Hiru gizon bakarka"ri egin zion hitzaurrean Mikel Lasak idatzi zuenez, "'Elorri' idatzi ondoren Gandiaga mututu egin zen eta urteetan gelako ondorik gabeko saski aho-zabal nihilistak irentsi izan ditu hainbat eta hainbat bertso jaio berri hil urren (León Felipek haizearen besoetan noraezean zabal eta gal zitezen abandonaturik uzten zituen poemak, Gandiagak alderantziz, zakarretara bota ditu, patu txar batez joak jaioak bait liran):
Nik ez dut orain idazten/ paper-saskirako baizen/ agian, noizbait, zeozer./ Zer paper-saski ta sasko?/ Euskalerri ez al dago/ paper-saski, hutsik asko?".
"Hiru gizon bakarka"ri Joxe Azurmendik Gandiaga beraren barrutik eginiko epilogoan ageri da garbi: "'Elorri' frakasu bat izan bazen, 'Hiru gizon bakarka' arrakasta hutsa. Urtea baino lehenago agortu zen, kantari guztiek kantatu zuten hemengo fruituetatik. Arrakasta, ordea, administrazio frankistan ere izan zuen nolabaitekoa". Eta Bilboko Justizia Jauregiko pasadizo guztiz jakingarria deskribatzen du atzetik.
Epilogo horretan berean, halaxe dio Azurmendik, Gandiagaren barru-barrutik: "Behin 'Elorri'z gero ezagutu nuen nik poesia soziala. Esan beharra dago: 'Elorri'k ez zuen norbaitzuengan estimazio handiegirik izan. Sinbolista, intimista eta horrelakoa omen zelako. Modan zegoen modua, ni 'Elorri' egin eta gero enteratu nintzen bazenik ere, baina soziala zela. 'Elorri'ko poesia zaharkitua zela, pasea. Baina nik neuk beste ibilbiderik ez nion ikusten poesiari. Guk ikasitako ereduak, ziren bezalakoxeak ziren, figura literarioen landuzaleak eta klasikoak, eredu horiek edukitzen genituen begi-bistan, eta haiei jarraituz bezala bakarrik uste nuen ibil zitekeela poesia".
"Elorri" porrot izan balitz bezala bizi izan zuen Bitoriano Gandiagak, nahiz eta gaur egun denek aitortu lehen liburu horretan dela Gandiagarik lirikoena. Lan horri buruz mintzo eta behin eta berriz erabili izan zuen porrot hitza poetak. "Momentu txarrean jaio zen. Desgaraian. Esan zidaten, ordurako poesiaren beste kontzeptu bat zegoela erabat. Arras bestelako poesia bat sorturik zela jada. Gizonari begira eta gizarte-arazoari begira". Eta utzi egin zion idazteari. Bitoriano Gandiagak ez zuen aldi batez idatzi. "Pixka bat minez, pixka bat ezinez. Zer idatzi behar nuen? Gizarte-arazoa zeritzona, ez dakit nongo mundu ezezagun estrainoa zela, pentsatzen nuen".

Harrezkero, idatzitako asko eta asko paperontzira bota zuen Gandiagak, berak aitortu arau. Dionisio Arruti aldi berriaren lekuko izan zen. "1968. urte ingurua zen. Oteiza ere Arantzazun zen. Hango ikasle eta irakasleekin hainbatetan hitz egiten zuen. Ikasleek mirespen handia zioten eta haren lantokira joaten ziren. Oteizak entzuna zuen Gandik idatzi egiten zuela, baina honek esan zion idatzitakoa paperontzira botatzen zuela. Orduan, Oteizak Gandi behartu zuen idatzi eta idatzitakoa berari eramatera". Oteizak esan eta Gandiagak egin, nahiz eta ez aurrenekoan. Hamaikatan ukatu zion Gandiagak, eta hamaikatan ekin Oteizak, idazteko eta idazteko. Azkenean, oso azkenean, amore eman zuen Bitorianok, bakean egoteagatik, eta Oteizarekin egoteagatik. Ondorioz, idatzitakoa zakarretara bota beharrean Oteizaren lantegira eramaten zuen. Han, irakurri egiten zizkion: "Gauean ohera baino lehen, 'bihar zer eramango diot Oteizari? Hauxe', eta bi hizkuntzatan egiten nuen, ezer kosta gabe, lehenengo euskaraz idatzi eta gero dena gaztelaniaz jarri. Irakurri, alderantziz: irakurtzen nion lehenengo gazteleraz eta segituan euskaraz irakur arazten zidan; gazteleraz behin irakurritakoa, euskaraz hiruzpalau aldiz". "Hiru gizon bakarka"n aitortzen du asmo zintzoa Orbelaungo poetak: "Tailer batean nengoan,/ Oteitza baten ondoan./ Hitzak apalki entzun nizkion/ ta asmo bat hartu beroan:/ Agintzen dizut, egia,/ idazten dudan guztia/ tailer hontara jasoko dizut./ Gaurtik hemen dut saskia".
Olerkariak idatzia Dionisio Arrutik biltzen zuen txukun-txukun paperean. Gandiagak kopiatzailea behar zuen eta, tarteka-tarteka, Arruti hasi zen haren lanak makinaz kopiatzen. Lagunarteko harremana sortu zen horrela bien artean. Estua. "Gandiri, idatzitakoa altuan irakurtzea gustatzen zitzaion, eta horrelaxe egiten genuen, biok bakarrik geundela. Ez zuen irakurtzen nik entzun niezaion
-nahiz eta nik oso gustura entzun, oso atsegina egiten baitzitzaidan-, baina berak entzun nahi zuelako. Berak irakurri eta berak entzun. Berak nahiko presaka idazten zuen, eta ez zuen letra irakurterraza. Esaten nion: 'Utzi niri eta kopiatuko dizut'. Eta idazmakinaz pasata kopiaturik ematen nion, kopia bat niretzat gordeta. Kalkoz egiten genituen kopiak orduan, fotokopiagailurik ez zen- eta. Gaur egun, interesgarria litzateke Gandiren orijinalak izatea. Ez dakit gordeta edo botata izango diren".
1968tik 1991 arte izan ziren elkarrekin Arantzazun Bitoriano Gandiaga eta Dionisio Arruti. Honen kopiatzaile lana areagotu egin zen urteekin, "Hiru gizon bakarka" bukaturik idazten segitu baitzuen Gandiagak. Dionisio Arruti zirikatzen ere hasi zitzaion: "Esaten nion: 'Etzi halakoren urtebetetzea da eta zertxobait egingo duzu'. Ez nion esaten: 'Egingo al duzu?', 'egingo duzu' baizik. Haserretu egiten zen, baina beti egiten zuen. 'Denbora galdu alde'n dagoen bertso sorta asko horrela idatzita dago, asko landu gabe... Tira, Gandik idazten zuen dena landuta zegoen, paperera pasa aurretik barruan ongi landuta baitzeukan".

Eta Gandiagaren eta Dionisioren harreman estu horren ondorioz, Orbelaungo gizonaren lana ongi ulertzeko nahitaezko dugun hitza sortu zen: "txirimia", poema askoren oinarrizko abiapuntua. Arantzazun bertan egin zuen bidea "txirimia" hitzak. Juan Arriola fraideak plastika-arloa erakusten zuen. Zernahi gauza -aulki apurtua, esaterako-, jartzen omen zuen ikasleek landu eta artelan egiteko. Arriolari ikasi zion hitza Dionisio Arrutik: "Gauza horiei 'txirimia' esaten zien, garrantzi gutxiko gauzak. Eta hitza jaso nuen. Gandiagari esaten nion: 'Txirimiarik ba al duzu?' Izan ere, Gandik, mendira joaten zenean eta, 'txirimiak' ekartzen zituen. 'Sustraietan' liburuan ageri da, adibidez: 'Ez gara ohartzen pagoak bezala gutxitzen ari garela Euskal Herrian'. Horiek ziren 'txirimiak' Gandiagarentzat. Txirimia bakoitza bitxi bat zen. Hortik dator txirimia hitza. Arriolak asmatua, nik jasoa, eta Gandik bereganatua, edo elkarbanatua". Horrela, mendira joaten zenetan, Gandiagak beti eramango zituen papera eta boligrafoa. Itzuli orduko, berriz, esaten omen zion Arrutiri: "Dioni, hemen dakarzut 'zertxo' hau!". Eta Dionisiok "zertxo" hura kopiatu. "Ni kopista hutsa nintzen. Eta bultzatzaile, galdetzen bainion: 'Gandiaga, ez al dago txirimiarik-edo? Ez al dago ezer?' Eta berak: 'Bada ni... badauzkat baina... ez dakit nondik heldu... gai horri beldurra diot...'". Dionisio Arrutiri harrigarri egiten zaio Gandiagak gai jakin bati buruz izan zuen jarrera. Inondik ere, kezka handia zuen San Frantziskori buruz idazten: "'Errespetoa, beldurra daukat horri buruz ezer idazteko'. Gandi zena izanik, ezer gutxi du gai horri buruz idatzirik. Auskalo!". Dionisiok auskalo!, baina horren ordez beste hitz bat zuen maite Gandiagak: Allas!. "Nik hauxe egin dut eta allas!".
