TXANPA


2007ko otsailaren 21ean
Udak kontu eder asko ekartzen ditu, jasangaitz beste askorekin batera. Udan uretan ibiltzea, itsasoan edo ibaian, ume txiki baten antzera, plisti-plasta, jostakin, urak gorputz osoa igurtzen didala sentituz; batzuetan, olatuak daudenean, astintzen nauela; besteetan olatuen aparrean buruz behera botatzea; edo, bare-bare dagoenean, uretan barrena sartzea eta hondoan, sakonean geldirik egotea: horixe dut nik atseginik handienetakoa.

Horregatik udan, ezinbestekorik ez badago, egunero joaten naiz hondartzara. Bi aldiz gehienetan, eguerdian eta iluntzean. Goizeko eta atsaldeko lanak amaitzean, elastiko eta txankleta zaharrak jantzita, toalla hartuta, hantxe joaten da Ansorena putzura. Peru semea ere maiz biltzen zait ordu erdiko txangoan eta biok joaten gara askotan.

Joandakoan, oso eguraldi txarreko eguna zen eta olatu politak zeuden. Kantauri itsasoko olatu txiki indartsuak, mozkoteak. Ez zuten altura handirik baina txanpak burutzeko ezinhobeak ziren. Eta haurrari txanpak nola burututu behar diren adierazten hasi nintzaion. Teknika bat baino gehiago izango dira noski. Ni, baina, gure haur garaietan, modu naturalean ikasi genuena -olatuen indar hori ondo aprobetxatzen ertzeraino arrapalada zirraragarrian joateko modua teorizatzen eta xehetzen hasi nintzaion adibide praktikoak egiten genituen bitartean:
3 Ez dago olaturik probetxu ateratzeko aukerarik ematen ez duenik. Txanpak egiteko ez dute guztiek balio. Baina aparrean kolpez sartzeko eta jacuzzi supitoaz gozatzeko, edo magalean saltoz barneratuta goruntza jaurtikia izateko bai.
3 Olaturik handienak ez dira onenak. Batez ere, olatuaren indarraz ondo baliatzeko egin behar den saltoa behar bezala burutu nahi badugu, oinek hondoa sakatzea komeni delako.
3 Puntu egokian egin behar da saltoa. Olatua justu-justu lehertzeko zorian dagoenean, txanpariak, haren sabelean sartuta, salto egin behar du aurrerantz. Honek esan nahi du, besteak beste, olatu batzuk pasatzen utzi behar direla, alferrikakoa delako momentu desegokian hartzen saiatzea.
3 Salto egiten den momentuan, arnasketa sakon handia egin behar da eta, gorputza tente oso, era egokian jarri, luze eta burua besoen artean sartuta.
3 Ondo begiratu behar da momentu horretantxe aurretik oztoporik dagoen, istripurik sor ez dadin.
Hau guztia adierazten ari nintzaion gure Peruri. Konprenituko duzue noski nire seme-alaba guztiek zergatik dioten aho batez plastamari nagusia naizela. Ohi bezala, gazteriak arrazoi. Baina aitak ere berea beste kontu batean: txanpak horrela eginda, lastertasun handiz, ertzeraino iristen da, tripaz hondoa ukitzeraino.

Horretan ari ginela, gugandik gertu samar -apenas zegoen jenderik hondartzan eta uretan gutxiago- bi mutil koskor eta haien osaba gaztea antzeko lanean ari ziren. Hirurak neoprenozko jantzi akuatikoak eta txanpetarako bereziki saltzen diren ohola plastikozko garestiak eskuetan. Halako batean gaztea hurbildu zitzaigun -beste biak atzerago- eta apalki galdetu zigun:
-Barkatu. Ni ere hilobekin etorri naiz txanpak egiten irakasteko asmotan. Baina jabetu gara zuek, inongo materialik gabe, askozaz txanpa hobeak egiten dituzuela. Erakutsiko al diguzue teknika hori?
Harrotuta bete nuen harrez geroztik lagun dudan horren eskaera. Eta etxerako itzulian, zurrunbilo hotsa nabaritzen nuen eten gabe buruan. Alegoriak literatura merkearen seinale omen dira. Baina benetako bizitzarenak ere bai. Aizue, tresneriarik gabe txanpak egiten ikasteko ikastaldiak antolatzen hasi behar dugu


Azkenak
Ernaik Berriozarren egingo du Gazte Topagunea, apirilaren 17tik 20ra

Berriozarren (Nafarroa) egingo da Gazteon eskutik lelopean, antolakundearen ustez gero eta gazte gehiagok egiten dutelako bat independentziaren aldeko borrokarekin. Topagunea "ekimen soil bat" baino gehiago dela aldarrikatu dute: "Euskal Herriko txoko... [+]


Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]


Atzoko filosofoen oraina hausnartuz

Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]


AHTrako desjabetze mehatxuen aurrean Aralar zulatzeari alternatibak daudela gogorarazi dute ekologistek

Nafarroa eta Ezkio-Itsaso lotuko lituzkeen alternatibak Aralar barnean 22 kilometroko tunel bat zulatzea suposatuko luke, eta 1.300 milioi euroko kostua izango luke. Lotura hau igaroko litzatekeen herri ugarietako udalek nahiz bizilagunek, ordea, lanei ekiteko eduki beharreko... [+]


Raimundo El Canastero taldearen aurkako epaiketa atzeratu dute, akusazio larriagoak egotzita

Asteazkenean izan behar zuen epaiketa dataz aldatu dute Lizarrako alkateak azken momentuan jarritako helegite baten ondorioz. Orain taldeari "gorrotoa sustatzea" ere egozten zaio eta lau urterainoko kartzela-zigor arriskua dute kideek. 


Zentral nuklearren itxiera atzeratzeko PPren ekimena onartu du Espainiako Kongresuak

Junts eta ERC abstenitu egin dira bozketan eta popularrek aurkezturiko ez-legezko proposamena aurrera atera da, PP, Vox eta UPNren botoekin. 2027 eta 2035 urteen artean ixtea aurreikusten diren Espainiako Estatuko zazpi zentral nuklearren bizitza erabilgarria handitzea ekarriko... [+]


“Botere judizialaren injerentzia” salatu dute Donostian, udaltzainen euskara eskakizunen auziaren harira

Euskarazko B2 eskakizuna zuten bi udaltzain lanpostu baliogabetu zituzten epaileek iazko urtarrilean, euskara eskatzea "diskriminatzailea" izan zitekeela iritzita; eta aitzineko astean, Donostiako Udalak aurkezturiko helegitea ez aztertzeko erabakia hartu du EAEko... [+]


Erakundeen erantzukizuna haurrak babestean

Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak,  polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]


“Hezkuntza sailburuaren determinismo teknologikoak kezkatzen gaitu: bai ala bai sartu behar da, modu akritikoan”

Teknologien erabilera eztabaidatzen ari dira Eusko Legebiltzarreko Hezkuntza Batzordean, eta horretarako hainbat aditu eta eragile ari dira batzordean beren ekarpena egiten. Ikastetxeetan mugikorra debekatzeko araudi orokorra eskatu duen Altxa Buruako arduradun taldearekin hitz... [+]


AEBek eta Errusiak diote Ukrainako gerra amaitzeko negoziazioei heltzeko prest direla

Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]


2025-02-13 | Axier Lopez
Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldea
“Nola da posible irakasleak EHUn jarraitzea? Urteak daramatza erasoak egiten, eta jakina zen”

Gasteizko Campuseko Filologia Hispanikoko irakasle baten aurkako salaketen berri izan bezain azkar, asanblada irekia egin zuen GUET Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldeak. Aste bakarrean “hamarnaka” salaketa eta testigantza berri jaso dituzte. Irakaslearen... [+]


Aski Da mugimendua Irungo Udalarekin bildu da: hizkuntza politika berri baten lehen urratsak?

Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]


1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Eguneraketa berriak daude