Estatu Batuek Europaren batasuna


2021eko uztailaren 19an
Non da gure Europa?" galdetzen zen, larri, ZERUKO ARGIA, bere editorialean, 1971ko irailaren erdialde hartan. Zergatik? Orduan ere Estatu Batuek bere interesak baino ez zeuzkatelako gogoan, eta horretaz gain, ahal zuen guztietan munduko jendarmeak izateko bokazioak agerian uzten zutelako. Garai hartan, Watergate kasua zela-eta handik urte batzuetara lotsagarri samar bere kargua utzi beharrean aurkituko zen gizona zeukan lehendakari, hau da, Richard Nixon. Baina axola gutxi bera izatea edo beste bat, noski, EEBBen nagusigoa denen aurrean adierazteko unean.


EKONOMIA ARMATZAT HARTURIK

"Nixon-en erabakiak, munduko erri gehienetakoen diru-arazoa kinka larrian jarri du. Baita Europa beraren nortasuna ere. Europa batua egin nahiean gabiltzanok ere, ba dugu zertaz kezkatzerik", salatzen zuen aldez aurretik gure aldizkariaren editorialak. Larritasun horren guztiaren azalpena, ordea, pare bat orrialde geroago ematen zuen, Berasategik izenpetutako lan batean (beharbada editorialgilea eta Berasategi delakoa pertsona bera izango ziren, baina hori ezin dizuet nik ziurtatu). Gauza da, horrela zioela Berasategik: "Oraingo onetan, Nixon-ek ehuneko hamarrean igo ditu Ifar Amerikara salduko diran gauzen zergak. Zerga ori dala-ta, nazio-arteko ekonomi-arremanak gutxitu egingo dira. Nazio batzuk, nahiz eta argi ez aitortu, asko galduko dute neurri ori aurrera eramaten danean. Esate baterako, Japoi-ek, bere erritik kanpora saltzen dituen ehuneko 35, Ifar Ameriketara saltzen ditu. Alemania berak ere arreman aundiak dauzka, ekonomikoki, USA-rekin. Eta pentsa dezakegu, Japoi eta Alemaniako ekonomiak ahultzen badira, berekin ahulduko dirala beste erri guztietako salerosketak".
Zergatik egin ote zuen Nixonek egindakoa? Bada, arrazoi sinple bategatik, hara! Berea defendatu nahi zuelako.
"Nixon-ek neurri auek artu baditu, bere erri-barruan kinka larrian arkitzen diralako da. Europa eta Japoi ditu, etxetik kanpo, leiaketan", azaltzen zuen Berasategik. Jakina denez, badira euskaldunak Estatu Batuetan ere, eta baliteke haientzat pozgarri izatea Nixonen erabakia. Haatik, Berasategi iruzkintzailea ez bide zen estatubatuarra, oso kezkaturik agertzen baitzen haren jarreraren aurrean. "Artutako neurriak, USA-ko komerzioa aziarazteko artu badira ere, nahi eta nahi ez, mundu osora begiratuz gero, beherakada izango da. Jakiña, ekonomi-borrokak, politiko aldaketak ekarriko ditu".
Aldaketen gorabehera beste baterako uzten zuen, ordea, hari axola zitzaiona besterik zelako: "Lehendabiziko kolpe onetan, USA-k bere merkatua aurrera atera du eta Europako indarrak ahuldu egin ditu. Nolaz? Bere aldetik, nazio-artean jarritako urrearen prezioa aldatuz eta GATT-ekin zeuzkan trataduak ezeztatuaz".


EUROPAK IKASI BEHARREKOAK

Alegia orduko zein etorkizuneko Europa hutsaren hurrengo gisa tratatu zuela besteak. Berekoi halakoa, Estatu Batuak baino ez zituen hark gogoan! Eta Europaren batasuna zer? Bada, estu antzean dirudienez, Z. ARGIAren editorialak azaldutakoaren arabera, "Europa egite ori ez da gauza ez argia, ez erraza, baiña dakarkian ondoren au bai dala latza: 200 milla pertsoneren lan-arazoa jokatzen dala Europa batu orren gorabeheran" jakinarazten zuen. Eta noski, "Europako Elkartearen ordezkariek larri ibilli dira Bruselasen. Ezin etsi badezakegu ere, arazoa estua da. An daude Ameriketako Estadu Batuak, etxeko zorrak konpontzearren ‘Fondo Monetario Internacional’ delakoaren arauak zapaldurik, eta G.A.T.T.-tarrei emandako itza jaten. Eta emen, Europa, batu eziñean. Izan ere, Europako laterri bakoitzak bere kasa jokatu du diru kontuan: bakoitzak, berari bakarrik komeni zaiona aukeratu du".
Bazuten zer ikasi oraindik Estatu Batuetatik, antza! Hala guztiek berdin antzean funtzionatzen zutela ondorioztatu behar dugu? Nolanahi ere, ez zen hori gure aldizkariko editorialgilearen iritzia. "Europa guztia kezkaturik, arriturik dago", zioen hark. "Izan ere, eztabaidaturik gabe eta erriari galde egin gabe artu dira erriaren geroa erabat aldatuko duten erabakiak. Arazo ekonomikoak dirala-ta, ahaztu egin behar ote dugu demokrazia zer dan?", galdetzen zen, ziur aski Francoren "demokrazia organikoa" baino ezagutu ez zuen arren, edo apika horregatik. Zena zela, oso mindurik zegoen honengatik: "Teknokrata batzuk bildu, gau eta egun jardun eztabaidan, erabakiak artu eta gero eman zaio erriari batzarretan ikusitakoen berri. Ez da giro europatarren artean". Arrazoia? Batik bat hizki larriz agertzen zuen hura, antza: "Oraintxe jokoan dagoena auxe da: Europako nekazariek prezio dezente batean saldu ahal izango ote dituzten beren barazkiak". Behin hura azpimarratu eta gero, idazteko ohizko erara itzuliz adierazten zituen ondorengoak: "Europako urietan lanik gabeko gizon asko izango ote diran kezka. Dendari askok euren dendak itxi egin behar izango ote dituzten kezka". Buruhauste txikiagoak ote