Dionisio Arruti, kopiatzaile. Kopiatzaile zaildu zen Arruti, alditan lan handia eginez, alditan errazago jardunez. "Behin garbira pasaz gero, ez zuen asko zuzendu behar izaten. Dena dela, liburutik liburura asko aldatzen da kontu hori. Ez dut 'Elorri'ren berririk, ni joaterako argitaratuta zeukan-eta. Ni ikasle nintzela, oso lagun zuen Joxe Azurmendi, oso maite zuen, eta Joxe Antonio Astigarraga ere bai. Uste dut honek 'Sorginpikoeta' ezizenez sinatzen zituela lanak. Gandik horixe zeukan olerkari onentsuentzat. Adin batekoak ziren, eta maila beretsukoak".
Kopiatzaile lanak egin zizkion aldetik, hurre-hurretik bizi izan zuen Dionisiok Gandiagaren lana. "'Hiru gizon bakarka' besteak baino askoz gehiago landu zuen. Nik uste hiru-lau aldiz kopiatu genuela. 'Denbora galdu alde', berriz, behin bakarrik. Ni ez naiz literatur-kritikoa baina, nire ustez, liburu hori literatura aldetik gutxien landu duenetakoa izan liteke. Aldiz, Gandiaga nor den, bere bizitzako gorabeherak, izaera, sentimenduak, min, asmo, euskara, herria eta bestelako kontuak ezagutzeko, aberatsenetakoa". Beste liburu bat ere ondu zuten bi lagunek: "Gabon dut anuntzio". "Zorion agurrak idazten hasi zen aurrena. Halako adiskideari, senideari, pare bat bertso idatzi eta niri ekartzen zizkidan. Nik beti ere kopia bat berari eman eta beste bat neuk gordetzen nion. Berak bazekien, eta eskertzen zuen jasotzea, berari horrelako gauzak galdu egiten baitzitzaizkion. Lehena, 1970ean-edo idatziko zuen, eta liburua argitaratu arte, 80ko hamarkadan, bildu zena eta pilatu zena, argitaratu egin zen. Ez da liburu asko landua bere aldetik, baina gogoan hartu lehen ere esandakoa: Gandiagak idazten zuena, paperera aurretik ere landua zen".
Eta "Uda batez Madrilen", eta "Ahotsik behartu gabe"... Gandiagak osatu zuen azken liburua, poema antologia CD-an bildurik. "Poema horiek orain hamar-hamabost urte kopiatuak dira. Tartean, 'Olerti' aldizkarian agertutakoak". Gaitz erdi, bere ahotsean jaso genituen orain lau bat urte.
"Bitoriano nolakoa zen? Sentibera, oso sentibera. Eta leiala, ez zizun sekulatraiziorik egingo". Ikasleak estu hartu ohi zituen laguna, "Denbora galdu alde"n bere burua biluztu zuenean bezala: bere buruari ari zaio eta, aldi berean, psikiatra du gogoan: "Eskolako programak kurtsoa bukatu baino askoz lehenago sar eraziko dizkiezu mutikoei. Letra txikian datorrena bera ere. Eta horrela ihardungo duzu estu eta estugarri. Baina nagusiek ondo begiratuko zaituzte eta horien begi oneko izango zara beti eta beti. Horrelatsuko burlak egin zizkidan. Jaunak barka diezaiola. Ederki, psikiatra jauna. Arrazoi faltarik ez duzu, baina horrenbestetan jendea lotsarazteko arrazoibiderik ere ez. Gauzak lasaiago hartu behar ditudala zuk esatea, ez dut nahikoa, ordea. Nire estu-izate hori da zuk sendatu behar duzuna, eta horretan duzu giltza eta gakoa. Jaio egiten gara estu, ala hezkuntzak bihurtzen ote gaitu horrelako?".