«EZ DUGU BIDE ERTZEAN LOKARTU NAHI»


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Hasten dena bukatzen da. Ez dago bukaerarik gabeko hasierarik. Iñigo Muguruzak ongi dakien leloa da hori, eta leloari, ez beste ezeri, zor dio betiko fideltasuna irundarrak musikari dagokionean. Hala dirudi behintzat, gauzak hasiera eta amaiera bat izan ohi dutelako bere ibilbidean. Kortatu hasi eta bukatu zen, Negu Gorriak lez, Joxe Ripiau lez. Eta inork espero ez zuenean bukatu zen «Positibo» errepikakor hori behin eta berriro botatzen zuen taldearen abentura euskal-karibearra. Egia da baina, gauzak ez direla debalde gertatzen, nola ez den debaldekoa izan Ripiauren desagerpena, Iñigo Muguruzak buruan zerabilen proiektua gorpuztu ahal izan duelako: Sagarroi taldea. Rock eta hardcore doinuak nahasten dituen ñabardura anitzeko taldea, zeinak «Mehatzaldea» izenburuko diskoa argitara eman berri duen.

Orain Sagarroi ezagutzera ematen ari da zuzeneko emanaldiekin, baina Iñigok baditu esku artean proiektu gehiago. Uztaila osoa emanen du raï doinuak eta rocka uztartzen dituen Cheb Balowski Bartzelonako taldearen lehen diskoa ekoizten. Erronka berria musikari beterano batentzat.

Nola eta zergatik eman duzu Joxe Ripiautik Sagarroirako jauzia?
Ez dakit oso ondo zergatik eman dudan pauso hau. Aurreko astean Bartzelonan egin zidaten elkarrizketa batean elkarrizketatzaileak galdetu zidan ea «penduluaren legea» jarraitzen nuen. Eta esan nion: «Begira, ez dut pentsatu, beharbada inkonszienteki hori izan da». Nik neukan alde ilun eta kañeroa ateratzeko irrikitan nengoen eta azkenean eman diot bidea alde horri.

Deigarria da hala ere Joxe Ripiau uztea taldeak publikoaren onespena eta errespetua irabazita zuenean.
Ez du zerikusirik, baina kontatuko dizut anekdota bat. Joxe Ripiaurekin Japoniara joan ginenean Japoniako kulturari buruzko liburu bat irakurri nuen. Liburuak kontatzen zuen nola joan den mendean, korronte baten barruan zeuden margolari askok onespena lortzen zutenean izenez eta bizilekuz aldatzen zuten. Beste toki batera joaten ziren bizitzera eta beste izen batekin zerotik hasten ziren. Eta nik, nolabait halako zeozer egiten dudala pentsatzen dut, talde batekin hasten naizenean gogorra izaten baita, jendea begira dagoelako, kontzertuetan inor mugitzen ez delako. Jendea «ea zer gertatzen den hemen» dago. Beharbada japoniarren aldaketa horiek egiten ditut nolabait nik ere. Egia esanda, Ripiaurekin iritsi zen memento bat instrumentazioaren aldetik-eta nahiko mugatuak geundela eta orduan esan nuen: edo taldea big-band bat bilakatzen da eta bateria eta gitarra sartzen ditugu kantei bidea emateko edo bestela aldatu egin behar da. Taldea funtsean oso instrumentazio gutxikoa zen, bateriarik gabe, gitarrarik gabe...

Orduan Joxe Ripiau agortu zela esan genezake?
Bai. Baietz, esango nuke. Konposatzen nengoenean beti pentsatzen nuen kanta hori eskusoinu, bonbo eta tronboi batekin egin behar zela, eta orduan zenbait kanta karpeta batean gordetzen nuen formato horretan sartzen ez zelako. Kanta horiek pilatzen joan ziren eta azkenean, hemen dago emaitza. Orain dela bi urte-edo hasi nintzen abestiak karpeta batean sartzen. Dena den, esan nahiko nuke Joxe Ripiaukoek harreman ona daukagula, oso ondo konpontzen gara.

Joxe Ripiaurekin lau disko argitaratu eta bost urte eman dituzu. Zein da gelditu zaizun sentsazioa?
Niretzat koadro edo argazki bat geratu da, errepikaezina dena, alde batetik maitea eta bestetik errepikatzeko oso zaila. Joxe Ripiauren antzeko talde bat ateratzea arraroa izango litzateke. Nahiko talde berezia zen, baina hasiera gogorra izan zen. Jendea harrituta zegoen eta esaten zuen: «Zer ari dira hauek? Zer formazio pintoreskoa da hau?»

Gero ordea, oso ongi funtzionatu zuen...
Bai, oso ondo. Kontzertuak eman genituen gelditu gabe Euskal Herria osoan eta Estatuan ere dezente. Gero Frantzian hamar bat kontzertu eman genituen, Suitzan, Italian, Japonian... Balantzea oso positiboa izan zen.

Penduluaren horretara bueltatuz, punk rockean, hardcorean edo doinu bortitzetan hasten diren musikari askok denborarekin lasaiagoa den zerbaitera edo esperimentaziora jotzen dute. Nolabait lehengora itzuli zara... Atzera begirako zerbait al da?
Bai. Hori komentatu didate baita ere, nahiko aldaketa berezia izan dela. Lehengoan Nerea Iriarte aurkezleak esaten zidan: «Guk uste genuen Joxe Ripiaurekin jada heldutasuna-edo iritsi zitzaizula eta bat-batean ‘kaña’ra bueltatzen zara, eta ‘venga zapatilla’, zer gertatzen da hemen?». Orduan esan nion kanta bat daukagula diskoan, «Ezin soseau», ez dugula lasai egon nahi, ez dugula bide ertzean lokartu nahi esaten duena.

Egia da aldaketa oso nabaria dela...
Aipatutako penduluaren legearen arabera joera hori orekatzen joango dela uste dut. Disko hau oso zorrotza, gordina edo «kañero»a egitea, Joxe Ripiauren eta proiektu honen artean inkonszienteki muga bat markatzeko izan daiteke. Alde batetik, Joxe Ripiauren bertsio bat egin dugu ezeri uko egiten ez diogula adierazteko, baina aldi berean ere, aldaketa nabaria dagoela markatzeko. Beharbada bigarren diskoa ez da hain gogorra izango. Ez dakit zer gertatuko den.

Baxua utzi eta gitarra hartu duzu.
Bai. Hori penduluaren legea da baita ere. Lehenengo taldean baxua jotzen nuen, gero Deliriumen eta Negun gitarra. Hurrengoan, Joxe Ripiaurekin, baxua hartu eta orain Sagarroin berriz gitarra. Nik gitarra jo dudanean talde «kañero»etan izan da beti. Aldiz, baxua jo dudanean talde festiboetan izan da, Kortatu talde festibo horien barruan sartzen badugu behintzat.

Sagarroi hirukotea da, oinarrizko taldea. Pablo Cabezak idatzitako promozio orrian irakurtzen ahal da nola zuk sortu dituzun talde guztietan hirukote moduan hasi zaren, gerora jende gehiago sartu bada ere. Ba al dago arrazoi berezirik hori hala izateko?
Nik uste dut talde hau hirukote formazioan geldituko dela. Zenbaki polita da rock talde bat egin eta osatzeko eta hala izango da ia ziur. Gero ez dut baztertzen kolaborazioak eta horrelako gauzak egitea. Disko hau taldearen aurkezpena izan da eta zuzenean hirukote moduan funtzionatzen ari gara. Auskalo gero. Datorren urtean agian perkusio talde batekin aterako gara, 20 danbor jolerekin edo DJ batzuekin... ez dut ezer baztertzen.

Karlos Zubikoa eta Gorka Baskaran dira bi taldekideak. Izen ezezagunak publiko zabalarentzat. Nola ezagutu zenituen?
Gitarra eta baxu klaseak ematen ditut hemen, Irunen, eta baxularia nire ikaslea izan da hiru urtez. Batzuetan txantxetan esaten dut klaseak estalkia direla talentu berriak aurkitzeko. Baina bateria-jolearen kasua nahiko kuriosoa izan zen. Gasteizko taberna batean ikusi nuen bere talde zahar batekin orain dela bi urte-edo. Orain dela sei hilabete deitu eta galdetu nion ea Sagarroin jo nahi zuen. Nahiko harrituta gelditu zen. Hirurok ilusio handia daukagu.

Pozik gelditu al zarete diskoarekin? Buruan zeneukana islatu al duzu?
Pozik geratu gara. Niretzat sekulako soinua dauka. Lehenengo diskoa dela ikusten da eta oraindik hobeagoak egingo ditugula, baina aurkezpen bezala oso baliozkoa dela uste dut. Gero, denetik entzuten duzu, batzuek «kañero»agoa izango zela pentsatzen zuten.

Zer nolakoa izan da publikoaren harrera orain arte?
Denetik egon da. Adibidez, Egiako kontzertua nahiko txarra izan zen, oso jende gutxi bildu zen, Oñatin ere bost talde izan ginen eta talde baino publiko gutxiago zegoen. Esaten nuen bezala, hasierak beti gogorrak izaten dira. Hala ere, Madrilen egon gara eta kristoren giroa zegoen.Bartzelonan ere oso ondo, baziren mila eta koska lagun... nahiko harrigarria, ez? Bestalde, Euskal Herrian kontzertu batzuk ongi atera dira, Erandion, adibidez.

Gaia aldatuz, nola bizi izan zenituen Negu Gorriak-en azken hiru kontzertuak?
Hasieran kontzertu bakarra egitea pentsatu genuen, taldearen agurra kontzertu bat emanaz egingo genuela hitz eman genuen Galindoren auzia irabazten genuenean. Gero bi egitea erabaki genuen, bat Iparraldean eta bestea Hegoaldean, baina sarrerak hamar egunetan-edo agortu ziren. Jende asko gelditu zen sarrerarik gabe eta igandean beste kontzertu bat egitea erabaki genuen. Azkenean hau ere bete zen. Jende asko kanpotik etorri zen baita ere, katalanak, galiziarrak... 25.000 lagun inguru bildu ziren eta oso ondo atera zen dena. Ikusteko dago zenbat denbora emango duen gure lagun Galindok kartzelan, ea Barrionuevo eta Vera baino pixka bat gehiago gelditzen den barruan.

Zenbat urte daramazu musikan?
Musikan hogei bat urte, baina entzuten oso txikitatik.

Hasi zinenean uste zenuen hala bukatuko zenuela?
Beno, ez dut oraindik bukatu, kristoren «paliza» emango dut oraindik (irriak). Kortaturekin hasi ginenean garaiak oso intentsoak eta biszeralak ziren. Egunero bizitzen zen dena, beharbada zer egiten ari ginen, zer eraikitzen ari ginen, zein musika egiten ari ginen pentsatzeko denborarik gabe. Kontzertu pilo bat ziren... leherketa izan zen: irrati libreak, etxe okupatuak, gaztetxeak, fanzineak, taldeak... Kortaturekin hasi ginenean ez nintzen oso konszientea gertatzen ari zenaz. Diskoetxekoek esaten ziguten: «70.000 disko salduta daramatzazue», eta guk: «Asko dira horiek». Kortaturen lehen diskoaren 100.000 ale baino gehiago saldu ziren eta hori ez da erraza. Eta gainera kuriosoa izan zen: euskarazko kantak izan ziren arrakasta gehien lortu zutenak, «Sarri sarri» eta «Zu hatrapatu arte». Sevillara edo Granadara jotzera joaten ginenean, jendeak «Zu hatrapatu arte» kantatzen zuen euskaraz, baina guk ingelesez kantatzen dugun moduan


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude