Euskal Herriak paraje ugari bezain anitzak erakusten dizkigu. Baina ezagutzen al ditugu? Opor egunak non nahiago ditugu igaro euskaldunok? Euskal Herrian ala munduaren beste aldean? Hori guztia eta gehiago jakin gura genuen eta, uda honetan gure inguruak ezagutu nahi ditugula-eta, material bila joan gara liburu-denda batera. Liburu ugari bai, baina euskara hutsez ezer gutxi topa dezakegula konturatu gara. Liburu dendetan zer dagoenaren jakitun- edo, Iosu Etxaniz ermuarrari "Euskal Herriko Gida" egitea otu zitzaion, euskaldunari bertako bazterrak errazago ezagutzeko aukera eskaini asmoz. Euskal Herria ezagutzeko ibilbide anitz eskaintzen ditu argitaratu berri den liburuak eta erreportajean proposamen horietako zazpi aukeratu ditugu. Imanol Agirrek, Asier Agirresarobek eta Iñaki Muruak, euskaldunok Euskal Herria ezagutzen dugun ala ez azaldu digute. Ez dira oso baikor. Agian, uda honetarako genuen plana aldatu beharko dugu...


Euskal Herriko txokoak era askotara ezagutu daitezke: Inprobisatuz eta informaziorik jaso gabe bertara joanez, agian gehienok egiten duguna, edo aurretiaz dokumentazio eta datu bilketa eginez eta ondoren lekuak bisitatuz. Liburu-dendetako saltzaileek diotenez atzerritarrak euskaldunak baino gehiago saiatzen dira Euskal Herriaren inguruko informazioa biltzen. Euskaldunen artean ordea, bada multzo bat, mendizaleena hain zuzen, ibilbide ezberdinei buruzko xehetasunak ematen dituzten liburuak eta gidak eskuratzeko ohitura duena.
Guk uda honetan Euskal Herria ezagutu nahi dugula erabaki dugu. Badakigu horretarako material ugari dugula. Horregatik, euskaldun saiatuaren eta informazio zalearen paperean jarriz liburu-denda batera joan gara. "Gure inguruko parajeak ezagutzeko zer liburutan begiratu behar dugu?" galdera luzatu diogu saltzaileari eta hark txintxo-txintxo erakutsi digu bertan duen materiala. Horretaz gain, Euskal Herriko edozein liburu-dendatan topatu ahal ditugun liburuen zerrenda prestatu digu. Horrekin guztiarekin has gaitezke uda honetarako ibilbideak prestatzen.
"Hasteko gidak dituzue", esan digu liburu saltzaileak, "aukera handia da, batzuk oparituak izateko edo norberaren etxeko liburutegian gordeak izateko argazki dotorez hornituak daude; besteak berriz, kontsultarako, poltsikoan eramateko eginak dira. Zeuek erabaki". Eta gezurrik esaten ez digula frogatzeko, mahai gainean jarri dizkigu gidak. Batzuk handiak, argazki eta paper dotorez osatuak, besteak txikiak, baina ibilbide, jatetxe eta abarren inguruko informazio askorekin. Han zeuden esaterako, Sua argitaletxeko "Euskal Herria herri bat", hizkuntza ezberdinetan kaleratutako liburua, edo "Euskal Herriko toki miragarriak", Juan Carlos Muñozek idatzia; Everest argitaletxeko "Bilbao monumental y turistico"; Salvat argitaletxeko "El gran libro del País Vasco" edo Ostoa argitaletxeko "Lo mejor de Gipuzkoa". Guztiak liburu ederrak, handiak, argazki ikusgarriekin. Liburu saltzaileak esan digu atzerritarrek horrelako liburuak maiz eramaten dituztela opari gisa.
Informazio praktikoagoa eta formato erabilgarriagoa eskaintzen dutenen artean berriz; Everest argitaletxeko "Recuerda San Sebastian/Donostia", ingelesez eta frantsesez ere idatzia, Anaya argitaletxeko "Bilbao y alrededores. Guiarama" edo "Guiarama de San Sebastian", Susaeta argitaletxeko "San Sebastian. Guias clave", Txertoa argitaletxeko "Donostia. San Sebastián", Javier Sadak idatzia, eta Gaesa argitaletxeko "Navarra guia azul", "Pais Vasco guia azul" edo "Donostia San Sebastián. Guia baraca" aipatu daitezke, besteak beste. Gainera, gure asmoa nekazalturismoa egitea bada, horretarako aproposa den liburu bat ere ikusi dugu, "Mejores casas de turismo rural del Pais Vasco", Planeta argitaletxekoa. Ipar Euskal Herrira buelta bat egin nahi badugu berriz, duela gutxi Etorki elkarteak Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoan topatu daitezkeen aberastasunen berri ematen duen gida berezia kaleratu du.
Norbaitek pentsa lezake hau guztia oso ondo dagoela, baina etxean dituen seme-alabekin alferrikakoa dela oporrak prestatzea. Hori ez da horrela, Acento argitaletxeak umeak dituztenei laguntzeko gida bat kaleratu baitu, "Pais Vasco. Guias canguro".
Mahai gainean lehenago aipaturiko liburu guztiak zabalik genituela mapak erakutsiko dizkigula esan digu liburu saltzaileak. Besteak beste, han ikusi ditugu, Joseba Gereñoren "Mapa turistico País Vasco", hizkuntza desberdinetan argitaratua, eta Sua eta Harluxet argitaletxeetako Euskal Herriko mapak, baita Karlan argitaletxeko "Mapa Euskal Herria", oso erabilgarria, koaderno formatoa baitu.
Gure asmoa deskantsu egun horietan sabelari gusturen bat edo beste ematea baldin bada berriz, komeni da horretarako leku aproposak zein diren ezagutzea. Horretarako baliagarri izango zaigu adibidez, C.F.E. argitaletxeko "Guia de hosteleria y turismo Pais Vasco". Historia atsegin badugu berriz, Txertoa argitaletxeak kaleratutako eta Fernando Garcia Cortazarrek idatzitako "Historia del Pais Vasco" eta Manuel Monteroren "Historia del País Vasco" liburuak aurkitu ditugu liburu saltzaileak prestatutako zerrendan. Telebista irakurtzea baino nahiago badugu berriz, "Euskal Herria lau haizetara" telebista programako bi bideo zinta ere eskuratu ditzakegu. Dudarik gabe irudi zoragarriak ikusiko ditugu eta ziur Euskal Herrian geratzeko erabakiaz ez garela damutuko.
Azkenik, mendi ibilbideei buruz galdetu diogu liburu saltzaileari eta honek zalantza izpirik gabe, Elkarlanean argitaletxeak "Mendia Saila"n dituen tituluez gain, Sua argitaletxearen eskaintzaren berri eman digu. Argitaletxe horren bildumak mendi gidak, ibilaldiak, bizikleta bideak eta topogidak eskaintzen ditu, besteak beste. Euskal Herriko mendiak, Pirinioak eta Penintsulako mendikateak dira bilduma honen helbururik nabarmenenak.
Liburu-dendatik oso gustura irten gara, bertan eskaintza handia aurkitu baitugu, baina euskara hutsez ezer gutxi.
Interneten erabilgarritasuna ere frogatu nahi izan dugu. Etxera joan, ordenadorea piztu eta konektatu egin gara, bilatzaile batean "Euskal Herria" eta "turismoa" hitzak idatzi ditugu. Emaitzak ugariak bezain interesgarriak izan dira. Alde batetik, gida ugari topatu ditugu: http://guiahispavista.com/Ocio/Guias_Ocio/Espanna/Pais_Vasco, http://www.lycos.es/dir/Turismo_y_Viajes/Espana/Pais_Vasco edo http://revistaiberica.com/Rutas_y_destinos/pvas. Azken honek Euskal Herrian egin daitezkeen zenbait ibilbideren berri ematen digu. Horretaz gain, Eusko Jaurlaritzak turismoa bultzatzeko osatutako webgune bat ere topatu dugu:
http://www.euskaditurismoa.net. Bertan Euskal Herriko turismo gune, ibilbide, jatetxe eta abarren inguruko informazioa aurki dezakegu. Nekazalturismoak ere badu Interneten bere lekua: http://www.encomix.es/nekazal. Atzerritarrek gure herriari eskainitako orriak ere aurkitu ditugu. Baina hau hasiera baino ez da, Internetek eskaintzen dituen abantailak ugariak bezain anitzak baitira eta aurkitu dezakegun informazioa benetan baliagarria izan daiteke gure oporrak prestatzerako orduan.
Ziur aurtengo oporren bueltan askoz gauza gehiago izango ditugula kontatzeko, material honekin guztiarekin atseden egun aberats eta dibertigarriak prestatzeko moduan baikara.