.

Diru-indarrak Bilbotik Madrillera
Bilboko Banketxeak lurrak erosi ditu, Madrilgo kalerik nagusienean. Etxe eskerga bat eraikitzera doa, han bertan. Banku lanetarako baliagarri, 32.000 metro-kuadro izango ditu etxe berri horrek. Bilboko Banketxeak berea duen "Talde Finantzialaria"-ren egitate eta zerbitzuak, han, Madrillen bilduko omen ditu. Hontatik -etxe berean anitz egitate eta zerbitzu biltzetik, alegia-, berehaldiko probetxu eta emendioak ilikiko omen dira, Banketxearen buruzagiak dioenez. "Ez da ahaztu behar, gainera -dio jaun berak-, berrogei bulego badituela, jadanik, Madrillen, Bilboko Banketxeak. Areago, gure zenbait Finantza konpaiñien etxeburua, Madrillen dagoela, hain zuzen". Nork ere badaki, eraberritzeko ahalegin handiak egiten ari dela, azken urteotan, Banketxe hori. Alde batetik, bere merkatua hedatu eta zabaldu du, beste zenbait Banku erosiz eta bereganatuz. Beste aldetik, gaurko banku aurreratuen maillara iritxi nahiz, zera sortu du, "Talde Finantzialaria" izendatzen duten kapitalen merkaturako tresna eta erakundea. (...)
Diru eta indar hori guzia, beraz, Madrilletik maneatua eta gobernatua izango da. Hamaika ikasi atera daiteke gertakizun honetatik. (...) Guziz garbi dago, beraz, Bilboko Banketxea bilbotarra dela esateak ez duela funtsik ez oiñarririk. Ardatza, lema eta burua, aurki izango ditu, dirudienez, Madrillen. Gero, Parisen edo izan lezakean bezalaxe (...) (1971-IX-19)

Baserriaren alde
Iragarkia, 1971-IX-19
Caja de Ahorros Municipal de San Sebastián: Baserriaren alde/ Euskal eta erdal/: Banen baneko aziyak/ Ongarri ta abonoak/ Belar Zuloak/ Erosi edo berritzeko diru/ aurreratzea/ Baserri, lur-tresnak ta abar/ Torrelavega'ko Perira joan/ etorriak

Lehenengo mailako intelektual bat: Joxe Azurmendi
Egun hauetan Baionan argitara, eta salgai jarriko den liburu batek segurtaturik dauka euskal letretan leku goren bat: Joxe Azurmendiren "Hizkuntza, Etnia eta Marxismoa" deritzanak. Baina eragin haundia izan dezake, era berean, Euskal Herriko politikan eta ideia-mugimenduaren etorkizunean. Azurmendiren liburuak, jakinduriaz eta argitasunez, erderazkoen artean paraturik ere, liburu gutxiri zor lioke ezer. Sinistuta nago. Liburu mardul trinko honen ondorioz, benetan, goreneko maillan jarri beharra dago gure zegamarra euskal idazleen artean. Baina, hau berau asko izanagatik ere, ez da dena: zeren-eta Euskal Literaturak berak egiten baitu, Azurmendiri esker, bai saiakeraren, bai politikaren eta filosofiaren mailan, erraldoi-urrats bat. (...) Azurmendiren etorrera dela-ta, beraz, txapela denok erantsi behar dugula esanez, ez diot adiskideari mesede egiten, egiari goratzarre baizik. Azurmendi ez da "beste idazle bat" euskal letretan. Azurmendi benetako intelektual bat da, atzerrikoen mailan aisa parekatzekoa. Eta gauza bat eska dakioke bakarrik: otoi, ekiok lanari! (...) (1971-IX-19)


Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude