Korrontearen atzetik

  • Piszinan aurrera eta atzera aspertu egiten dira nonbait, eta 1989ko abenduaz geroztik ibaietan, urtegietan, lakuetan eta itsasoan egin dute igeri. Miño, Ebro, Sil, Bosnia-Herzegovinako Neretva ibaia gerra garaian... Nafarroako Esa urtegia, Eskoziako Ness laku famatua, Peru eta Boliviako Titicaca lakua, Donostia eta Bilbo arteko itsasertza...Ia bustialdi hauek guztiak elkarrekin hartu dituzte.Orain lehorrean dira biak; bata Tolosan eta bestea Lodosan.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Prestaketa izugarria beharko duzue bada hainbeste kilometrotan igerian aritzeko?». «Prestaketa fisiko berezirik ez da behar, beti, eten handirik gabe igerian egitea nahikoa da», erantzun digu Iñakik. «Eta ez al zarete hoztu?». «Bai. Saio asko gainera neguan egin ditugu bi anaiok, abuztuan uretan edozein sartzen dela uste genuen-eta».

Horregatik agertzen dira igeri saio guztietan mozorrotuta. Burutik behera beltzez (buzoa jantzita), oinetan hegatsak eta eskuetan palak; epelago eta azkarrago joan nahian-edo. Mozorro beltzaren urratuak saihesteko berriz, baselina igurzten dute gorputzean. Noizbait gehiegitxo ere eman dute. Eskoziako lakuan ura 5 gradutan zegoen eta egunetan iletik baselina kendu ezinik egon ziren.
Buzoa, hegatsak, palak, baselina... mapa falta da. Bai, mapa. Uretara sartu aurretik mapari begirada bota ohi diote, gutxi gora-behera non dabiltzan jakiteko. Iñaki Peñak aitortu digu mapan ikusitakoarekin konformatu behar izaten dutela uretara sartu aurretik, ez dute bazterrak ezagutzeko espediziorik muntatzen. «Mapatxo baten laguntzaz eta atzeraka igerian eginez, ez dituzue ibai bazterrak jotzen?». «Buruz behera hasi ginen igerian. Ur garbian hainbestean moldatzen ginen, baina ur zikinetan norabidea galtzen genuen». Beraz, hobe ahoz gora. Mendi tontor edo antzerakoren bat erreferentzia puntu gisa hartu eta aurrera!
Aurrera bai baina, igerian bizkarka eginez hasi zuten Logroño eta Zaragoza bitarteko Ebro ibaiaren zatia. 1989ko abenduaren 26tik 31ra bitartean 200 kilometro egin zituzten sei egunetan. Lehen saiakera izan zen hau, «esperientzia pilotua». Egunean 42-45 bat kilometro ibaian behera. Korronte gutxi zegoen eta ondo moldatu ziren.
Hurrengo urtean Miño osoa egitera Galiziara abiatu ziren. 340 kilometro 14 egunetan, Meiratik Laguardiara. Momentu onak baino txarrak gehiago izan omen ziren. Kristoren hotza pasa zuten, baina ibaia oso garbia denez eta urtegi asko dituenez, piszinan bezala egin zuten igeri. Egunean 40 kilometro egiteko kalkulua egiten zuten, baina abiadura kalkuluak ez zuen balio hainbeste urtegi zegoen tokian. Ez zuten arazo larririk izan. Hala ere, Iñakik adibidez, 10 kilo galdu zituen. Laguntzaileak eraman zituzten: furgoneta bat eta mendiko bizikletan lagun bat. Baina ibai ertzetara beti gerturatzerik ez zegoen. Mendia, mendia eta mendia zegoen. Egarria zutenean, nola edo hala edan egin behar eta inguruko baserrietara ere joan izan ziren ur eske.
Bai Miñon eta baita beste igeri saioetan ere, biak batera egiten zuten ibilbidea, bakarrik egitea arriskutsuegia zelako. Behin, zubi azpi batera heldu behar zuten eta zubi hori ez zen agertzen. Urtegi batera heldu eta iluntzen ari zela konturatu ziren. Uretatik atera eta inguruko harri artean lo egin beharko zutelakoan zeuden. Azkenean aurrera jarraitzea erabaki eta zubiraino heldu ziren, ilunpean eta han ziren laguntzaileak beren zain. Ordurako laguntzaileek Guardia Zibilari deitu zioten. Hurrengo egunean 8:00etan uretan ziren berriz.
340 kilometro nahikoa ez nonbait eta Sil eta Miño ibaietan sartu ziren 1991n 400 kilometro 17 egunetan egiteko asmoz.
Aurrekoaren antzekoa izan zen esperientzia. Bidaia honetan ibaiak ur gutxi zeraman eta urtegietatik ateratzeko nahiko komeri ibili zuten ibai bazterretako lokatza zela-eta. Adar jotze moduan galdetu diot Iñakiri ea badaezpada helikopteroa jakinaren gainean zegoen, eta erantzuna serio-serio: "Bai, helikopteroa tartean zen". Zer egin behar zuten bi igerilariek gizakia oinez iritsi ezin zen ibai zati batean nekatuta aurrera segi ezinik geratuko balira? Bada, azken espedizio honetan helikopteroari deitu zioten esanez helmugara heltzen ez baziren bila joateko uretatik ateratzera. Zorionez ez zen horren beharrik izan.
Bustialdiak eta hoztu aldiak ez dituzte ibaietan soilik jasan. Lehenago esan dugu ibaiez gain lakuak, urtegiak eta itsasoa bera ere gogoko dutela atzeraka igeri egiteko.
1993ko abuztuan Eskoziako Ness laku famatura joan ziren. Lakuak berak igeri egiteko ezustekorik ez omen zuen: 42 kilometro luzeran, 2 eguneko lana, abuztuan, ura bost gradutan eta haizearen eraginez ia itsasoan bezalako olatuak. Ezinegona bizidun batek piztu zieten bi anaiei eta beraiekin joan zen taldeari: munstroak. "Agertuko al da, ala ez?". Lehen aldiz uretan sartu zirenean horixe pentsatu omen zuten Peñatarrek, baina nekatzen eta hozten hasi zirenean munstroaren kezka azkar uxatu zuten. Hori bai, munstroa inguruan ibili bazen ere, ikusteko nahikoa lan izango zuten, lakuko urak kolore iluna baitu. Nonbait, bertako zuhaitzek substantzia bereziren bat botatzen dute eta urak Coca Cola kolorea hartzen du. Ibaietako uretan konformatu ez eta Coca-Colatan plisti-plasta...


