzea biziki gomendatzen dugun San Gregorio izeneko osotasun arkitektoniko-natural hau kokatzen da.


San Gregorioren Basilika

Soroslada (Sorlada) herritik igoz, hauxe da bien artean aurkituko dugun lehenbiziko interesgunea. Arratsalde polita pasatzeko oso egokia den atsedenleku-askaldegi baten ondoan kokatua dago, eta bertatik inguruko bista politak ikusteko aukera ere izango dugu.
Iritsi eta berehala, oso apainduta ikusiko duzuen aurrealdeak harritu egingo zaituzte, ikusten ari zaretena mendiko baseliza arrunta baino, herri garrantzitsu bati dagokion tenplu handia baita. Horrela, barrurantz sartua ageri zaizuen sarrera nagusia apaingarriz beterik ikusiko duzue: estatuak, alboetako espiral itxurako zutabeak, kapitel landuak, atearen gaineko armarri handia, ondo landutako hormak... Elementu guztien aberastasuna, eliza non kokatzen den kontuan izanda, osotasun harrigarria sortzen dute. Gainera, aurrean dituen, eta beren tartean belarra hazten doan harrizko baldosek, agian falta zaion eta ondo geratzen zaion basa kutsua sortzen diote.


San Gregorioren Monolitoak

Monolito harrigarri hauek muino honetan zehar barreiatzen dira, lurretik nabarmenki gailenduz. Ikusgarriena, eta zeharo txundituta uzten gaituena basilikatik kilometro batera dago, aparkalekutik hasten den bidezidorra hartu eta handik 100 metrora (aparkalekutik bertatik ere ikusten da).
Monolito izugarri hau Muez herriari eta inguruko bailara osoari begira dago, muinoaren erregea bailitzan, eta guri Rapa Nui edo Bazko Irlako aurpegi-itxurako estatua erraldoi eta misteriotsu horietako bat gogorazi digu, nahiz eta kasu honetan giza itxurarik ez eduki.
Gainera, argiaren arabera tonuak gorrixketatik urdinxketara aldatzen dituen harritzar hau, naturak sortutakoa dela jakin arren, aspaldi gizakiak sei-zazpi arroka hartu eta bata bestaren gainean jarri zituela pentsatzeko tentaldia sortzen digu, behatzen duguna hain harrigarria baita.
Horrela, 20 bat metroko garaiera duen eta beste txikiago baten alboan kokatua dagoen haitz handi honek, arroka naturala baino gizakiak sorturiko estatua traketsa ematen du, inoiz amaitu gabeko estatua erraldoi baten hasiera.
INFORMAZIO PRAKTIKOA
URANTZIA
Jatorduan:
Mavi Bar-Jatetxea- La Serna 2.
Jan eta lo egiteko:
**Hotel Mónaco- Plaza del Coso 22. 948- 64 00 00 / 01. Log. bikoitza 4.950 pzta.
**Hostal Ezequiel- La Serna 14. 948- 64 02 96. Logela bikoitza 4.800-5.500.


Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude