"GAZTEEI ERROMANTIZISMOA GERATZEN ZAIEN ESPERANTZA DUT"
- XIX. Lizardi Saria Begoña Bilbao bermeotarrak irabazi du "Ibaia maitasunaren oztopo" ipuinari esker. Gazte literaturako lehiaketa batera lan bat aurkeztu duen lehen aldia izan da, eta asmatu egin du maitasun istorio erromantiko eta tragiko honekin.
"Ibaia maitasunaren oztopo" izenburuak dion bezala, maitasun istorio bat da hau, eta horren oztopo, ibaia.
Liburu honetan ibaiak itxura desberdinak hartzen ditu. Eta horiek nik ondo ezagutzen ditut. Hasieran erreka estu bat da, hemen etxe ondotik pasatzen den huraxe bezalakoa. Baina gero eta zabalagoa izango da.
Beste oztopo batzuk ere ageri dira: arrazismoa, klaseen arteko bereizketa...
Dena dela, liburuak interpretazio asko izan ditzake irakurlearen arabera.
Aurkezpenean norbaitek esan zuen amaieran maitasuna dela garaile.
Baina ez al da ordainketa garestiegia?
Zein adinetakoei dago zuzendua ipuin hau?
Gazteak lehen aldiz maitemindu daitezke adin horretan. Kontatzen duzun istorioa ez al da pixka bat gogorra haientzat?
Zergatik egiten dute errekan behera eta ez, zuzenean, gora?
Gero, behera eginez elkartu ezin zitezkeenez, gora egin zuten. Bazekiten errekaren iturburuan posible dela elkartzea. Eta iritsi eta elkar ukitu behar duten unean, past!
Amaiera tragikoa eta beste elementu batzuek kontuan hartuta istorio erromantiko gisa hartu daiteke, zentzu guztietan.
Protagonistek ez dute harreman fisikorik, beraz. Egungo gazteengana iristeko oztopoa ez al da hori?
Gazteentzat idazterakoan, mezuren bat igortzea izan al duzu gogoan?
Gauza irensgarri bat egin nahi nuen, ez moralizantea, ez nuen moralejarik egin nahi.
Horregatik ez zara sartu pertsonaien psikologian?
Dena dela, salbuespenak baditut. Badut nolabaiteko autobiografia bat idatzita. Nik gerra ezagutu dut eta 1936tik 1948a arteko biografia idatzi dut. Garai hartan aita kartzelan izan zen eta orduko pertsonetaz, berbetaz gogoratzen naiz. Gero, duela bost-sei urte ezagutu nuen pertsona bati buruz badauzkat gauza batzuk eginda. Kasu horretan apropos sartu nahi izan dut pertsona horren psikologian. Pertsona berezia da oso, beste mundu batean bizi da, adinekoa da eta fantasia asko dauka. Nobela bat idazteko moduko pertsonaia psikologikoa da.
Unibertsitatean izan nintzenean, kritikako irakasleak zera esaten zigun: "Pertsonaia psikologiko baten inguruko obra idazten duzuenean, arrakasta ziurtatuta izango duzue".
Eta nobela argitaratzeko asmorik bai?
Baina arrakasta ziurtatua baduzu?
Adibidez, "Gutiziak" bildumarako idatzi zenuen "Amodio berantiarra" ipuinean neurri handiagoan sartzen zara protagonistaren izaeran.
Errazagoa egiten zait hirugarren pertsonan idaztea. Baina gehien gustatzen zaidana lehen pertsonan idaztea da. Eta nire lan guztietan beti dago zeozer, oinarri bat benetan ezagutu dudana. Ipuin honetan beharbada ez. Ibaia soilik da ezaguna. Ibaia bere itxura guztietan.
Ipuinaren barruan beste bi ipuin sartu dituzu: Pottorro txoriarena eta Xixili laminarena. Horiek nondik atera dituzu?
Lizardi sariak ilusio berezia egin omen dizu.
Solasean jarraitu dugu Begoña Bilbaorekin. Emakumeek idatzitako literaturaz hizketan hasi eta Lucia Etxebarria "erdi-bermeotarra"ren iritziak zalantzan jarri ditu, ondoren. Izaroko monastegiko monje baten amodio istorioa ere kontatu digu. Eta Bermeon PPk izandako igoeraren arrazoiak bilatu nahian ere ibili da. Eta hala ere bere irakurleek erromantizismoari tokia egingo dioten esperantza du.
Solasaldia amaitu, Ibarrangelu atzean utzi eta bere aholkuari jarraiki, Laidako hondartzan osteratxoa egin dugu. Itsas-behera egokitu zaigu eta erreka bare dator. Erraza dirudi alde batetik bestera pasatzea.
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]
Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]
Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]
Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]
Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]
Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]
Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]