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Esa urtegia
Esa urtegia handitzeko lanak, geldirik

"Segurtasun faltagatik" geldirik daude Esa urtegia handitzeko lanak Rio Aragon Elkartearen esanetan. Lan horien kontratua eteteko eta proiektua berrikusteko eskatu du talde horrek. "Bideragarritasun eza" onartzeko eskatu diote Ebroko Ur Konfederazioari. 


2023-09-29
Esa urtegiaren handitzea 2027rako bukatu nahi dute

Lanak duela 22 urte hasi ziren, baina urtegiaren eraikuntzak hamaika arazo izan ditu, eta oraindik lanek atzera-aurrera jarraitzen dute. Rio Aragón elkartearen eskaerari erantzunez, lanak 2027an bukatzea aurreikusten duela erantzun du CHE Ebroko Konfederazio... [+]


Satelite bidez ere Esako urtegia desegonkorra dela ohartarazi dute

Ikerketa geologikoek behin baino gehiagotan ohartarazi dute, eta, orain, satelite bidezko zaintzatik heldu da abisua: Esako urtegia ez da egonkorra. Copernicusek, Lurra behatzeko Europako Batasunak abian jarritako programak, "mugimendua" antzeman du urtegiaren... [+]


Alfredo Ollero Ojeda
“Ibaiak haien ibilguetan gero eta sakonago hondoratzen ari dira”

Euskal Herria zeharkatzen dutenen artean ibairik handiena da Ebro. Haren ertzean mintzatu gara, Ollero bizi den Zaragozako sarreran, lertxunaren ibili geldoa, txorien kanta zoroa eta ibaiaren emari barea lagun, udaberria 33 gradura lehertu den arratsaldean, zorionez arbolen... [+]


Esako urtegia ez handitzea aholkatu du Ingeotyc geologia enpresak

Urtegiaren eskuin hegalak desegonkor jarraitzen duela eta, beraz, arrisku maila bat dagoela ondorioztatzen du. Txostena Ingeotyc enpresako Valentin Ibarra eta Tomas Morales geologoek egin dute Zangozako Udalaren enkarguz.


Remirezek dio Espainiako Gobernua zorroztasunez ari dela Esako urtegian, lanak hasi eta 22 urtera

Nafarroako Gobernuko lehendakariorde Javier Remirezek azalpenak eman zituen Nafarroako Legebiltzarrean, duela hamabost hilabete amaitu baina orain arte plazaratu gabe egon den presaren segurtasunaren inguruko ikerketa baten harira. Ikerketa Espainiako Gobernuaren enkarguz egin... [+]


Esa-ko urtegia handitzeari oniritzia eman dio Trantsizio Ministerioaren txostenak

Azkenean agertu da “galduta” ibili den Esako urtegiko segurtasunari buruzko Espainiako Gobernuaren txostena eta urtegiko lanekin aurrera jarraitzea ahalbidetzen du


Esako urtegiari buruz Espainiako Gobernuak enkargatutako txostena galdu dela salatu dute

Espainiako Bide Ubide eta Kaietako ingeniarien Kolegioari egin zion enkargua Espainiako Gobernuko Trantsizio Ministerioak, ikusteko urtegiaren bideragarritasunaz erakundeak zer zioen.


Zaraitzuko urak Esara eramateko proiektua bertan behera utzi dute

Nafarroako Pirinioetako Aizpurgi herrian presa bat eraiki eta lur azpiko kanal baten bidez ura Esa urtegira eramateko proiektua kendu egin du Ebroko Konfederazio Hidrografikoak bere plan hidrologikotik.


Analisia
Nafarroako urtegiak minimoen azpitik: zer utzi du agerian lehorteak?

Euskal Herriko hainbat tokitan izan dugun uda idorra ari da nabaritzen jadanik. Ebroko Konfederazio Hidrografikoak (CHE) jasotako datuen arabera, Nafarroan biltegiratutako ura azken hamarkadako batez bestekoaren oso azpitik dago, eta Esako urtegiaren kasuan gehienezko mailaren... [+]


Zein dira Esako potasa meatze erraldoiaren arriskuak?

Espainiako Gobernuak onartu duen Muga proiektuak 1.700 hektareako meatzea aurreikusten du Nafarroako Xabier eta Zaragozako Undués de Lerda udalerrien artean, Esako urtegitik oso gertu. Adituen ustez, besteak beste, inguruko erreka eta akuiferoak kutsatuko lituzke, lurra... [+]


2020-10-23 | ARGIA
“Remirez lehendakariordeak nafarren segurtasuna arriskuan jartzen du”

Esako urtegiaren inguruan eta azken asteetan Nafarroan izaten ari diren mugimendu sismikoez erakutsitako jarrera dela eta, Sustrai Erakuntzak gogor kritikatu du Javier Remirez Nafarroako Gobernuko presidenteordea eta Babes Zibileko arduraduna. Ondorengo lerroetan irakur daiteke... [+]


Esako urtegiaren lanak ez dira geldituko oraingoz

Azken bi egunetan nahasmen handia egon da Esako urtegia handitzeko lanen inguruan. Asteartean Teresa Ribera Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako ministroak esan zuen ez zela urrats bat gehiago aurrera egingo segurtasuna erabat ziurtatu arte. Aturando Esa (Esa Gelditzen)... [+]


2020-10-07 | ARGIA
Esako urtegiko eskuin hegala ez da oraindik egonkorra, txosten ofizialak aztertuta ondorioztatu dutenez

Uraren Kultura Berria Fundazioak (FNCA gaztelaniazko sigletan) Esako urtegiari buruzko azken txosten ofizialak aztertu ditu eta ondorioztatu du urtegiaren eskuineko hegalak "ezegonkorra" izaten jarraitzen duela eta, beraz, "segurtasuna ez dagoela bermatuta".


2020-08-27 | ARGIA
Esa urtegiak sorturiko arriskua ezkutatu nahi izatea egotzi diete agintari politikoei

"Esan eta manipulazio informatiboa" izeneko idatzia zabaldu dute Esa Ez-Lanak Gelditu eta Río Aragón elkarteek hainbat hedabidetan. Agintari politikoek, azpiegitura horrek dakarren arriskua ezkutatzeko darabilten hizkera salatu dute.


Eguneraketa berriak daude