Sestaoko La Naval ontziola, orain arte Astilleros Españoles SA (AESA) enpresako partaide zena, jarduera zibil eta militarrean arituko da lehen aldiz bere historian. Horrela esan daiteke Espainiako Estatuko ontzigintzako Izar talde berriak aurreikusten dituen planak kontuan izanik. Talde hori garai bateko Bazánen eta AESAren bat-egitetik dator. Nolanahi ere, hori guztia Bruselak esaten duenaren mende dago, oraindik. Bitarte horretan, dagoeneko badira egitasmo jakin batzuk Bruselak argi berdea eman orduko gauzatuko liratekeenak.
Egitasmo horiek egiaztatuko balira, Sestaoko La Naval berrindarturik atera daiteke eta gaur egun dituen 1.200 langile finkoen lanposturik galdu gabe jarraitzeko aukera izan dezake, azpikontratu bidezko enpresetan ere eragin onuragarria izanik. Gogoan izan behar dugu, La Navalek hainbat birmoldaketa jasan behar izan duela dagoeneko, nahiz eta gogorrena AESAko beste ontziola batek jasan zuen, enpresa gisa guztiz suntsitu ondoren, gaur egun Bilboko musika eta dantza jauregi bihurtu den Euskaldunak.
IZAR, ONTZIGINTZAKO TALDE PUBLIKO BERRIA.
Izar ontzigintzatalde berriak ordezkatu du garai bateko Bazán eta AESA (Sestao, Cadiz, Juliana, Manises, Astano, Puerto Real eta Sevilla) ontziola publikoak. Talde berri honek lau negozio ildo izango ditu: ontzigintza, propultsioa eta energia, konponketak eta sistemak eta armak.
Izarrek ontzigintzan duen etorkizunerako planak -Sestaoko La Navali dagokion planak- hautsi egiten du ontzigintza zibilaren eta militarraren arteko antzinako bereizketa. Horregatik bietariko ekoizpen zentroetan egituratzeko asmoa dute, bi jarduera horien arteko osagarritasun maila handiaz baliatzeko. Bazán enpresatik datorren Sistema eta Armen jardueraren barruan, planak gaur egungo industri ereduari heltzea proposatzen du, negozio unitate bereizi gisa, Bazáneko ekoizpen zentro bakarrean biltzea alegia.
Sestaoko La Navalen, zantzu guztien arabera eta behin-betiko Industri Plana ezagutzera ematen den bitartean, ingeniaritza eta ontzigintza bultzatuko direla esan daiteke. Ekoizpen zentro guztientzako aipatutako bietariko ekoizpen horretan (zibila eta militarra), La Naval ozeanografiako sailean kokatuko litzateke, Astano eta Cartagenarekin batera. Ozeanografiako sailak hiru ontzi mota egingo lituzke: ozeanografi eragiketak, ozeanografi ustiapenak eta itsaspearen kontrola egiteko prestatuak, eta lehenengoak izango lirateke ekoizpen berriak garatu eta merkaturatzen. Aurten bertan urpeko ozeaniko berri bat diseinatzea sartzen da Izarren egitasmoen barruan, eta, halaber, gasa ateratzeko ontziak eskaintzeko oinarriak jarriko dira 2002. urterako. Gainera, egitasmo berri horiek ez lirateke eragozpen izango La Navalek gaur egun burutzen dituen jarduerekin jarraitzeko, hots, kimika ontziak, gas ontziak, petrolio ontziak, off-shore plataformak, dragak eta abar egiteko.
Egitasmo hori dena gauzatzeko inbertsio handiak egin behar dira, eta, horretarako, Bruselaren erabakien zain daude oraindik. La Navalen kasuan inbertsioak gaur egungo hobekuntza programarako izango lirateke, esate baterako, dagoeneko abian den 200 tonatako garabi bat eraikitzeko, ontziak granailatu eta margotzeko bi kabina gehitzeko eta elaboraziorako bi tailer berri eraikitzeko.
Izar talde berria jardunean jartzeko 122.000 milioi pezetako (4.880 milioi libera) inbertsioak aurreikusten dira orokorrean. Horietako 62.000 milioi pezeta (2.480 milioi libera) ekoizpen sistemak modernizatzeko erabiliko dira, 55.000 milioi pezeta teknologi berrikuntzarako eta beste 5.000 milioi pezeta giza baliabideak birziklatzeko.
Hain zuzen ere, une honetan 1.200 lagun ari dira La Navalen lan egiteko prestakuntza bereganatzen. Horrela, Euskadiko Itsasoko Industrien Elkartea (ADIMDE) eta Itsas Gaietarako Euskal Foroa ari dira arduratzen 1.200 lagun horien prestakuntzaz, La Naval gas-ontziak egiten hasten denerako. Aurreikuspenen arabera euskal ontziola honek datozen urteetan 850etik eta 1.200ra bitarteko langile kopurua kontratatuko du. Bi erakunde horiek diotenez, prestatzen ari diren pertsonen artean, langabezian daudenak eta emakumeak ari dira bultzatzen bereziki. Ikastaroak hasiak dira eta soldadura, galdaragintza eta muntaketa arlokoak dira.
Planaren lehen bost urteko epean (2005) Izarrek urtean 290.000 milioi pezetako diru-sarrerak izatea aurreikusten du, 1995ean izandako 168.150 milioi pezetak nabarmen gaindituz. Aurreikuspen horiek beteko balira, zergak ordaindu ondorengo emaitza garbien arabera, 4.700 milioi pezetako irabaziak lortuko lirateke, 1995eko 99.259 milioi pezetako galerak izan ordez. Eskarien kartera 1995eko 253.754 milioi pezeta izatetik 600.000 milioi pezetara igaroko litzateke halaber 2005. urterako.
200.000 MILIOIko fakturazioa.
Euskal Herriko ontzigintzaren inguruko industria laguntzaileak, gehien bat Bizkaian eta Gipuzkoan biltzen denak, 200.000 milioi pezeta inguruko fakturazioa izan zuen joan den urtean, 1999ko 185.000 milioi pezetak gaindituz. Fakturazio horren %70 kanpotik dator. Horrela ageri da Itsasoko Gaietarako Euskal Foroak joan den urtarrilean egin zuen III. Batzar Nagusian adierazitako datuetan. Sektore horrek 15.000 pertsona ingururi ematen dio lana, eta berrindartu nahian ari da, 80ko hamarkadan eta 90eko hamarrekoaren zati batean jasandako krisialdi larria gainditu ostean.
Dirudienez ontzigintzaren industria laguntzailea krisialditik atera da, eta etorkizuna arduradunek diotenez, nahiko itxaropengarria da, lortzen ari den lan aukera kontuan izanda. Batetik, Sestaoko La Navalek lan iturri garrantzitsua aurkitu du gas ontzietan eta dragetan, lau urterako lana ziurtatuz, eta Izarren barruan dituen helburu berrietan, eta, bestetik, Eusko Jaurlaritzak bultzaturiko euskal arrantza ontzien berrikuntzan, datozen sei urteetan ontziolei eta industria laguntzaileari lan ugari eskainiko diotelako.
Industria laguntzaileak zerbitzu eta ekipo integratuak eskaintzera jotzen dute erantzukizuna partekatuz eta teknologi maila handia eskainiz. Itsasoko Gaietarako Euskal Foroko arduradunek diotenez, ontzigintzaren industria laguntzailea funtsezko osagarria izango da ontzigintzaren garapenean. Datuek oso garbi hitz egiten dute. Ontziola handiek ontziaren kostuaren %65 azpikontratatzen dute, beraz ontziolako lanpostu bakoitzeko 3,5 lanpostu sortzen dira. Nolanahi ere, bere kezka erakutsi du, mundu osoan zehar ontzigintzako industria laguntzaileak lehentasunezko garrantzia hartu arren, Espainiako Estatuaren gainerakoan ez duelako behar bezalako interesik bereganatzen.
Itsas Gaietarako Euskal Fondoak urte honetan zehar jorratuko duen helburuetako bat distantzi txikietarako itsasoko garraioa bultzatzea izango da. Gai hori segurtasunarekin eta ingurumenaren arazoarekin oso loturik dago, errepideetako bide-sareak gaur egun duen saturazioa ikusirik. Iazko Espainiako Estatuko inportazioen %90,4 eta esportazioen %72,3 itsasoz garraiatuak izan ziren. Euskal foro honetako arduradunek diotenez, defizit handia dugu itsasoko garraioen balantzari dagokionez -300.000 milioi pezetakoa-, eta horrek garbi erakusten du defizit hori murrizten lagunduko lukeen hemengo flota propio bat izatearen garrantzia eta premia.
Euskal Herriko ontzigintzako industria laguntzaileak bere etorkizunean duen erronka nagusienetako bat finantzaren eta zergen arloa bermatzea da. Aurtengo abenduaren 31n desagertuko dira zergapizgarriak, eta zentzu horretan euskal ontziolak egoera okerragoan egongo dira denbora horretan prestatzen aritu diren Holanda edo Alemaniakoak baino. Euskal Herriko ontzigintzako industria laguntzailea guztiz lehiakorra da ontziola txikien esparruan, baina, sarritan, eraikitzaileek Holandara edo Alemaniara jotzen dute, han finantzaketarako baldintza hobeak eskaintzen dizkietelako. Horregatik, alemanekin eta holandarrekin lehian aritzeko dagozkien zerga-laguntzak eskatzen dituzte Itsas Gaietarako Euskal Foroko arduradunek.