EUSKAL HERRI OSOA IPARRALDEKOENTZAT


2021eko uztailaren 20an
Iparraldean bertatik bertara ekoizturiko egunkari bakarra dago:«Sud-Ouest». Bertako gizartearentzako informazioa eskaini arren, ez du Euskal Herri osoaren errealitatea lantzen. Euskal Herriaren ikuspegi osoarekin egiten diren egunkariak, berriz, «Euskaldunon Egunkaria» eta «Gara» -Hegoaldean sortuak- euskaraz eta gaztelaniaz idatziak dira nagusiki. Iparraldean euskara ulertzen ez duen jendearentzako egunkari baten beharra antzeman du kazetalgintzan diharduen hainbat pertsonak. Euskal Herri osoko ikuspegitik eguneroko informazioa eskaini lezakeen eguneroko baten beharrak sortu da «Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko Kazeta».


EREMU NATURALA LANDU.

Pirinio Atlantikoak departamenduko Jean-Jacques Lasserre presidentea eta Nafarroako Miguel Sanz lehendakaria azpiegituraz mintzatzeko bildu ohi dira, baita Alain Lamassoure eta Roman Sodupe Euskal Eurohiriaren karietara bildu ere komunzki. Ipar eta Hego Euskal Herriko errealitate historiko-kulturalez bestera, interes eta harreman politiko-ekonomiko komunak ari dira garatzen egun. Horiek baina ez dira modu natural batez islatzen hedabideetan. Mugaz gaindiko errealitate bat eraikitzen ari da, baina informazioa mugan gelditzen da. Konparazione baterako, «Sud-Ouest» egunkariaren informazioa Akitania Erregioaren ikuspegitik lantzen den antzera landu nahi dute «Euskal Herriko Kazeta» bere egileek: Euskal Herriaren ikuspegitik Ipar Euskal Herrirako.«Eremu natural batean bizi gara, azken urteotan ukatu omen den muga hor dago oraindik ere. Berlineko pareta erori zen, baina Bidasoakoa hor dago. Alta, gero eta jende gehiago ari da mugaz gaindi elkarrekin bizitzen eta errealitate hori ezagutarazi nahi du egunkari honek» diosku Hur Gorostiaga kazetako zuzendariak.

Kazetaren eragileek bere finantziazioa aztertu zutenean, tamaina honetako proiektu bat gauzatzeko bertako kazetal enpresak ez zirela aski sendoak ohartu ziren; egitura sendoagoa bat behar zuten. Frantziako Estatuko «Hachette» bezalako enpresa editorial inportante bat, kasu. Honengana jo zuten baina honek kapitalaren sarrera handia eskatzen zuen eta ekoizpenaren kontrola ere. Orduan, EKHErengana (Euskal Komunikabideak Hedatzeko Elkartea) jo zuten. Elkarte hau interesatu zen eta kapitalaren %20 bere gain hartu zuen. Gaineratikoa, %80, ekimen pribatuen ekarpenekin osatu dute.
«Gara» EKHEren eskutik sortu zenez, hainbat esames kaleratu da kazeta berri honen inguruan:«EKHE sortu zen komunikabide berriak sortzeko; era pluralean. ‘Gara’ izan zen lehena. Xiberoko Boza ere, kasu, EKHEk lagundu zuen larri-larri zebilenean. Egunkari berri hau sortzea nahi ez dutenak «Gara»rekin lotzen saiatzen ari dira EKHEk kapitalaren %20 jarri duelako. Ahal bezain irudi itsusia zabaldu nahi dute guri zangoak mozteko», zehaztu digu Hur Gorostiagak.
Ez omen dute ezer ezkutatzerik. Kazeta KIEn inprimatuko dute, «Gara» inprimatzen den leku berean; Usurbilen. Bordelen inprimatzeko bi ordu gehiago beharko lukete. Gainera, %30 merkeago ateratzen da Hegoaldean inprimatzea.

IDEIA ETA EDUKI BERRIAK.

