Aulesti, Lea ibarra. Murelaga zena
- Bost udalerrien artean Aulestira joko dugu, Iluntzar eta Bedartzandi mendiek mugatzen duten herrigunera. Hain zuzen, guztien artean, handiena eta populatuena da, 659 biztanle ditu, Lea ibarreko %34,8.
Aulesti elizatea da berez, egitura estu eta luzeko herrigunea, baina XVI. mendetik aurrera hiri balioa hartu zuen eliza eta jauregiek herriko plaza itxuratu zutenean eta udaletxea eraiki zenean.
Gaurko izen ofiziala Aulesti bada ere (1979. urtetik hona), Murelaga dugu elizatea eratu zeneko izena, egun Murla izenez ezagutzen den auzunean baitzegoen parrokia, hain zuzen ere, San Juan Burumoztua baselizan. Jendea ordea, Aulestin bizi zen eta beraz, San Juan Bataiatzailearen eliza eraiki ostean, 1640. urtean, parrokia bertara aldatu zen.
Herriaren garai ezberdinetan hain garrantzitsuak izan diren bi parrokiak bisitatuko ditugu orain.
Lehen, lo egin ezinez ibiltzen ziren haurrak ermita honetara ekartzen zituzten. Beharbada, San Juan bezperako loaren esaldiko sinesmenak eraginda. Egun honetako siestak urte guztirako loaldia ematen du.
Aipagarria da ermita honek duen 1918ko ordularia. Esaten denez, ermita honetan kristoren irudi handi bat egon zen, bai Andra Mariarena ere.
Koruko gainaldean, barrualdeko horman, harri zulo bat dago eta harri honek gizonaren ahotsa sendotu egiten duelako ustea dago.
136 oin dauzka luzeran eta 71 zabaleran. Oiz mendiko kararriaz egindako sei zutabe lodi ditu gangei eusteko eta hiru nabetan banatua dago. Elizaurrea berriz, harrizko dorre zabalak hartzen du, lodia eta sendoa.
Bost kanpai ditu eta batek Belen izena du. Trumoi eta ekaitz egunetan jotzen da, konjuruak egitean. Horrez gain, bazuen beste zeregin bat ere: emakumeren bat erditzeko zegoenean, une larri horiek ondo igarotzeko eta zetorrena osasunez etortzeko jotzen zen bertara.
Auzune bakoitzeko ermita bana eraiki bazuten, pentsa zenbatekoa den hauenganako debozioa. Halaber, herriko festa guztiak ere hauen inguruan ospatzen dira, San Juan, San Martin, Santa Eufemi eta Maria Madalena, besteak beste.
Herriko ermita guztiak ezagutzeko eta herriaz gain bere auzuneak ezagutzeko ibilbiderik aproposena proposatzen dizuegu.
Aulestiko plazan geratuko gara, San Juan Bataiatzailearen elizaren aurrean. Herrian gora abiatuko gara, San Blas ermitara heldu arte. Bertatik frontoi ondotik Gernikako bidea hartu eta Urriola auzorantz joko dugu.
Bide honi jarraituz, Maria Madalenaren ermitara heldu baino lehenago, eskuinaldean antzinako zubi txikitxo bat ikusiko dugu. Bistan den errekan, Lamin deiturikoan, lamiak agertzen zirela diote kondairek.
Maria Madalenaren ermitatik aurrera bidegurutzean, eskuinaldera joko dugu eta hortik Urriola auzunera. Bisita egin ostean, behealdeko eskuinaldeko bideari jarraituko gatzaizkio Zubero auzora doan bidezidorrera heldu arte. Auzo hau bisitatzeko ere tartetxoa hartuko dugu.
Zubero auzunetik San Lorentzora joko dugu eta bertatik Malats auzora eramango gaituen bidezidorra hartuko dugu. Malats auzoan zer ikusi ugari dugu: Salutregi baserri inguruan dagoen gurutzea (Anerreka gurutzea), San Martin ermita, Agerre baserria...
Auzo honetatik Urregarai eta Bedartzandi mendien artean dagoen zelaira joko dugu Agerre baserritik gora. Zelaian hainbat gauza dago ikusgai, horien artean, Santa Eufemi baseliza.
Ondoren berriro zelaira jaitsi eta Bedartzandira joko dugu. Bertatik, ibilbide handiko bidezidor sareko GR-38.1 bidezidorrari jarraituko gatzaizkio eta Lauzirika baserriaren ondoan (Markina) desbideratu egingo gara. PR BI-26 ibilbide txikiko bidezidorra hartuko dugu Goierri alderantz. Bertatik kalera jaitsiko gara.
Herriaren behealde honetan, oraindik ere indartsu eta gogoz bagaude bederen, PR BI-26 bidezidorretik segituko dugu, Garaurre auzotik Masti baserrira igoz eta Iluntzar mendiaren magaletik Narea auzora joko dugu. Narean ere San Bizente baseliza aurkituko dugu. Goitia baserriko garaia ere inguruan dago. Hemendik Aulestira jaitsiko gara.
Aulestitik Murla deritzon ingurura joko dugu (Ibarrola auzora), San Juan Burumoztuaren baseliza dagoen lekura. Hemendik Usoagaraiko bideari jarraiki Garetxaga baserri ondoan dagoen San Pablo ermita aurkituko dugu. Bista ikusi ostean atzera egingo dugu.
Azkenik, San Anton ermita gelditzen zaigu, izen bereko auzoan, Lekeitioko errepidearen ezkerraldean.
Oiz menditik behera isuritzen diren errekak Gerrikatzeko San Migelen biltzen dira. Gerrikaitzeraino egiten duen bideari jarraiki, historian zehar erabili izan diren eraikuntza mota asko aurkituko ditugu. Ibaiaren indarra erabili izan baitzuten urteetan bertako baserritarrek errotak mugitzeko. Esate baterako, hainbat urtegi txiki ikus dezakegu (Urbai, Olatxo eta Goikolea) harlanduz eginak. Hauen alboan errota zaharrak (Elortza, Olatxu eta Agorrierrota) eta hauen inguruan estilo zaharreko baserriak, hala nola, Bartieta eta Arbatzei (ataripea arkitrabeduna dute) eta Garro (aterpea arku itxuran).
Bigarren aukera ez da horren gomendagarria baina bista paregabeaz goza dezakegu. Markinara iristean ezkerralderantz doan bidea hartu eta Lekoiz mendatea igaroz, zuzenean helduko gara Aulestira.
Biztanleak: 659
Euskaldunak: % 96
Azalera: 25, 2 km2
Dentsitatea: 26,1 bizt./km2
Jaiak:
San Bizente (urtarrilak 22)
San Blas (otsailak 3)
San Juan (ekainak 24)
Maria Magdalena (uztailak 23)
San Lorentzo (abuztuak 10)
San Juan Burumoztua (abuztuak 29)
Santa Eufemi (irailak 16)
San Martin (azaroak 11)
Jatorduan:
Errekondo jatetxea- Gernika ibilbidea.
Mariano jatetxea- Aulestia kalea.
Zarrabenta taberna-jatetxea- Aulestia kalea 34.
Jan eta lo egiteko:
Santa Eufemiko aterpetxea- Santa Eufemiko zelaian. 94- 627 90 06.
Udaletxea : 94- 627 90 06 / 94 627 91 27.
Botikina : 94- 627 91 39.
Aulestiko sendagilea:
Amaia Lavin: 94- 616 53 05.
Bankua, kutxazain automatikoa BBK :
Aulestia kalea 18. 94- 627 91 05.
Taxiak :
Alvaro Quintana: 630 60 47 02.
Inguruko zerbitzuak:
Teletaxia: 94- 410 21 21.
Lekeitioko taxi geltokia: 94- 684 08 59.
Markinako taxi geltokia: 94- 616 60 96.
MUNITIBAR
Jatorduan:
Lea erretegia- San Pedro kalea.
Basualdo jatetxea- Herriko plaza.
Jan eta lo egiteko:
Garro turismo baserria: San Migel auzoa 33.
% 94- 616 41 36.
Munitibarko sendagilea:
Jose Macias: 94- 616 40 46.
Botikina: 94- 616 53 05.
GIZABURUAGA
Oiniz jatetxea- Okamikako industrialdea z/g.
Jan eta lo egiteko:
Akuiola baserri turismoa- Laixier auzoa.
94- 684 12 13 / 616 14 90 44
Gizaburuagako sendagilea:
Amaia Lavin: 94- 616 53 05.
AMOROTO
Jatorduan:
Epermendi jatetxea- Ugaran auzoa z/g.
Ibaigane jatetxea- Ugaran auzoa z/g.
Klaudio jatetxea- Ugaran auzoa z/g.
Amorotoko sendagilea:
Aurora Altuna: 94- 684 24 57.
MENDEXA
Jatorduan:
Tontor jatetxea- Leagi kanpina.
Jan eta lo egiteko:
Endai kanpina- Lekeitio-Ondarroa, kostaldeko errepidea. 94- 684 24 69.
Leagi kanpina- Lekeitio-Mendexa errepidea.
94- 684 23 52 / 94 624 34 20.
Mendexakua turismo baserria- Zelaia auzoa.
94- 624 31 08 / 639 02 13 22.
Mendexako sendagilea:
Aurora Altuna: 94- 684 28 01.
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]
Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).