PALMONDOEN SASOIA

  • Indianoen antzera etxe atariak palmondoz hornitzen hasteko garai aproposa da; hegoaldeko nekazariei kasu egin eta sasoi honetan landatu beharko genituzke, eta ez neguan.

2007ko otsailaren 21ean
Urteko egunik luzeenetan gaude. Atarietan lizarra, elorri zuria eta malba eta larrosezko erramilotak laster iltzatuko direnez, jabetu ere egin gabe, udako solstizioa etorriko da, eta egunez egun, minutuka-minutuka gaua hazten hasiko da eguzkiak bizkarra ematen digun eran. Sasoi honetan lurra berotua da dagoeneko eta sustrai mokofinak dituzten palmondo eta palmerak landatzeko garai aproposa da.
Urteak daramatzagu euskaldunok palmondoak gurtzen. Kristautasunaren eraginagatik gure erramu edo ereinoaren tokia hartu zuen garai batean. Indianoek amerikarren odol zirripiztinak eskuetatik garbitzeko denborarik hartu gabe, patrika bero-bero eginda etxera bueltatzen zirenean baserria edo indiano-jauregi berrien atari aurrean palmondo bat landatzeko ohitura zuten. Landare jande hau oso gurea dugu; eguraldia hartzen ari den zantzuarekin gero eta geureagoa. Hegoaldeko nekazari eta lorazainengandik ikasten hasi beharra daukagu. Bazen garaia, hala ere, batzuei ikaragarri kostatzen zaie hegoaldetik zerbait ikasi dezaketenik sikiera pentsatzea ere... gero halako porru-haziak. Palmondoak negu-neguan landatzen ikusten dira bateren batzuk han eta hemen; gehienak sustraiak izoztu eta ihartuta hor izaten dira gero urte guztian astakeriaren adibide. Orain, orain tokiz mugitu palmerak, lur harro haretsuan landatu eta lehen urtean eman ura suelto. Ehun urtetik gorako palmeratzarrak ere amultsuki tratatuz gero inongo zaputzaldirik gabe txintxo-txintxo itsasten dira.


Azkenak
Tomate hazien bildumagileak eta bioaniztasunaren zaintza logikak

Bukatu da (bukatzen ari da) tomatearen sasoia eta unea aprobetxatu nahi nuke uda honetan izandako kezka eta amorruak orriotara ekartzeko.


Armarri-zimitz jaspeztatua
Gonbidatu gabeko turista

2016an ikusi omen zuten lehen aldiz Herrialde Katalanetan. Bi urte geroago, 2018an alegia, Xanti Pagola eta Imanol Zabalegui entomologoek Gipuzkoan azaldu zela jakitera eman zuten. Eta euskaraz izendatu ere bai! Urte batzuk pasa dira eta ez dut esango gure artean ikusteaz ohitu... [+]


2024-12-02 | Jakoba Errekondo
Gintonikaren ezkontza

Bart arratsean izan da. Etxekoak gintonikari zurrupaka. Ni aspaldi dibortziatu nintzen gintonikarekin. Ginak oso gogoko ditut, hortz-haginak ur, baina tonikak ezin edan ditut, gozoegi eta burbuila zakar gehiegi.


Aurkezle eta umoregile bat salatu dute, hainbat emakumeri eraso egiteagatik

"Oñatiarra da, karisma handia du, baita babes soziala ere", seinalatu dute idatzi batean, sare sozialetako kontu berri baten bidez hedatu dena. Leku ugaritako neska gazteak elkartu dira salaketa egiteko. EITBk bertan behera utzi du, kautelaz, pertsona hori ageri... [+]


2024-11-30 | ARGIA
2025ean “larrialdi linguistikotik indarraldirako bideari ekiteko beharra” aldarrikatu du Kontseiluak

Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]


Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?

Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]


Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da

Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.


Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin

Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.


2024-11-29 | Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako

Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]


Eguneraketa berriak daude