Finantza alorrean zailtasunak izanik ere, merkatua badagoela diote kazeta honen eragileek. Ideia eta eduki berriak ekartzea da gakoa. «La Semaine», «Sud-Ouest», «Republique des Pyrénées», «France 3» eta herri aldizkarietan aritutako 16 kazetarik osatzen dute erredakzioa, baita orain gutxi arte «Gara»n aritu den Iñaki Lekuonak ere. 20 langile dira guztira:«Nahiz eta hasieran merkatua irabazteko lan militante asko egin beharko dugun, profesionalek eginiko egunkaria izanen da gurea» gehitu du zuzendariak.
Iparraldeko frantses prentsan ia ez dago iritzi artikulurik, eta sailari toki berezia eman nahi diote. Joera ezberdinetako 22 pertsonen iritzi artikuluak agertuko dira hilean, bakoitzaren bat eguneko. «Courrier des lecteurs» delakorik ez dago ere, eta aukera hori eman nahi diete irakurleei. Enpresa honen talde editoriala «Baigura Communication» da:«Ez dugu editorialik eginen ordea. Kazetari bati ez dagokio zer den on eta zer den txar esatea, gure ustez. Horren ardura hemengo gizartearen eragileei utzi nahi diegu».
24 orrialdeko kazeta bat kaleratuko dute astelehenetik ostiralera, larunbatekoak 32 orrialde izanen ditu eta astelehenekoa kirol berri soilez osatua izango da. Frantsesa izanen da nagusi hasieran, baina poliki-poliki euskarak leku gehiago hartzea nahi dute berau ez dadin sinbolikoa izan:«Oinarria finkatzen badugu, beste proiektu asko dugu pentsatuta. Igandean ateratzea eta euskararen tokia zabaltzea, kasu».
Kazeta goizeko 8etarako ziurtatzen zaie harpideei etxean, ia-ia Lapurdi osoan. Gainerako lurraldeetan eguerdi aitzin, berriz. 3.000 ale zabalduko dituzte kioskoetan. Egunkari honek ez du mementoz deus ziurtatua, «abentura bat da», baina eskaera bati erantzuten diote zuzendariaren hitzetan:«Egunkaria ateratzen denean jendeak juzka dezan eta kritikak badira ongi etorriak, baita animoak ere. Konfiantza eta pazientzia eskatzen diogu jendeari, hasieran peto batzuk eginen ditugu, baina aitzina egitea besterik ez dugu izanen»

Hur Gorostiaga, «Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko Kazeta»ren zuzendaria.
«Apustu hau irabaziz gero hemengo errealitate soziala asko alda daiteke»

Euskaldunon Egunkaria»n aritu zara zortzi urtez kazetari gisa. Orain, berriz, «Le Journal du Pays Basque-Euskal Herriko Kazeta»ren zuzendaria zara. Zerk bultzatu zaitu proiektu hau zuzentzera?

Erronkak maite ditut, apustuzalea naiz eta pario hau irabaziko dugula uste dut. Proiektuan ari garenok konbentzituak gaude apustua aitzina aterako dugula. Apustu hau irabaziz gero hemengo errealitate soziala alda daiteke, jende gehiena ez da euskal iturri batetik informatzen, hemengo mentalitatea aldatzen lagundu dezakegula iruditzen zaigu.

Zer berri eskaini diezaioke gizarteari egunkari honek?
Esate baterako, hemengo jendea gero eta modu naturalago batez joaten da Hegoaldera. Jasotzen dituen berriak beti berberak dira, ordea: atentatuei buruzko berriak. Gure ustez, esateko azkoz gehiago dago hango eta hemengo bizitzari buruz. Adibidez, sozial mailan ez da ezagutzen hemengo jendeen bizimaila, beren soldatak. Iparraldeko langabeziari buruz informatu nahi dugunean (Euskal Herri osoko egoera ezagutarazteko) ez dago datu orokorrik. Gure asmoa hemengo gizartearen informazioa ezagutu eta eman ahala berau osatzen joatea da, Euskal Herriko zazpi eskualdeei buruzko errealitate soziala osatzeko.

«Sud-Ouest»en monopolioarekin bukatzeko irakurle nahikoren sostengua izanen al duzue?
Jendeak prentsaren monopolioa «Sud-Ouest»eri bizkarreratzeko joera du, baina Iparraldean egunkari bakarra izatea ez da «Sud-Ouest»en «errua» soilik. Prentsan ari garenok beste zerbait sortzeko gai garela frogatu behar dugu. Oraingoz, eragile politiko, kultural eta sozialen aldetiko harrera biziki ona izan dugu, jendeak aspaldi itxaroten zuen proiektu hau. Jendeak asko maite du «Sud-Ouest», baina aldi berean gorrotatzen du, maitale bakarra baitu. Orain, jendearen eskaera horri erantzutea espero dugu. Azken finean ez dugu guk eskaera sortu, eskaera hor dago eta guri dagokigu erantzutea.

Iparraldeko lehen egunkari abertzaletzat jo daiteke kazeta hau?
Ez. Etiketa politiko oro argi eta garbi ukatzen dugu, eta jendeari esaten diogu etiketa politiko bat ezarri nahi badio itxaron dezan egunkaria atera dadin. Alderdi politiko guztiekin lotura politiko oro ukatu eta Euskal Herri osorako berriak emanen ditugula baieztatzen dugu. Hedabide batzuek haien ikuspegia Bidasoaraino mugatzen badute, guk, berriz, mugaz gaindi errealitate sozial bat badagoela erakutsi nahi dugu


Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


2024-10-15 | Sustatu
Jabetze Eskola Gasteizen, feminismoaren adibideen ildotik, euskalgintzarako

Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude