Euskal Herriko arrantzaren sektorea egunetik egunera ari da modernizatzen, eta aitortu beharra dago Gasteizko Administrazioa beti oso sentibera agertu dela sektore honekin, eta oso ahalegin handia egin duela arlo horretan. Orain, 2006. urtera bitartean, itsasontziak berritzeko plan batean murgildurik dago sektorea. Itsasontzien %40an izango du eragina, eta 60.000 milioi (2.400 milioi libera) pezetako kostua izango du. Teknologia berriak lagungarri gertatzen dira itsasontzien lehiakortasuna areagotzeko; batetik, itsasontzien berrikuntzaren bidez eta, bestetik, arrainaren kokapena eta bilguneak atzemateko tresneriaren bidez. Horregatik, gure arrantzaleek birziklatu beharra izan dute, kanpainaz kanpoko garaian ikastaro bereziak eginez, teknologia berriei esker irizpide berriak erabili ahal izateko eta arrantza hobea izango duten lekuetara bideratzen asmatzeko.
Oraintxe, hegaluzearen kanpainan bete-betean sartzen ari garen garai honetan, komenigarria da teknologia berri horiek gure arrantzaleei eskaintzen dizkieten zerbitzu batzuk aipatzea. Egia da beraiek direla itsasoan sartu eta arrantza gauzatu behar dutenak, baina egia da baita ere teknologia berri horiek hobeto eta baldintza hobeetan arrantzatzen laguntzen diotela; dena den, goi mailako aurrerapen hauen kontua nahiko gauza berria da beraientzat.
Iazko hegaluzearen kanpaina oso garrantzitsua izan zen. Ekainetik irailera bitarteko kanpainan 9.000 tona bildu ziren, hau da, 1999an baino %40 gehiago. Lonjan kiloko 420 pezetako (16 libera inguru) prezioa egin zuen batez beste, eta 1999an, berriz, 500 pezetakoa (20 libera).

AZTI Arrantzuarekiko Zientzia eta Teknikaren Institutuak urrundik atzemateko estazio bat du. Institutu honek Sukarrietan du bere egoitza nagusia, eta duela gutxi estazio bat ireki du Pasaian. Sukarrietan kokaturik duen urrundik atzemateko estazio horretatik NASAren NOAA serieko Estatu Batuetako hiru sateliteren datuak eta irudiak jasotzen ditu, eta baita Orbview2 merkataritza-satelitearenak eta Feng-Yun satelite txinatarrarenak ere.
Satelite horiek bidaltzen dituzten datuak eta irudiak jaso eta prozesatu egiten dira Sukarrietako estazioan. Datu horiek uraren tenperatura eta pigmentu fotosintetikoen kontzentrazioa adierazten dute, eta horrek batzuetan hegaluzearen kontzentrazioa adieraz dezake. Baliabide horien bitartez hainbat espezie pelagikoren bankuak aurki daitezke, horien artean hegaluzearenak. Horretarako, AZTIk mapa batzuk eratzen ditu eta baxurako itsasontzietara bidaltzen ditu denbora errealean. 1999ko arrantzaldian isotermen ehun mapa inguru bidali zituen AZTIk, antzeko batez besteko tenperaturak islatuz.
AZTIk 2000ko arrantzaldian, egunero, denbora errealean bidaltzen zien azaleko tenperaturari buruzko informazioa kofradiei -fax bidez- eta itsasontziei beraiei -ontzian duten edo zuzenean aginte-zubiko PCan bertan jarritako irratifaksimilaren bidez-. Informazioa aldez aurretik baxurako itsasontziekin hitzartutako frekuentzi eta orduetan ematen die. Joan den urtea geroztik, planktonaren kontzentrazioari buruzko mapak ere igortzen dira, eta horrek erraztu egiten du harrapaketa lortzeko aukera dagoen ingurunearen mugak ezagutzea. Azken bi urte hauetan horrelako metodoak erabiltzen saiatu dira baxurako arrantza ontziak arraina dagoen lekura hurbiltzen ahalegintzeko.

Arrantzaren sektorea estrategikoa da Eusko Jaurlaritzarentzat, eta ahalegin handia ari da egiten sektorea modernizatzeko. Nolanahi ere, egin beharrekoak lehenbailehen egin beharko dira, zeren horretarako diru laguntza publikoak 2006an desagertuko dira, eta baldintzarik egokienak 2002. urtera bitartean eskainiko baitira. Eusko Jaurlaritzak 4.400 milioi pezetako laguntza publiko ofiziala eman du, eta, horrez gainera, hogeita lau finantza- erakunderekin finantzaketa bide berezi bat hitzartu da itsasontziak berritzeko maileguak lortzeko. Euskal Herriko itsasontzien %40a berritzeak 60.000 milioi pezetako inbertsioa eskatuko du. Helburu hori 2007. urterako lortzen bada, itsasontzi guztien %70 edo %80 egongo da berriturik, eta etorkizunari lehiakortasunez aurre egiteko prestaturik egongo dira.

