UDAKO ESKANDALU POLITIKO FINANTZARIOA


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Helbidea Madrilen duen Gescartera balore agentziak inbertsio egile txiki ugariren diruekin batera, Armada, Eliza eta GKE handiak bezalako erakunde sentikorren diruak biltzen zituen, agentzia kontrolatzen zutenak PPren gobernuaren ingurune hurbilekoak zirela pentsatzeak ematen zien ustezko segurtasunak eraginda. Agentzia horrek 2.000 aurreztaileren 18.000 milioi (720 milioi libera) pezetatik gora desagerrarazi ditu. Diru hori jarri zuten gehienak inbertitzaile partikular txikiak ziren, agindu zitzaizkien errentagarritasun liluragarriek erakarrita, hau da, zentzu pixka bat duen inolako agentziak eskaini ezinezko errentagarritasunek itsututa. Gainera, diru beltzez osatutako milaka milioi pezeta jarri dira jokoan, zerga paradisuen bitartez. Gobernuaren eta PPren inguruko jendea dago kontu honetan sarturik, eta horregatik PPren gobernuko eskandalu politikoa eta finantzarioa bihurtu da dagoeneko. Hil honetan ikerketa batzorde bat osatzekoa da Espainiako Parlamentuan, hasiera batean gobernuak aurkako jarrera hartu bazuen ere.

Eskandalu honen ondorioz dimisio bat izan da, Ogasuneko Estatuko idazkari Enrique Gimenez Reynarena. Bere arreba zen Gescarterako lehendakaria, eta beste bi anaiak besteen aurrezkiak inbertitzen zituzten bertan. Baina ezagutzen ari garenaren arabera, pentsa genezake eskandalu honen inguruko gorabeharak eta ondorioak ezagutzen hasi besterik ez dugula egin oraindik. PPko pertsonen eskutan dauden erakunde ugarik izan dezake, egitez edo ez-egitez, nolabaiteko zerikusia eskandalu honekin: Ekonomiako Ministerioak, Rato buru duelarik; Ogasunaren Ministerioak, Montoro buru duelarik; Defentsa Ministerioak, Trillo buru duelarik; Baloreen Merkatuko Batzorde Nazionalak (CNMV); Zergei buruzko Agentziak.
Oraingoz pertsona bakarra dago atxiloturik: Antonio Camacho, Gescarterako arduradun exekutibo gorena.

BOTERE POLITIKOAREN HURBILEKO INBERTITZAILEAK.

Gescarteran ez zuten errentagarritasun liluragarriek itsuturiko inbertitzaile txikiek soilik inbertitzen, aldiz, boteretik oso hurbil zeuden hainbat inbertitzaile "instituzionalek" ere kapital handiak zituzten bertan jarriak: Armadak, Elizak, sozietate publikoak, ONCEk, GKE garrantzitsuek eta abar. Beren konfiantza eta diruak sozietate honen esku jarri bazituzten hark eskainitako errentagarritasun handiak (%10etik gora) erakarrita izango zen, baina baita ere haren buru zeudenak PPko goi karguekin zuten lotura estuak emandako konfiantzagatik ere. Horregatik, eskandalu honen eraginpean dauden inbertsio egileen kopuru garrantzitsu bat PPren ingurune hurbileko pertsonak eta erakundeak dira.
Horrela, Gescarterako inbertitzaile handienetakoa Espainiako Polizia Nazionala zen. 28.000 milioi pezeta erabiltzen dituen poliziaren mutualitate batek 1.500 milioi pezeta jarri zituen. Espainiako Armadak 300 milioi erabili zituen, bertako langile zibilen Gizarte Segurantzaren zerbitzuari zegozkienak. Guardia Zibilak ere arriskatu zituen bere diruak sozietate horretan. Guardia Zibilen Umezurtzen aldeko Fundazioak 400 milioi pezeta jarri zituen. Inolako zalantzarik gabe, Guardia Zibilak Gercarterarekiko erakusten zuen konfiantza horren oinarria Jose Gimenez Reyna koronela Gescarterako lehendakari Pilar Gimenez Reynaren anaia izatean datza.
PPren inguruko pertsonen eskutan dauden enpresa publiko batzuk ere arriskatu dituzte beren diruak Gescarteran. Honela, SAESek, garai batean estatuarena zen Indra enpresari eta Izar ontzigintzako talde berriari atxikitako enpresak, 591 milioi pezeta galdu ditu eskandalu honekin. Halaber, Cetarsa enpresa publikoak (Tabako zotzaren Espainiako Konpainia) 150 milioi pezeta arriskatu zituen.
Guztiz deigarri gertatzen da Espainiako Eliza Katolikoak ere diru kopuru handia inbertitu izana sozietate honetan, eta, gainera, bertako inbertsio egilerik handienetako bat izatea. Izan ere, 2.500 milioi pezetatik gora inbertitu zituen. Honela, Gescarteran inbertitu duten elizaren inguruko erakundeen artean honako hauek aurkitzen dira: Valladolideko apezpikutegia (500 milioi pezeta), Valladolideko La Salleko Anaiak (50 milioi pezeta), probintzi horretako Huelgas Realeseko Monasterioko mojak (3 milioi pezeta), Valladolideko apezpikuaren lehendakaritzapean dagoen Emilio Alvarez Fundazioa, Astorgako apezpikutegia (Leon); Sevillako Salesianoak (80 milioi pezeta).
GKE garrantzitsu batzuk ere erori dira sozietate honen iruzurraren sareetan. Esate baterako, Manos Unidas eta Fundación Banco de Alimentos. Azken honen ohorezko lehendakaria, hain zuzen, Ana Botella da, José María Aznar Espainiako Gobernuko presidentearen emaztea.


