«UMILTASUN HANDIAGOAREKIN ARITU BEHAR DUGU»


2021eko uztailaren 15ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
EAJ eta EAren politika PPrenarekin parekatu duzue. Zertan dira parekagarriak alderdien politikak?
Maiatzeko hauteskundeen aurretik EAJk eta EAk gogor kritikatu zituzten PP eta Mayor Oreja, azken finean bizi dugun gatazkatik ateratzeko haiek barneratua duten eredu errepresiboa. Orain, ordea, hauteskundeetan oso emaitza onak lortu dituztenean eta dagoen gehiengo abertzaleak 98ko egoerara itzultzea ahalbideratzen duenean, orain EAJk errepresioaren ereduari heltzen dio, bai hitzez bai ekintzez. Hor kokatzen ditugu azken asteotan izan diren Ertzaintzaren atxiloketak eta Lege Antiterroristaren erabilpena batetik eta, bestetik, Batasunak bere kale agerpenak egiteko ezarritako debekuak.

Atxiloketei dagokienez, esan nahi duzu Ertzaintzak ez lukeela atxiloketarik egin behar?
Hor EAJk Ertzaintzarekin egin nahi izan duena dago, polizia integrala egin nahi izan du eta horrek enfrentamendu maila hori dakar. Baina, gainera, jauzi kualitatiboa ematen ari dira, jarduera politikoan ari direnen aurka joz, eta Ertzaintzak guztien aurka egiten du. Horregatik, egoera honen aurrean guk Lizarra-Garaziko akordioak ekarri zuen egoera antzeko batera abiatzeko eskua luzatu diogu, baina EAJk uko egin dio horri.

Zurekin egindako azken elkarrizketan (99ko abenduan), EAJ, EA eta ABko zuzendaritzekin konfiantza maila handia zegoela esan zenuen. Ba al dago harremanik gaur egun? Konfiantzazkoa da?
98aren aurretik ere jadanik konfiantzazko harremana genuen zuzendaritza horiekin. Lizarra-Garaziko akordioa sinatu zenean eta Udalbiltza abiarazi guk uste genuen zintzo ari zirela, nazio eraikuntzari dagokionez luzera begira eta ez unean uneko proposamenekin, eta gatazkari ere benetako irtenbide bat eman nahi zitzaiola. Baina azken hilabeteetan atzera egin dute EAJk eta EAk, eta argi ikus daiteke hauteskundeen aurretik PSOEtik eta nagusiki PPtik jasandako presioak eraginkorrak izan direla. Lehen gatazkaren irtenbidea elkarrizketaren bidetik etorriko zela azpimarratzen zuten eta orain oso bestela ari dira jokatzen. Gaur egun oso harreman urriak ditugu EAJ eta EArekin; ABrekin, aldiz, harreman handia dugu.

Eta gaur egun, zein baldintza beharko lirateke konfiantza hori berresteko?
Bada borondatea. 1998ko akordioen aurretik bazegoen borondate hori, gaur egun EAJk eta EAk ez dutena.

Ez diezu borondaterik ikusten, baina 600.000 pertsonek nolabaiteko konfiantza izan dute bi alderdi horietan azken hauteskundeetan.
Dagoeneko azaldu izan dugun eran, arrazoi ugari dago boto eskuratze horretan. PP eta Mayor Oreja 36ko garaileen oinordekoak dira eta nagusiki haien beldur zirelako jaso dituzte bozkak EAJk eta EAk. Bestetik, ezker abertzalearen zenbait ekimen ez dira ondo ulertu eta guk akatsa izan dugu horiek azaltzerakoan. Guk egindako balorazio autokritikoan aipatu genuen zuzenketa sakonak egin behar genituela eta orain lan handia dugu alde horretatik.

Eta zein eremutan, ideietan, jokamoldetan... egin behar dira zuzenketa horiek?
Orain ari gara hori lantzen eta zehazten, eta horiez aritzea aurreratzea litzateke; hor dago, adibidez, Gasteizko Legebiltzarrean izan dugun jarduera eta, esan bezala, birbideratu beharko duguna. Oro har, dena den, kasu batzuetan jendeak gurekiko konfiantza galdu du eta gu ere temati ibili gara gurean murgildurik, esaten zitzaigunari sarritan kasu gehiegirik egin gabe. Jendearen konfiantza hori berreskuratzea da gure lehentasuna, hori baita gure altxor historikoa.

Udazkenerako hor dago Elkarriren bake konferentzia. Parte hartuko al duzue?
Ezin dut ezer aurreratu, hori gure militantziarekin erabaki beharko dugu eta. Erakunde berria gara, baina gure historia ere badugu, eta horri begiratuta beti egon gara hitz egin eta eztabaidatzeko prest. Edozein modutan, estatuetako ordezkaritzek parte hartzen ez duten edozein forotik nekez etor daiteke konponbiderik.

Autodeterminazioaren gaia dabil dantzan azken asteotan. Batasunak ondo ikusiko al luke legealdi honetan eskubide horri buruzko kontsulta bat egitea?
Autodeterminazio eskubidea lehenbailehen egikaritu, praktikan jarri behar dugu. Eztabaida, alabaina, ez da ondo planteatzen ari. Autodeterminazioari buruzko nazioarteko araudia eta beste kasu batzuk aztertuta, eskubide hori herriei dagokiela ikusten dugu, eta Euskal Herria zazpi herrialdez osatutako herria da. Abertzale guztiok hausnartu beharko genuke estatuek eskubide hori Euskal Herri osoari aitor diezaioten egin beharko genukeenaz.

Beraz, ona ala txarra litzateke halako kontsulta bat EAEn bakarrik egitea?
Hori momentuan aztertu beharko litzateke, unean uneko egoeraren arabera desberdina izan daiteke eta. Orain pilota selekzioaren kasua oso adierazgarria da, Euskal Pilota Federazioak -Jaurlaritzaren babesa duena- ezin izango du aurkeztu Iruñean datorren urtean egingo den Munduko Pilota Txapelketara, Estatuko Federaziotik aldegin zuelako. Gainera, pilotari nafar, zuberotar zein lapurtarrek ere ezin dute parte hartu. Halakoak eragiten dituen egoera honen aurrean, gure joerek beti egin beharko lukete batzera eta ez zatitzera. Horrez gain -gainera hala iragarri dute-, ez dugu uste kontsultarik egingo dutenik.

Ezker abertzalea indartuta ala ahulduta atera da Batasuna prozesutik?
Gauza asko falta zaigu lortzeko. Batzuk kanpoan geratu dira, bai pertsonak eta baita sektoreak ere eta, beraz, alde horretatik Batasuna prozesuak ez ditu bere helburuak lortu. Gauza positiboak ere izan dira: esate batera, lehenbiziz erakunde nazionala egin da. Halaber, zazpi herrialdeetan eztabaida politikoa izateko aukera egon da eta hori ere positiboa da. Hasitakoa ez dela amaitu esango nuke eta, hortaz, alde negatiboak nola konpondu behar diren aztertu behar dugu.

Zuk halakorik espero al zenuen prozesua abian jarri zenean?
Gehiago espero nuen, baina egoera politikoak izugarri baldintzatu du prozesua, 98an beste baldintza politiko batzuk ziren. Gurekin batera egon beharko luketenak ez dira, baina prozesuak aurrera jarraitzen du.

Aurrera jarraitzen du abstraktuan, hau da ateak zabalik uzten dituzuelako, edo mekanismo zehatzak jarriko dituzue?
Mekanismo zehatzekin, baina hori datozen hilabeteetan gure militanteekin landuko dugu eta orduan zehaztuko da. Kanpoan geratu den jendea ere oso desberdina da. Batzuekin, adibidez, ez dugu lortu desberdintasun txiki batzuk gainditzea, eta beste batzuekin, aldiz, zatiketa doinuan aritu gara.

Ezker abertzalean Altsasuko Mahaiaren gisakoa behar zela esan zuen ANVko idazkari nagusi Antxon Gomezek ARGIAri emandako elkarrizketa batean.
Azterketa historikoetan kontraesan ugari topa daiteke eta atzera begiratzekotan, nik azpimarratuko nuke ezker abertzalean militantea izan dela garrantzitsuena, eta aurrerantzean ere horrela izan beharko lukeela. Guk hori egin nahi izan dugu Batasunean: pentsaera desberdineko sektoreak eta militanteak elkarrekin mantenduko lituzkeen gune orekatua eraikitzea.

Sektoreek ateak zabalik zituzten iritzi korronte gisa, baina alderdiendako ez omen zegoen lekurik, ANVrentzat esaterako.
Baina hori da prozesuan parte hartu dutenek erabaki dutena. Hala ere, ANV iritzi korronte gisa gera zitekeen Batasunan, bere alderdi izaera galdu gabe. Dena den, guk lehentasunezko harremanak mantenduko ditugu ANVrekin.

Zein mezu igorriko zenieke Aralar, ANV, Zutik, Batzarre eta Batasunatik kanpo geratu diren pertsona independenteei?
Batasuna prozesuak ez duela eman denok nahiko genukeen emaitza eta hori konpontzeak aurrera begira denon borondatea eskatzen duela.

99ko abenduan egindako elkarrizketa hartan zenionez, Euskal Herri mailako legebiltzar eratzailea osatzea zen burujabetza prozesuan aurrera egiteko modurik egokiena. Gaur egun ere berdin pentsatzen duzu?
Baldintza politikoak aldatu dira eta horrek jarduera politikoan ere eragina du, zein errealitatean gauden ere aztertu behar dugu eta. Hala ere, guk orduan esandakoa ez zela ulertu uste dut, guk ez genuen gure proposamena inposatu nahi, guk batez ere gai horretaz eztabaida zedin nahi genuen, beste alderdi eta agenteek ere gaiari buruzko beren ekarpenak egitea. Nazio mailako ikuspegi hori beharrezkoa zen orduan eta gaur egun ere bai; garai hartan instituzio nazionalak aldarrikatzen genituen, eta orain ere bai. Zorionez, Udalbiltza hor dago zeregin hori aurrera ateratzeko eta hor erronka izugarria dugu guztiok.

Sarritan diozue zuek esandakoa ez dela ulertu, akaso ez duzue zeuon burua ondo azaldu, baina akaso ondo ulertzen zaizue baina proposamenekiko desadostasuna dago.
Beharbada orain ere ez naiz ondo azaltzen. Gure mezua ulertu ez dela esaten dugunean, batez ere mezu hartzailea eta gure arteko urruntasuna adierazi nahi dugu eta agian gauzak gaizki egin ditugu. Horrexegatik da horren garrantzitsua guretzat baseekin asko hitz egitea. Hauteskunde hauekin oso barneratua dugu askoz umiltasun handiagoarekin jokatu behar dugula


Azkenak
2025-03-12 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Fusilak, droneak eta interes ekonomikoak: heriotzaren negozioa

Trumpen garaipenak, Ukrainako gerraren birkokatze geopolitikoa eragiteaz gain, Europaren apustu belikoa agerian utzi du.


Egutegia zilarrezkoa ilargian

Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]


Boteretsuegia emakumea izateko

Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]


Ezustekoa Groenlandiako hauteskundeetan: liberal independentistek irabazi dituzte bozak

Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.


Gorputz hotsak
“Kostarik kosta loditasuna desagerrarazi nahi duen mugimendu sozial bat dago”

Pertsona lodiek lodiak izateagatik bizi izan duten eta bizi duten indarkeriaren inguruan teorizatzeko espazio bat sortzea du helburu ‘Nadie hablará de nosotras’ podcastak. Cristina de Tena (Madril, 1990) eta Lara Gil (Fuenlabrada, Espainia, 1999) aktibista... [+]


2025-03-12 | Mati Iturralde
Gudaren jauntxoak

1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.

Felipe Gonzálezen... [+]


Ikusezinak

Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]


Bolo-bolo

Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]


Elle-aren biya

Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]


Lankidetzaren aldeko aldarria

Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]


Mickael Forrest: “Arbasoek ziotena errepikatzen ari gara: gu ez gara frantsesak”

Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]


Kanaky Herria
2024: deskolonizaziorako aukera oro sinesgaitz bihurtu zuen urtea

Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]


Autobiografia linguistikoak eskolan euskara hauspotzeko

Eskolako zenbait gurasok euskalduntzeko egindako ahalegina ikusarazi, eta hezkuntza komunitatean euskararen aldeko jarrerak piztu. Helburu horiekin bultzatu du Autobiografia Linguistikoak ekimena Ramon Bajo ikastetxeko Basartea gurasoen elkarteak, Gasteizko Alde Zaharrean. Pozik... [+]


Chantal Akerman eta urrezko 80ak

Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]


Eguneraketa berriak daude