Hilabete gutxi batzuk besterik ez dira geratzen arrantzan bolantak erabiltzea galarazten duen agindua indarrean jartzeko Europako Batasunean. Agindua 2002ko urtarrilaren 1ean jarriko da indarrean. Arrantzarako sistema horiek betidanik arbuiatu dituzte euskal arrantzaleek. Hegaluzea euskal arrantza ontzien ustiapen objektu tradizional izan da. 2000ko kanpainan 187 arrantza ontzi aritu ziren, eta horietako 73 beita biziarekin aritzen ziren eta 114 xaxiango arrantzan. Beita biziaren bidezkoan amu bakarreko kanaberak erabiltzen dira, eta xaxiangoan, berriz, apeu bat jartzen da amuan, eta hegaluzeak bere harrapakina delakoan irentsi nahi izaten du. Horrela, gure arrantzaleek banan-banan harrapatutako kalitate handiko hegaluzea lehorreratzen dute ekainetik irailera bitartean.
Nolanahi ere, azkenaldi honetan, beste herrialde batzuetan bolanta bidez arrantzatutako hegaluze asko ari da sartzen hemengo merkatuan. Zer dira bolantak edo jito-sareak? Sare mota hori Frantziak sartu zuen 1987an hegaluzea harrapatzeko. Oso luzera handiko sareak dira, itsasoko ur azalean zabalduta jitoan uzten direnak. Horien garaiera 15 eta 20 metro bitartekoa izan ohi da, eta luzera, berriz, kilometro askotakoa izan daiteke.
Hasiera-hasieratik eztabaida larria sortu izan da bolantak erabiltzen dituztenen eta ohiko arrantza baliabideak erabiltzen dituztenen artean. Lehenengoek errentagarritasun ekonomikoaren argudioa dute, eta besteek, berriz, bolantek arrantzaren ekosisteman duten eragin arriskutsua aipatzen dute. Erakunde ekologistak ere sare horien aurka agertu ziren arrantza ahalmen handia dutelako eta ekosisteman eta izurde eta zetazeoen populazioan kalte handia egiten dutelako.
Bi jarrera kontrajarri hauek Nazio Batuetaraino iritsi ziren, eta mundu osoko moratoria baterako deialdia egin zuten. Europako Batasunak berak ere Arautegi bat ezarri zuen 1992an, eta "2,5 kilometrotik gorako bolantak erabiltzea galarazi zuen". Gero, 1994an, Batzordeak erabaki zuen ezinbestekoa zela 2,5 kilometrotik beherako sareak ere ez ugaritzea eta, halabeharrezko egokitze aldi baten ondoren (4 urte), honelako sare guztiak ezaba daitezen prestatzea.
Azkenik, Europako Batasunaren Kontseiluak beste arautegi bat onetsi zuen. Horren arabera, 2002ko urtarrilaren 1etik aurrera bolanta sareak erabiltzea galaraziko du. Bitarteko epe horretarako ere hainbat baldintza jarri du: horrelako arrantza ontziak %40an murriztea 1998rako, urtero zerrendak egitea. Hala eta guztiz ere, erabaki horiek ez dira behar bezala bete. Ikusi egin beharko da EBk gogor eusten dion bere agindua betearazteko asmoari eta datorren urteko urtarrilaren 1etik aurrera erabat kenarazten dituen. Hala baldin bada, benetako abantaila izango da; batetik euskal arrantzaleentzat, bolantekin harrapatutako hegaluze kopuru handiak sartzeak eragiten dion lehia bidegabea eragotziko duelako, eta bestetik kontsumitzailearentzat, kalitate handiagoko arraina dastatu ahal izango duelako.
Amuaren bidezko harrapaketa sistemak bereizi egiten du arrantzatu nahi den arraina, eta, aldiz, bolanten sistemak ez du inolako hautaketarik egiten, eta kalte larriak eragiten dizkio arrantza jarduerari. Bestalde, beste hainbat arazo ere sortzen dute: nabigaziorako eragozpen larria dira; ohiko arrantza-ontzien harrapaketak murrizten dituzte; hegaluze gazteenak ere akabatzen dituzte, baliabide hori arriskuan jarriz; bestelako hainbat espezie ere suntsitzen ditu, hala nola izurdea eta marrazoa; eta kontrolik gabeko heriotza eragiten dute sareetatik askatzen diren arrain zaurituetan.