HOGEI SOZIETATE DESEGINDA 1995AZ GEROZTIK.

Espainiako Estatuko Burtsako Iruzurraren aurkako Taldeak 20 sozietate desegin ditu 1995az geroztik, denen artean 50.000 milioi pezetako iruzurra egin ondoren 12.000 pertsona ingururi. Honelako enpresei "finantza txiringito" deitu ohi zaie, eta errentagarritasun oso handiak eskainiz beraganatzen zituzten kapitalak. Desegindako sozietate horietako batek, AVA-k (Balore Aholkularia), eragin handia izan zuen Hego Euskal Herrian, Araban bereziki.
Horien aurkako prozesuak betikotu egiten dira epaitegietan, delituak penalak ala zibilak diren eztabaidan jarriz. Eta kasurik gehienetan, honelako iruzurren eraginpean erortzen direnak kalte handiekin ateratzen dira


Azkenak
2025-03-12 | Nicolas Goñi
Errumanian meatzaritzak eskuin muturra bultzatu eta krisi instituzionala piztu du

Errumaniako presidentetzarako kandidatu ohia Călin Georgescu, aurten berriro iragan behar diren hauteskundeetara erregistratzera zihoalarik, Poliziak atxilotu zuen otsailaren 26an. Egozten dizkioten krimenetarik bat “ordenu konstituzionalaren aurkako ekimenen... [+]


Hezkuntza Departamentuari ikasgelak ituntzeko plangintza bidezkoa eta legala eskatzen diogu

2025-2026 ikasturterako matrikulazio kanpaina hasi baino bi aste lehenago, Hezkuntza Saileko arduradunengana jo genuen, itunpeko eskoletako gelen ituntze maila ez delako egokitzen demografiaren jaitsierara eta indarrean dagoen lege esparrura.

Hiri gehienetan arazo orokorra... [+]


2025-03-12 | El Salto-Hordago
Lanaren Ekonomia
Fusilak, droneak eta interes ekonomikoak: heriotzaren negozioa

Trumpen garaipenak, Ukrainako gerraren birkokatze geopolitikoa eragiteaz gain, Europaren apustu belikoa agerian utzi du.


Egutegia zilarrezkoa ilargian

Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]


Boteretsuegia emakumea izateko

Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]


Ezustekoa Groenlandiako hauteskundeetan: liberal independentistek irabazi dituzte bozak

Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.


2025-03-12 | Mati Iturralde
Gudaren jauntxoak

1986. urtean Espainiako Estatuak NATOn jarraitzearen aurkako botoa eman zuen euskal gizarteak. Denborak ematen duen perspektibak oraindik ez du azaldu zeintzuk izan ziren gizartearen arrazoi sakonak gerra erakundean parte hartzeari uko egiteko.

Felipe Gonzálezen... [+]


Ikusezinak

Martxoaren lehenengo lanegunarekin batera, komunikabideetan azalduko ez diren aldaketak etorri dira EHUn. Azken Lan Publikoko Eskaintzaren ondorioz, ehunka langile –arlo tekniko eta administrazio zerbitzutakoak– orain arte okupatzen zuten lanpostutik atera eta beste... [+]


Bolo-bolo

Bolo-bolo dabil energia berriztagarrien hedapenaren inguruko eztabaida. Sarri askotan, iritsi den proiektu zaparrada desordenatuak eragindako artegatasunak bultzatuta, albiste zein iritzi-artikulu mordoaz gain, hitzaldiak, eztabaidak, mahai inguruak, bideo emanaldiak eta abar... [+]


Elle-aren biya

Lagun asko sumatu dut kezkatuta euskaldun gero eta gutxiagok ahoskatzen duelako elle-a. Haur eta gazte gehienek bezala, heldu askok ere galdu du hots hori ahoskatzeko gaitasuna, idatzian ere nahasteraino. Paretan itsatsitako kartel batean irakurri berri dugu: altxorraren biya... [+]


Lankidetzaren aldeko aldarria

Unibertsitateko ikasleen artean, maiz topatzen ditugu beste lurraldetakoak ere, bereziki gradu ondorengo ikasketetan. Topaketa horiek badira errealitate berriak ezagutzeko bide, baita besteak entzun eta besteez ikasteko parada ere. Garapenerako lankidetzari loturiko gaiak izan... [+]


Mickael Forrest: “Arbasoek ziotena errepikatzen ari gara: gu ez gara frantsesak”

Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]


Kanaky Herria
2024: deskolonizaziorako aukera oro sinesgaitz bihurtu zuen urtea

Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]


Autobiografia linguistikoak eskolan euskara hauspotzeko

Eskolako zenbait gurasok euskalduntzeko egindako ahalegina ikusarazi, eta hezkuntza komunitatean euskararen aldeko jarrerak piztu. Helburu horiekin bultzatu du Autobiografia Linguistikoak ekimena Ramon Bajo ikastetxeko Basartea gurasoen elkarteak, Gasteizko Alde Zaharrean. Pozik... [+]


Eguneraketa berriak daude