EUSKAL KUTXAK ESPAINARANTZ HEDATZEN
- EAEko aurrezki kutxa eta kreditu kooperatibak beren hedatze prozesua eta irabaziak sendotzen ari dira; horrela adierazten dute iazko datuek. Hiru kutxen arteko bat-egiteari dagokionez berriz, gaur egungo giro politikoaren ondorioz, oraingoz, ez du aurrera egin.
Aurtengo urterako aurreikuspena joan den urtekoaren bidetik doa, bertako arduradunen ustetan. Hauek adierazi dutenez, erakunde horien arazo larriena ordainketen berandutzea da, eta azken urteetan gutxieneko mailara jaitsi da. Bestalde ez dute benetakotzat jotzen atzeraldi batean erortzeko arriskua, nahiz eta ez duten ukatzen geldialdi ekonomiko apal bat izango denik.
Iazko ekitaldian kutxak bat etorri ziren alderdi garrantzitsu batean, hau da, Espainiako Estatura hedatzeko ahaleginean. Vital Kutxaren asmoa Arabatik kanpo 12 bulego irekitzea da; lehendik ere baditu bulego batzuk Miranda de Ebro, Burgos, Logroño, Valladolid eta Madrilen, eta bulego gehiago ireki nahi ditu, bi Madrilen eta bat Zaragozan. Kutxak Madrili emango dio lehentasuna Espainiako Estatuan hedatzeko helburuari begira. Dagoeneko 32 bulego ditu Madrilen eta bat Bartzelonan. Aurten beste sei bulego ireki nahi ditu. Kutxak, dagoeneko, baditu sukurtsalak Gazteizen, Hendaian eta Baionan. BBK-k, bestalde, 45 bulego ireki nahi ditu Madrilen, eta, horrela, joan den urtean baino hamalau gehiago izango ditu. Ekitaldi honetan zehar 62 bulego zabaldu nahi ditu Bizkaitik kanpo. Caja Navarrak, Aurrezki Kutxen Espainiako Konfederazioko beste erakunde batzuekiko lankidetzan, hedatzen joateko duen asmoa ezagutarazi zuen bertako lehendakari Miguel Sanzen bidez. Nolanahi ere, uko egin dio beste kutxa batzuekin bat egiteko aukerari, oraingo status juridikoarekin jarraitu ahal izateko.
Euskadiko Kutxak 22.021 milioi pezetako mozkinak izan zituen, zergak ordaindu aurretik, 2000. urtean; hala, aurreko urteko 20.379 milioi pezetako mozkinak gaindituz. Bere kreditu inbertsioa, joan den urtean, 734.732 milioi pezetakoa izan zen, eta aurreko urtean 622.803 milioi pezetakoa. Euskadiko Kutxak urte honetarako duen helburua, beste euskal kutxen antzera, hedatze geografikoari ekitea da, horretarako 75 bulego berri irekiko ditu 2004. urtea bitartean, 19.000 milioi pezetako inbertsioarekin.
Baserritarren Kutxak, zergak ordaindu aurretik, 2.402 milioi pezetako irabaziak izan zituen 2000. urtean, aurreko urteko 2.182 milioi pezetakoak gaindituz. Bere kreditu-inbertsioa 99.000 milioi pezetakoa izan zen 2000. urtean, eta 89.389 milioi pezetakoa aurreko urtean. Kutxa honek 49 bulego ditu eta Bizkaian eta Araban soilik aritzen da, 261 langilerekin. Bere hedatze politika geraturik dago, eta zerbait izatekotan ere euskal lurralde hauetara mugaturik legoke.
Nafarroako Baserritarren Kutxari dagokionez 2.000. urtean 3.761 milioi pezetako irabaziak izan zituen, eta 1999an 4.056 milioi pezetakoak. Nafarroako Baserritarren Kutxa Espainiako Estatuko Baserritarren Kutxen Federazioan sarturik dago, eta 1999. urtearen amaieran 129 bulego eta 409 langile zituen, bulego horietako 27 Iruñean eta bere eskualdean izanik. Bere jardueraren esparrua, Nafarroaz gainera, Errioxa, Gipuzkoa eta Arabako hainbat aldetara iristen da, eta 2000. urtean ere hedatzen jarraitu zuen. 1999. urtean bere baliabide propioak 22.900 milioi pezetakoak ziren eta 196.065 milioi pezetako kreditu-inbertsioa izan zuen.
Egindako ekarpen guztien arteko %43,6, hau da, 8.179,3 milioi pezeta, kultura eta aisialdirako xedatu zen. Gizarte eta osasun laguntzarako 7.025 milioi pezeta xedatu ziren, gizarte jardueretarako emandakoaren %37,4. Hezkuntza eta ikerketa arloan 2.971,9 milioi pezeta jarri ziren, hau da, %15,8. Azkenik, ondare historiko, artistiko eta naturala babesteko 592 milioi pezeta xedatu ziren, %3,2.
Gizarte egintzetarako egindako ekarpen guztiaren %83,5, hau da, 12.796,3 milioi pezeta, Kutxa beraren egintzari atxikirik dago. Gainerako 2.476 milioi pezeta, hau da, %16,2, lankidetza egintzetara xedatu zuen. Azkenik eta amaitzeko besteren egintzetarako 57,1 milioi pezetako ekarpena egin zuen, hau da, guztiaren %0,4 .
Gauza jakina denez, gaur egungo egoera politikoaren ondorioz, egunetik egunera urrunago ikusten da Caja Navarra honelako bat-egite prozesu batean sartzeko aukera, nahiz eta abertzale giroan bat-egitearen aldeko jarrerak sumatu. Bitartean, EAEko beste hiru kutxekin harremanak ditu, eta Kutxa Euskal-Nafarren Federazioen erakundearen barruan dago.
Ibarretxeren legealdi berria hasi aurretik, delako bat-egite horrek gauza egina zirudien. EAJk, EHren lankidetzarekin, gobernu berria osatu ondoren, lehendakariorde eta ekonomiako sailaren arduradun zenak berak iragarri zuen kutxen arteko bat-egitea lehentasunezko helburua zela, eta legegintzaldi horretan gauzatuko zela.
Baina, krisialdi politikoek, lehenik, Gipuzkoako Aldundian, EAJ bertako gobernutik atera eta PP sartu zenean eta, bigarrenik, EHk Ibarretxeren gobernuari bere babesa kentzearen ondorioz legebiltzarrean gutxiengoko egoeran geratzerakoan, kutxen bat-egitearen proiektua zokoratzea eragin dute. Honelako operazioa burutzeko erabaki politikoa ezinezkoa da honelako krisialdi egoera batean hartzea. Egin berri diren hauteskundeetako emaitzen ondoren sortzen den gobernu motaren arabera ikusiko da proiektua bere zokotik atera eta gauzatzen den edo erabat bazterturik uzten den. Ez da erraza izango erabaki bat hartzea, dirudien bezala, EAEren egoera politikoan funtsezko aldaketarik gertatzen ez bada, eta, ondorioz, politika mailako giro nahasi eta zatituak jarraitzen badu.
Testuinguru honetan inor ez da harritzen Kutxa Euskal-Nafarren Federazioko lehendakari Fernando Spagnolok inolako bat-egiteko asmorik ez dagoela adieraztea, duela gutxi egin duen bezala. Honela, Spagnolok euskal kutxen memoria aurkezteko ekitaldian, apirilaren 17an, zioenaren arabera, "ez dago bat-egiteari buruzko inolako azterketarik, eta ez da inolako lanik egin zentzu horretan".
LAB-Finantzak sindikatu abertzaleak, bestalde, euskal kutxek bat-egiteko interes kaskarra dutela adierazi zuen hurrengo egunean. Kutxen federazioko lehendakari Spagnoloren jarrera salatu zuen, berau "bat-egitearen guztiz aurka agertzen delako". Baina, sindikatu abertzalearen ustetan, aukera handia dago bat-egitea gauzatzeko eta arrakastatsu gertatzeko, betiere Euskal Herriaren ikuspegi sozial batetik eta eraikuntza ekonomikoaren alderditik begiratuta, nahiz eta garbi utzi zuen ez duela horretarako borondate politikorik sumatzen.
Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".
Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]
Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.
Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]
Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Gasteizko Izaskun Arrue Kulturguneak (IAK) eta UEUk elkarlanean Euskaldunentzako Jabetze Eskola martxan jarriko dute, euskaldunok ahaldundu, eta ondorioz, jendartea eraldatzeko asmoz. Aurkezpen hitzaldia urriaren 30ean egingo du Garikoitz Goikoetxeak. "Hizkuntzaren... [+]
Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.