EUSKAL KUTXAK ESPAINARANTZ HEDATZEN

  • EAEko aurrezki kutxa eta kreditu kooperatibak beren hedatze prozesua eta irabaziak sendotzen ari dira; horrela adierazten dute iazko datuek. Hiru kutxen arteko bat-egiteari dagokionez berriz, gaur egungo giro politikoaren ondorioz, oraingoz, ez du aurrera egin.

2021eko uztailaren 15ean
Euskal Herriko aurrezki kutxak, kreditu kooperatibak bezalaxe, hedatze geografikoaren bidetik ari dira ahalegintzen, eta jokabide hori duela urte batzuk hasia bada ere, are gehiago sendotzen ari da orain. Aurten, dagoeneko, hainbat urrats egina da zentzu horretan, eta nagusiki norabide jakin batean: Espainiako Estatua. Hego Euskal Herriko aurrezki kutxa eta kreditu kooperatiben multzoak 125.000 milioi pezetatik (5.000 milioi libera) gorako irabaziak izan zituen 2000 urtean, eta kreditu-inbertsioek 3 bilioi pezetako kopurua gainditu zuten, erakunde horietako bakoitzak argitara emandako memorietan ageri denez. Hego Euskal Herriko aurrezki kutxa gisa honakoak aipatzen ditugu: BBK Bizkaian, Vital Kutxa Araban, Kutxa Gipuzkoan eta Caja Navarra Nafarroan. Eta kreditu kooperatiba gisa, berriz, ondorengoak ditugu: Euskadiko Kutxa, Baserritarren Kutxa eta Nafarroako Baserritarren Kutxa. EAEko aurrezki kutxen gizarte egintzak 15.000 milioi pezetatik gorakoak izan ziren iaz, hau da, aurreko urtean baino %18,8 gehiago.
Aurtengo urterako aurreikuspena joan den urtekoaren bidetik doa, bertako arduradunen ustetan. Hauek adierazi dutenez, erakunde horien arazo larriena ordainketen berandutzea da, eta azken urteetan gutxieneko mailara jaitsi da. Bestalde ez dute benetakotzat jotzen atzeraldi batean erortzeko arriskua, nahiz eta ez duten ukatzen geldialdi ekonomiko apal bat izango denik.


HEDATZE POLITIKA.

Hego Euskal Herriko lau aurrezki kutxek, zergen aurretik, 88.305 milioi pezetako mozkinak izan zituzten, eta aurreko urtean 86.717 milioi pezetakoak izan zituzten. Kredituetan egindako inbertsioa ere aurreko urtekoa baino dezentez handiagoa izan zen, 2000. urtean 2.934.943 milioi osatuz eta aurreko urtean, berriz, 2.462.370 milioi. Aldiz, langileen eta bulegoen kopuruek ez zuten aldaketa handirik izan, hurrenez hurren, 5.820 eta 870 zituzten joan den urtean eta 5.812 eta 863 aurrekoan.
Iazko ekitaldian kutxak bat etorri ziren alderdi garrantzitsu batean, hau da, Espainiako Estatura hedatzeko ahaleginean. Vital Kutxaren asmoa Arabatik kanpo 12 bulego irekitzea da; lehendik ere baditu bulego batzuk Miranda de Ebro, Burgos, Logroño, Valladolid eta Madrilen, eta bulego gehiago ireki nahi ditu, bi Madrilen eta bat Zaragozan. Kutxak Madrili emango dio lehentasuna Espainiako Estatuan hedatzeko helburuari begira. Dagoeneko 32 bulego ditu Madrilen eta bat Bartzelonan. Aurten beste sei bulego ireki nahi ditu. Kutxak, dagoeneko, baditu sukurtsalak Gazteizen, Hendaian eta Baionan. BBK-k, bestalde, 45 bulego ireki nahi ditu Madrilen, eta, horrela, joan den urtean baino hamalau gehiago izango ditu. Ekitaldi honetan zehar 62 bulego zabaldu nahi ditu Bizkaitik kanpo. Caja Navarrak, Aurrezki Kutxen Espainiako Konfederazioko beste erakunde batzuekiko lankidetzan, hedatzen joateko duen asmoa ezagutarazi zuen bertako lehendakari Miguel Sanzen bidez. Nolanahi ere, uko egin dio beste kutxa batzuekin bat egiteko aukerari, oraingo status juridikoarekin jarraitu ahal izateko.
Euskadiko Kutxak 22.021 milioi pezetako mozkinak izan zituen, zergak ordaindu aurretik, 2000. urtean; hala, aurreko urteko 20.379 milioi pezetako mozkinak gaindituz. Bere kreditu inbertsioa, joan den urtean, 734.732 milioi pezetakoa izan zen, eta aurreko urtean 622.803 milioi pezetakoa. Euskadiko Kutxak urte honetarako duen helburua, beste euskal kutxen antzera, hedatze geografikoari ekitea da, horretarako 75 bulego berri irekiko ditu 2004. urtea bitartean, 19.000 milioi pezetako inbertsioarekin.
Baserritarren Kutxak, zergak ordaindu aurretik, 2.402 milioi pezetako irabaziak izan zituen 2000. urtean, aurreko urteko 2.182 milioi pezetakoak gaindituz. Bere kreditu-inbertsioa 99.000 milioi pezetakoa izan zen 2000. urtean, eta 89.389 milioi pezetakoa aurreko urtean. Kutxa honek 49 bulego ditu eta Bizkaian eta Araban soilik aritzen da, 261 langilerekin. Bere hedatze politika geraturik dago, eta zerbait izatekotan ere euskal lurralde hauetara mugaturik legoke.
Nafarroako Baserritarren Kutxari dagokionez 2.000. urtean 3.761 milioi pezetako irabaziak izan zituen, eta 1999an 4.056 milioi pezetakoak. Nafarroako Baserritarren Kutxa Espainiako Estatuko Baserritarren Kutxen Federazioan sarturik dago, eta 1999. urtearen amaieran 129 bulego eta 409 langile zituen, bulego horietako 27 Iruñean eta bere eskualdean izanik. Bere jardueraren esparrua, Nafarroaz gainera, Errioxa, Gipuzkoa eta Arabako hainbat aldetara iristen da, eta 2000. urtean ere hedatzen jarraitu zuen. 1999. urtean bere baliabide propioak 22.900 milioi pezetakoak ziren eta 196.065 milioi pezetako kreditu-inbertsioa izan zuen.


15.000 MILIOI GIZARTE JARDUERETARAKO.

2000. urtean zehar, BBK, Kutxa eta Vital euskal aurrezki kutxek 15.329 milioi pezeta xedatu zituzten gizarte jardueretarako, eta horrek %18,8ko igoera esan nahi du aurreko urtearekiko. Batzuentzako kopuru garrantzitsua bada ere, beste batzuen iritziz, esate baterako LABen iritziz, ez da nahikoa, beren ustez, %50a xedatu beharko bailitzateke helburu horretarako.
Egindako ekarpen guztien arteko %43,6, hau da, 8.179,3 milioi pezeta, kultura eta aisialdirako xedatu zen. Gizarte eta osasun laguntzarako 7.025 milioi pezeta xedatu ziren, gizarte jardueretarako emandakoaren %37,4. Hezkuntza eta ikerketa arloan 2.971,9 milioi pezeta jarri ziren, hau da, %15,8. Azkenik, ondare historiko, artistiko eta naturala babesteko 592 milioi pezeta xedatu ziren, %3,2.
Gizarte egintzetarako egindako ekarpen guztiaren %83,5, hau da, 12.796,3 milioi pezeta, Kutxa beraren egintzari atxikirik dago. Gainerako 2.476 milioi pezeta, hau da, %16,2, lankidetza egintzetara xedatu zuen. Azkenik eta amaitzeko besteren egintzetarako 57,1 milioi pezetako ekarpena egin zuen, hau da, guztiaren %0,4 .

GIRO POLITIKOAK GERARAZI EGIN DU EAEko KUTXEN ARTEKO BAT EGITEA
Duela urte batzuek geroztik, prentsak EAEko aurrezki kutxetako arduradunei behin eta berriz aipatzen dien gai nagusietako bat beren arteko bat-egitearen kontua da. Caja de Navarra honelako operazio batean sartzeko aukera bazterturik dago lehen urrats bati begira, behintzat. Kutxa bakoitzeko zuzendaritzen aldetik jasotako erantzuna ere beti berbera izan da: ez dago ezer, guk ez dakigu ezer, hori politikoen esku dago, eta abar. Egia da, bestalde, euskal kutxetako lehendakarien adierazpenen bidez, gehiago edo gutxiago, bat-egite horren aldeko jarrerak ageri direla. Inolako zalantzarik gabe, bat-egitearen aldeko jarrerarik argiena, hasierako interpretazioak aurkakoak izan baziren ere, BBKko lehendakari Jose Ignacio Berroetarena izan da. Vital eta Kutxako lehendakariek jarrera zalantzatsuagoa edota are aurkakoa ere agertu izan dute.
Gauza jakina denez, gaur egungo egoera politikoaren ondorioz, egunetik egunera urrunago ikusten da Caja Navarra honelako bat-egite prozesu batean sartzeko aukera, nahiz eta abertzale giroan bat-egitearen aldeko jarrerak sumatu. Bitartean, EAEko beste hiru kutxekin harremanak ditu, eta Kutxa Euskal-Nafarren Federazioen erakundearen barruan dago.
Ibarretxeren legealdi berria hasi aurretik, delako bat-egite horrek gauza egina zirudien. EAJk, EHren lankidetzarekin, gobernu berria osatu ondoren, lehendakariorde eta ekonomiako sailaren arduradun zenak berak iragarri zuen kutxen arteko bat-egitea lehentasunezko helburua zela, eta legegintzaldi horretan gauzatuko zela.
Baina, krisialdi politikoek, lehenik, Gipuzkoako Aldundian, EAJ bertako gobernutik atera eta PP sartu zenean eta, bigarrenik, EHk Ibarretxeren gobernuari bere babesa kentzearen ondorioz legebiltzarrean gutxiengoko egoeran geratzerakoan, kutxen bat-egitearen proiektua zokoratzea eragin dute. Honelako operazioa burutzeko erabaki politikoa ezinezkoa da honelako krisialdi egoera batean hartzea. Egin berri diren hauteskundeetako emaitzen ondoren sortzen den gobernu motaren arabera ikusiko da proiektua bere zokotik atera eta gauzatzen den edo erabat bazterturik uzten den. Ez da erraza izango erabaki bat hartzea, dirudien bezala, EAEren egoera politikoan funtsezko aldaketarik gertatzen ez bada, eta, ondorioz, politika mailako giro nahasi eta zatituak jarraitzen badu.
Testuinguru honetan inor ez da harritzen Kutxa Euskal-Nafarren Federazioko lehendakari Fernando Spagnolok inolako bat-egiteko asmorik ez dagoela adieraztea, duela gutxi egin duen bezala. Honela, Spagnolok euskal kutxen memoria aurkezteko ekitaldian, apirilaren 17an, zioenaren arabera, "ez dago bat-egiteari buruzko inolako azterketarik, eta ez da inolako lanik egin zentzu horretan".
LAB-Finantzak sindikatu abertzaleak, bestalde, euskal kutxek bat-egiteko interes kaskarra dutela adierazi zuen hurrengo egunean. Kutxen federazioko lehendakari Spagnoloren jarrera salatu zuen, berau "bat-egitearen guztiz aurka agertzen delako". Baina, sindikatu abertzalearen ustetan, aukera handia dago bat-egitea gauzatzeko eta arrakastatsu gertatzeko, betiere Euskal Herriaren ikuspegi sozial batetik eta eraikuntza ekonomikoaren alderditik begiratuta, nahiz eta garbi utzi zuen ez duela horretarako borondate politikorik sumatzen.


Azkenak
Orkatz Gallastegi preso politikoak EPPK utzi du

Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.


2024-12-24 | Julene Flamarique
Airearen kutsadurak 1.270 heriotza eragin zituen 2022an EAEn, Europako Ingurumen Agentziaren arabera

NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.


Turkiak 120 argitalpen kurdu debekatu ditu azken hiru asteetan

Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.


Garraio publikoa doan izango da 12 urtez azpikoentzat, duela bi urte bideragarria ez bazen ere

Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.


Amaya Zabarte zauritu zuten ertzainen arduradunak identifikatu nahi ditu epaileak

Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.


Santa Klausen ejertzito antikapitalista

Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]


Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du

Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]


2024-12-23 | Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”

Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak

Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.


2024-12-23 | Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”

Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”

HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.


Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago

Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok

Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]


Eguneraketa berriak daude