«EZ DAKIGU ONDORENGOEK EUSKAL KONTZIENTZIARIK IZANGO DUTEN»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Zure abizena euskalduna da. Euskal jatorria al duzu?
Aiton-amonak Bergarakoak ziren. Aita hemen jaio zen eta ama Eslovakiakoa da. Txikitan ingelesez egiten genuen. Gero ikasi nuen euskaraz.

Noiztik zara euskal ikasketen zentroko liburuzaina?
1992tik, baina 1980an ere aritu nintzen ikerketan. Euskal ikasketek 17 urte daramatzate Renon.

Zenbat irakasle eta ikasle daude zentroan?
Orain irakasle gutxi gaude, sei. Ikasleei dagokionez, hizkuntza klasean hamaika daude, historia edo antropologian berriz, bost edo sei. Gehienak amerikarrak dira, familia euskaldunekoak. Euskal Herritik ere etortzen dira ikasle bekadunak, Renoko unibertsitateak izen ona baitu Euskal Herrian.

Zein liburu mota daude euskal liburutegi honetan?
Euskal diasporan espezializatu gara, baina euskal filologia eta literaturaren inguruan ere material ugari dugu, baita historia, antropologia, musika, dantza eta abarri buruz ere. Ia 40.000 liburu ditugu euskal gaiei buruz.

Ale bereziren bat ba al da?
Orain dela gutxi «Euskal Herria» izeneko aldizkari bat jaso nuen. Hemen bizi ziren Ipar Euskal Herriko euskaldunek argitaratu zuten joan zen mendean. Bilduma bat bakarrik daukagu, ez osorik. Aldizkari hori guk bakarrik daukagu.

Nondik iristen dira liburuak eta aldizkariak hona?
Harremana dugu Bilboko Urretxindorra liburudendarekin aspaldidanik. Eusko Jaurlaritzak eta Euskal Herriko Foru Aldundi guztiek kaleratzen dituzten argitalpenak ere hona bidaltzen dituzte. Nafarroakoarekin oraintxe hasi gara harremanetan. Guztira urtean 1.300 liburu inguru iristen dira, gehienak Euskal Herritik.

Pertsonaia garrantzitsuak ere izan dira liburutegian...
Orain dela bi urte Jose Antonio Ardanza lehendakaria etorri zen. Batez ere ikerlariak etorri dira. Pello Salaburu eta Gregorio Monreal ere izan dira, baina asko izan dira, gehienak unibertsitateko irakasleak: Gorka Palacio, Mariasun Landa... Hollywoodeko William Hurt aktore ospetsua ere etorri zen duela urte batzuk, hemengo euskaldunen bizitzari buruz film bat egin aurretik dokumentatzera.

Zer premia dituzue?
Gaur egun informazio asko sortzen da eta hona asko iristen da, baina ezin dugu dena jaso. Liburutegi ona izatea da helburu, baina euskaldunen diasporan espezializatu nahi dugu, Euskal Herrikoekin konpetitu gabe. Gure departamentua Renoko unibertsitateko zati txiki bat besterik ez da, baina nortasun handia ematen dio unibertsitateari. Irakasle eta ikasle gehiago behar genuke. Beharbada promozioa behar da ikasle gehiago izateko. Ildo horretatik, euskal etxeen elkartean publizitatea egin dugu, euskaldunen klubean, interneten web orria dugu...

Zenbat euskaldun edo ondorengo daude Nevadan?
Bost mila eta koska. Gehienak hemen jaioak gara. Estatu Batuetan 50.000 izango gara gutxi gorabehera. Ez dakigu hurrengo belaunaldiek euskal kontzientzia honekin jarraituko duten. Ni bigarren belaunaldikoa naiz, nire semea, Joseba, hirugarrenekoa. 16 urte ditu, ez daki euskaraz, orain erdaraz ikasten ari da. Euskal Herrira joango da euskara ikastera. Orain aukerak badaude, harremanak badaude euskal klubari esker, eta gazte munduari buruzko programa badago


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude