POWER TO THE PEOPLE

  • Vietnamgo gerra sarraski bihurtu zela-eta milaka estatubatuar kalera atera zen gerra amaitzeko eskatuz. Herritarrek bat egin zuten gazteek hasitako ekimenekin.

2021eko uztailaren 15ean
Horixe zen, 1971ko udaberrian, Washingtonen bildu ziren milioi erdi iparramerikarren nahia. Vietnamgo herriarena ere izango zen, baina Estatu Batuek bere lurraldera bidalitako indarren bonbak, napalm eta beste jasaten ari zen bitartean, ez zegoen hura adierazteko egoerarik onenean... Dena dela, azkenean bazirudien estatubatuarrak ere ohartzen ari zirela han gertatzen ari zenaz, eta haietatik milioi erdi behin betiko Vietnamgo gerra gelditzea eskatuz inguratu zela Etxe Zurira, han agintean zeudenen "demokrazia" defendatzeagatik beren senide eta lagunak hilik, zauriturik, elbarriturik gertatzeagatik erabat aspertuta. Estatu Batuek Vietnamen aurrera zeramaten gerraren aurkako garrasia ozenagotzen ari zen nonnahi. Haatik, manifestazio hori gerra hura martxan jarri zuen Gobernuaren kokagunean bertan eman zen, eta horrek Vietnamgo txikizioa gelditzearen aldekoei itxaropena berpizten zien."Pakea leen bait leen!" irakur zitekeen ZERUKO ARGIAren lehen orrialdean ere.


VIETKONG-EN IKURRINA WASHINGTONEN

"Bereala, azkar, ezeri itxoin gabe, PAKEA" eskatzen zutela manifestari iparramerikarrek aldarrikatzen zuen gure aldizkariak aldez aurretik. Zeintzuk ote ziren estatubatuar horiek, ordea? Azaltzen zuen hori ere. Dirudienez, "geienak gazte eta gazteen artean, geienak ikasle" ziren manifestariak. Baina protestarien gaztetasunarena oso garrantzitsutzat jo arren, beste puntu bat azpimarratu nahian zebilen artikulu hura sinatzen zuen Y. A. Hauxe: "Pakearen naia bizi-bizia da gaur Iparramerikarren biotzetan; ain zuzen, guda -irabazitako guda- ain maitea izan zuten biotz beroietan sortu da pake giroa". Hortxe baitzegoen gakoa! Aldaketa haren arrazoia, bestalde, nahikoa sinplea zen, Y.A.-k bira-biraka eman bazuen ere: "Gazteei esker, munduko erri indartsuenak gorroto dio gaur erri txiki baten aurka dagian gudari. Gorroto, hainbeste Indotxinar gizarajo il eta gero. Gorroto, erriko miloi- erdi seme galduz gero".
Washingtonera vietkongen bandera eraman zutenek Vietnamen eginiko iraultzaren alde borrokan ari zirenei irabazteko era ikusi izan balute, norberaren senide eta lagunek arrastorik txikiena jasan gabe irabaztekoa esan nahi da, hain bakezale agertuko al ziren estatubatuar haiek beraiek? Nork daki! Erantzuna haizean zebilela abestu ohi zuen garai haietan Bob Dylanek...


ESTATUBATUARREN KONTZIENTZIAKO HARRA

Gauza da, ez dela ordukoa izan Vietnamgo gerraren aurka Estatu Batuetan eginiko manifestazio bakarra, ezta gutxiagorik ere. Baina "1965 garrenean ikasleak, bakarrik gelditu ziran, guda zergatik egiten zan galdetuz. 1968 garrenean, bakarrik gelditu ziran gazteak Ipar Vietnam aldean bonba jasak bukatu zitezen eskatuz" eta "bakarrik, berriz ere 1969 garrenean, amerikar gudariak Indotxinatik alde egin zezatela eskatuz". Haatik, "orain ez dira bakarrik. Orain, zaar eta gazte bat datoz: Vietnamen zauritu ta elbarrituak, amak, langilleak, sindikatoak, ibilli dira kaletan pake eske. Inkestak diotenez, euneko 73 Iparramerikarrek Vietnamdik leen bait leen alde egin dezatela eskatzen dute".
Ez zen nolanahiko aldea! Eta Washingtongo manifestazioa espiritu berri horren isla izan zen, antza denez: "Edozein eratan jantzitako gazte pilla. Oitura zaarrei batere jaramonik egiten ez dien gazteria. 'Bizi egin bear degu, ez il!' -zioten-. Poliki poliki, 'Etxe Zuriaren' aurrean dagoen belardira iristean, kontuz, loreak zapaldu gabe, eseri ziran. Polizia gutxi, eta zegoena, geldi. Komonetara sartzeko ere, patxaran lotu zan bakoitza bere txandari; zaarrei lekua egiten zieten eser zitezen. Ikurriña ere, ez makillaren gorenean, erdi-aldean baizik, zeramaten". Eta hori, "urte t'erdi leenago, Washington-en ildakorik ere izan" zela, eta "guda giroa sortu" zela. Orain berriz "pake-erri bat zan". Hori bai, "pake-erri tristea, agintarien itz ederrez aspertua. Erriak egingo zuala pakea zioten: 'Power to the people', au da, 'aalmena erriari'". Baita vietkong herriari ere.

BA DATOZ GUTARRAK
Larresoro, 1971-V-16
Erdi txantxetan, erdi zinez, oihu hori entzun ohi zen gure artean. Gaur ez da entzuten, nik uste. Baina zegokion izpiritu-jarrera ez da gure artean hil; aitzitik, bizi-bizirik dirauela esango nuke. "Ba datoz gutarrak!". Alegia: gu hemen gaude begira, geure biziera normala patxara egiten, geure buruak nahaspilatik ongi babesturik; eta ba datoz horiek, gure arazoez arduratzen diren "gutar" horiek beraz (kanpotik etorri beharrak, bestalde); eta, kanpo urrun misteriozko horietatik heldu, gure gaitzak sendatzera datoz. Erdibiketa ezin larriago honi zeharo amaia ematea ezina izanik ere, guztiz etsi beharrik ez dago, eta ikuskera kaltegarri horren erroak ahalean erauzten saiatu behar dugu. Katalanek erauzi dituzten bezala. Ze "gutarrak" geu gara; zu eta biok, eta "gutarrak" ere zuk eta nik biok ongi ezagutzen ditugun lankide hauek eta haiek. (...) Honela esan beharko litzake, beraz: "Ba gatoz Gutarrak", geure burua, etorriko den mordo horren barnean emanez. Ez bait datoz inolako kanpoaldetik gauzari "buelta" emango diotenak. Eta hau esate hutsa ez litzake aski izango: sinetsi ere egin behar dugu, horrela bait da egia. Geu bait gara "gutarrak" egiazki (...).

BASERRI-AZTERKETA
Gaztañaga'k, 1971-V-16
Betor zorionean, betor azkar Lekuona'tar Andoni'k aditzera eman-berria duan baserri-azterketa ori! Ba zan garaia! Bi eratako jardunak ezagutzen ditugu eta bietatik asko. Batetik, gure baserriaren goraltzak: euskaltasunaren iturri dala, euskeraren gordaillu dala... e.a. Ori ukatu gabe, baiña aitortu bear egi oien inguruan beste bitxikerizko itz aizetsu ugari esan dirala. Bestetik, berriz, baserriaren egoera guziz illun eta beltz margozten duten jardun negartiak ere ugari entzun izan ditugu eta irakurri. Asko-askotan, ordea, itzezko zarata utsak. Eta orra oraingoan Lekuona'ren asmoak, ez irripar eta ez negar-malko, jator bezain egoki baserriari begira. (...) Baserriaren ondoeza sendatuko balin badute, sustraietara jo bear aurrena. Eta bide ortan barrena dijoa "Baserri-azterketa". (...) Dei bat egingo nieke, bada, baserritarrei. Uste osoa izan dezatela Lekuona'ren eta bere laguntzailleen asmoetan. Piatu ditezela, arren, "Baserri-azterketa" orren eratzailleekin, ez bait dijoaz azpikeriz, ez dijoaz diru-billa (...).


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude