Argazkia egina dago jada. %80ko partehartzeak alderdi guztiei eman die boto gorakada, EHri ezik. Horrek, alabaina, ez du gainerako guztien garaipena adierazten, ezta gutxiago ere. EAJ-EA koalizioaren buruzagitzarekin, estatalismoa eta abertzaletasunaren arteko lehian abertzaleak samur atera dira garaile, espero baino samurrago. 98ko hauteskunde autonomikoen erreferentzia hartuta, bloke konstituzionalistak bototan nabarmen gora egin arren -ia 90.000 boto- porrot egin dute, egindakoak egin ondoren beren alternantzia gauzatu ez delako eta gainera gehiengo sinplerik ere lortu ez dutelako. EHren porrota da hirugarren ezaugarri nagusiena, esperotakoa baino dezente handiagoa. Eta, azkenik, Ezker Batuak badu pozik izateko arrazoirik, abagune honetan hiru eserleku lortzea eta botuen %5 gainditzea ez baita txantxetako emaitza, gaurkoz bere mezuak euskal gizartean lekurik baduela adierazten du.
Hauteskundeen erretratuaren lehenbiziko begirada horren gainetik, eta batzuen pozak eta besteen negarrak albo batera utziz, euskal gizarteko mapa politikoak azken 20 urteotako aurpegi berdintsua erakusten digu. Jeltzaleen gidaritzapean, abertzaleak nagusi dira Eusko Autonomi Erkidegoan; eta estatalistek ere, hauteskundeetan porrot egin badute ere, beren bloke sendotasuna erakusten dute.
Blokeen baitara joz, irakurketa labur eta esanguratsuak egin daitezke. Abertzaleen eremuan, EAJ-EAren bakea eta elkarrizketaren eredua atera da garaile, ENAMen burujabetzarena baino. EAJ-EAren emaitzez interpretazio ugari egin daiteke, baina beraie dagokie interpretazio hori egitea, eta ez EHri, hauteskunde gauean egin zuen moduan:kanpainan zehar, EHko hautagaien arabera, EAJ-EAri zuzendutako botoek Espainiaren proiektua sendotzeko balio behar bazuten, ordu batzuk geroago nekez eska daiteke norberak egindako burujabetza estrategia baten zerbitzura jartzea. Ezker abertzalearen zuzendaritzak -bere zentzurik zabalenean esanda- ikusi beharko luke herri honetako abertzale gehienek EAJk eta EAk hauteskunde hauetan saldu duten ereduaren alde egin dutela. Gustuko izango du ala ez, baina ezker abertzaleak eredu horren akuilu soberanista izan nahi badu, beste era batera jokatu beharko duela argi geratu da. EHk egun diseinatua duen estrategia soberanista 'eman hitza herriari' leloan oinarritzen da neurri handi batean, eta orain arteko bide berdin berdinetik jarraitzeak akuilu izatera baino ghettizaziora eraman dezake. Boto kopuru oso handia galdu du EHk eta oraindik askoz gehiago ere gal dezake, mantendu duen boto kopuru fidelean ezker abertzaleak egun daraman estrategia politikoarekin desadostasun handia dagoelako.
Bloke espainolistari dagokionez, drama pretsonalen gainetik da beren estatu politik, batez ere popularrena. Popularrak indartsu dira Espainian eta botere ahalmen izugarria izaten jarraitzen dute. Taktika berplanteatu beharko dute, baina estatu boteretsu batek ematen dien munduko denbora eta tresna guztiak dituzte horretarako. Bloke abertzaleak galdu beharko ez lukeen perspektiba. Baina bloke konstituzionalistan egurrik handiena sozialistek hartu dute; PPren mezura makurtzearen ondorioak ezin okerrago atera zaizkie, zorigaiztoko hildako eta guzti. Bide berdintsutik jarraitzeak ez die etekinik ekarriko, guztiz alderantziz baizik; are gutxiago Espainian.
Blokeen artean geratzen dira Ezker Batukoak, nahiz eta gatazkaren irtenbideari dagokionez, beren pentsamoldeak -elkarrizketa, autodeterminazioa, federalismoa- bloke abertzaletik gertuago jartzen dituen, azken lau urteetan ikusi den legez.

Eta zein gobernuren lehendakari izango da Juan Jose Ibarretxe? Hori da orain mahai gainean dagoen galdera. EAJ eta EAren botoekin bakarrik goberna dezake, Ezker Batuarekin, PSE-EErekin, edo azken bi hauekin batera. Teorian aukera horiek guztiak daude zabalik.
Ohiko gobernagarritasunerako, doi-doi baina Ibarretxek aski izango luke EAJ-EAren botoekin; hortik aurrera egiteko, ordea, beste zerbait ere beharko du. Gobernua sozialistekin osatuko luketela behin baino gehiagotan adierazi izan dute jeltzaleek azken hilabeteetan, hori bai sozialistek bere egungo jokamoldea berplanteatuz gero; EAk gaurkoz halakorik ez duela aurreikusten aipatu izan du, sozialistek asko aldatu beharko luketela. Sozialistek, aldiz, beren egungo lerroarekin jarraituko dutela adierazi zuen Nicolas Redondo Terrerosek hauteskunde gauean. Ez dirudi, dena den, asteak aurrera egin ahala hori oso sostengarria izango zaionik.
Bakea lortzea izango da Ibarretxeren gobernuaren helburu nagusia, hala adierazi du kanpainan zehar behin eta berriz, baina hori ezin da bakarrik egin. Edo bakea burujabetzaren aurretik jartzen duen EH batekin egin behar du edo sozialistekin. ETA 98ko iraileko egoerara itzuli ezean, EHrekin zerbait egiteko ateak itxita dauzka Ibarretxek. Eta ETAk hauteskundeen emaitzez orain arte egiten duen irakurketa egiten badu, bere egungo estrategia itsuan jarraituko du. Areago, su-etena apurtu zenetik, jeltzale eta sozialisten arteko zubiak apurtzea izan da bere zereginetakoa; alegia, beldurgarria izan daitekeela EAJ-EA eta sozialisten arteko gobernu bat eratuko balitz zer egin lezakeen hori apurtzeko.
Euskal Herriko aktore sozial eta politiko guztiek esan dute hauteskunde hauek oso garrantzitsuak zirela eta hala izan dira, baina berez ez dute ezer konponduko. Dena den, gaurkoz behintzat bakoitza bere lekuan jarri dute eta horri muzin egin nahi dionak euskal gizarteari mesede gutxi egiteaz gain, porrota aurkituko du aurrez aurre. Edozeinendako balio duen mezua da.