ESPORTAZIOAK: HAZKUNDE EKONOMIKOA ULERTZEKO GAKOA

  • Herri bateko merkatu ekonomia ondo dabilenaren adierazgarri garbienetakoa haren esportazioen edo kanpo merkataritzaren indarra da. 2000. urtean Hego Euskal Herrian esportazioek %25 egin zuten gora, 3 bilioi pezetako mozkina lortuz.

2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Azken asteotan euskal gobernu autonomikoek, Nafarroakoak nahiz Gasteizkoak, 2000.urteko balantze ekonomikoaren datuak jakinarazi dituzte. Eta biak bat etorri dira iazko urtea Hego Euskal Herriko ekonomian oso urte ona izan zela adierazteko garaian. Biak %4,3 hazi dira, Espainiako Estatuak (%4,1) eta Euroguneak (%3,4) baino hazkunde handiagoa lortuz. Inolako zalantzarik gabe, Hego Euskal Herriak izan duen hazkunde ekonomikoaren gako nagusietako bat kanpomerkataritzaren igoeran datza, eta oso bereziki bere esportazioetan, %23 igo baitira aurreko urtearekiko. Igoera handiena Nafarroan izan zen, %26koa, eta EAEk %16ko igoera izan zuen.
Urte honetarako aurreikuspenak ez dira okerragoak. Hala esan daiteke, behintzat, bi Gobernuen eta hainbat erakunderen adierazpenak entzunda, esportazioetan nolabaiteko murrizpenen bat gerta badaiteke ere. Gobernuek %3,5eko hazkundea iragartzen dute 2001. urterako Espainiako Estaturako orokorrean, baina azken asteotan, BBVAko azterketen arabera, aurreikuspen horiek %2,8ra jaitsi beharko lirateke. Nolanahi ere, Hego Euskal Herriko ekonomiak gainditu egin dezake kopuru hori, aurreko urtean gertatu zen bezala.


ESPORTAZIOAK SEKTOREKA ETA LURRALDEKA.

Nafarroako esportazioak 2000. urtean 848.295 milioi pezetakoak (33.932 milioi libera) izan ziren, hau da, aurreko urtean baino %26,3 gehiago. Horrela, 1994az geroztik Nafarroako esportazioak goraka joan dira. 327.632 milioi pezeta (13.105 milioi libera) 1994an, 566.179 milioi pezeta (22.647 milioi libera) 1997an. Nafarroako inportazioak, bestalde, 637.858 milioi pezetakoak izan ziren, aurreko urtean baino %21,9 gehiago. Inportazioak ere etengabean igo dira, esate baterako 1994an 214.566 milioi pezetakoak izan ziren eta 1997an 385.953 milioi pezetakoak.
Sektoreka, berriz, Nafarroako esportazioak, 2000. urtean, garraioari (498.157 milioi pezeta) eta makineria mekanikoari (93.143 milioi pezeta) lotutakoak izan dira nagusiki. Hirugarren lekua nekazaritza arloari dagokio, 50.613 milioi pezetarekin, eta gero papera eta kartoiari, 42.679 milioi pezetarekin, eta produktu kimikoei, 840.052 milioi pezetarekin. Funtsezko horien ondoren, makinaria elektrikoa, produktu metalikoak eta ehungintza aipa genitzake esportazioen arloko garrantziaren arabera.
Esportazio horien xede diren herrialdeei dagokienez, 2000. urtean, batez ere Eurogunera bideratu ziren. Frantziara, 184.641 milioi pezeta esportatu ziren, Alemaniara 153.006 milioi pezeta, Erresuma Batura 112.984 milioi pezeta, eta Italiara 66.634 milioi pezeta. EEBBetara, aldiz, 18.805 milioi pezetako esportazioak bidali ziren.
EAEk, berriz, esportazioen eta inportazioen gorakada handi batekin itxi zuen 2000. urtea. Oraindik behin-behinekoak diren datuen arabera, 1,9 milioi pezeta inguruko esportazioak izan zituen, aurreko urtearekiko %16,48ko igoera, beraz, inportazioak 1,6 bilioi ingurukoak izan ziren, %31,07ko igoerarekin. Esan beharra dago inportazioen igoera petrolioaren prezioak gora egin izanak eta euroak dolarraren eta beste dibisen aurrean balioa galdu izanak eragin duela.
Lurraldeka Bizkaia nagusitzen da esportazioen arloan (740.000 milioi pezeta), %24,435 igoz aurreko urtearekiko. Gipuzkoak 580.000 milioi pezetako esportazioak egin zituen, hau da, aurreko urtean baino %11,80 gehiago. Azkenik, Arabak 570.000 milioi pezetako esportazioak izan zituen, %11,97ko igoera izanik.
Euskal Autonomi Erkidegoko kasuan ere esportazioen xede diren herrialdeak Europakoak dira, haien %80 bereganatuz. Nolanahi ere EAEko esportazioek behera egin dute Europako Batasunean, eta igo egin dira Europako beste herrialde batzuetan, batez ere ekialdekoetan. Europatik kanpoko esportazioak Ipar eta Hego Amerikara bideratu dira, eta zerbait gutxiago Afrikara, Ozeaniara eta Asiara, nahiz eta Ekialde Hurbilerako esportazioek gora egin duten.
EAEn esportazio gehien izan duten sektoreak turismo autoena eta merkantzien garraiorako ibilgailuen zati eta osagarriena dira. Horien ondoren honako gaiak esportatzen dira gehien: petrolio edo mea bituminosoen olioak, kautxuzko neumatiko berriak, trasatlantikoak eta itsasontziak,eskuko erremintentzako tresna aldagarriak, aleatu gabeko altzairuzko edo burdinazko profilak, hodiak eta profil hutsak eta hodietarako eta galdaretarako iturgintzako gaiak.


EUROPAKOA BAINO GEHIAGO HAZI.

Hego Euskal Herriko ekonomia Europakoa baino gehiago hazi zen 2000. urtean, industri sektoreak eta kanpo merkataritzak izan zuten jarduera onari esker. Horrela nabarmendu dute Eusko Jaurlaritzako eta Nafarroako Gobernuko arduradunek azken egunotan. Hego Euskal Herriko Barne Produktu Gordinak %4,3 egin du gora. Epe horretan bertan Espainiako Estatuak lortutako hazkundea baino bi hamarren gehiagoko igoera da, eta delako Eurogunean lortutako %3,4koa baino askoz handiagoa.
Nafarroaren hazkunde ekonomikoa %4,3koa izan zen, aurreko urtekoa baino lau hamarren handiagoa, baina, horrekin batera, KPI ere asko igo zen (%4,1). Hala ere, Nafarroako arduradunak itxaropentsu daude etorkizunera begira, nahiz eta, Estatu Batuetako ekonomiaren moteltzearen ondorioz, Nafarroako ekonomia eraginda gerta daitekeela dioten batzuek. Datu hori koiunturala delakoan daude. Ekonomiaren hazkundea kanpo merkataritzaren jarduera onean oinarritu da nagusiki, 1999 urtearekiko %26 hazi baita. Horrela orekatu ahal izan zuen Nafarroak kontsumo iraunkorreko barne eskaeran izan zuen beherakada.
Nafarroaren eragile ekonomiko nagusia 2000. urtean industri sektorea izan zen, %5,4ko hazkundearekin, eta bigarrenik zerbitzuen sektorea, %3,8 baino zertxobait gehiagoko igoerarekin. Nekazaritzak ere gora egin zuen, baina hamarren bat besterik ez dio eragin hazkunde orokorrari. Ogasun publikoak, bestalde, 930 milioi pezetako saldo positiboa izan zuen 2000. urtean, nahiz eta esan beharra dagoen 1999an kopuru hori handiagoa izan zela, 2.405 milioi pezetara iritsi baitzen.
EAEk Nafarroaren antzeko hazkundea izan zuen, %4,3koa. Hemen ere Nafarroaren antzeko eragileak dira nagusi, industria eta kanpo merkataritza, %16,6ko hazkundearekin. Inbertsioek gorakada garrantzitsua izan zuten eta, horrekin batera, inflazioak ere bai, %3,8ra helduz. Eusko Jaurlaritzako arduradunek diotenez, 90eko hamarkadan hiru lurraldeen arteko batez besteko hazkundea %3,5ekoa izan zen. Bitarte horretan Espainiako Estatukoa %2,6koa izan zen eta Europako Batasunekoa %1,8koa.
Beste erakunde batzuen aurreikuspenak ezkorrak izanik ere, Eusko Jaurlaritzako nahiz Nafarroako Gobernuko arduradunek egiten dituzten aurreikuspenak baikorrak dira 2001. urterako ere. Nafarroako Gobernuak %3,5eko hazkundea jarri du 2001erako helburu gisa, eta Eusko Jaurlaritzak, berriz, %4koa. Halaber, aurreikuspenen arabera, 2001-2003 urte bitartean EAEko batez besteko hazkundea %3,5ean kokatu beharko litzateke. Gogoan izan beharra dago Espainiako Gobernuak eta Europako Batasunak ekonomi hazkundeari dagokionez egin dituzten aurreikuspenak 2000. urtean izandakoen azpitik daudela, batez ere Estatu Batuetan gertatzen ari den ekonomiaren moteltzeak izan dezakeen eragina kontuan izanda. Egiten duten aurreikuspena %3koa da. Betidanik oso azterketa zorrotz eta zuzenak egin izan dituen eta urtez urte asmatu izan duen BBVAren Azterketa Zerbitzuak jaitsi egin du bere aurreikuspena, eta %2,8an jarri du Espainiako Estatuko 2001. urteko ekonomiaren hazkundea.

HAZKUNDE IKUSGARRIA
Hego Euskal Herriko esportazioak era ikusgarrian hazi dira azken urteotan. Adibide bat jartzearren, EAEn nahiz Nafarroan ia bikoiztu egin da azken sei urteetan, 1995eko 1,5 bilioi pezetatik 2.000ko 2,7 bilioira igaroz. Euskal esportazioek 1995ean lortutako 1,5 bilioi pezetako kopurutik 1,03 bilioi pezeta EAEri zegozkion eta gainerako 473.487 milioi pezetak Nafarroari. Hurrengo urtean esportazio horiek 1,68 bilioi pezetakoak izan ziren, hortik EAEri zegokion zatia 1,17 bilioi pezetakoa izanik, eta Nafarroari 503.307 milioi pezetakoa. 1997. urtean, guztira 2,09 bilioi pezeta izan ziren, 1,53 bilioi EAEri zegozkionak eta 566.179 milioi pezeta Nafarroari. 1998. urtean 2,27 bilioi pezetako esportazioetatik 1,61 bilioi EAEkoak izan ziren eta 660.088 milioi pezeta Nafarroakoak. 1999ko 2,29 bilioi pezetako esportazioen 1,62 bilioi zegozkion EAEri eta 671.682 milioi pezeta Nafarroari.


Azkenak
2024-11-19 | Leire Ibar
Langile bat hil da Petronorren konortea galdu ostean

Astelehen honetan zendu da langilea Muskizeko enpresan, mantentze lanak egiten zituen bitartean. Zerbitzu medikuek berehala esku hartu bazuten ere, ez zuten lortu suspertzea. UGT sindikatuak lan istripu honen arrazoiak ikertzea exijitu du.


2024-11-19 | Leire Ibar
Palestinako genozidioa salatuko du ikasturte honetan ere Gure Haurrak Ere Badira mugimenduak

Azaroak 20an, Haurren Nazioarteko Eguna, ikastetxe sarreretan krespoi belzdun bandera palestinarra eta bi zapata pare jartzea proposatu du hezkuntza arloko ekimen herritarrak. Azaroaren 30etik urtarrilaren 31ra bitartean haur palestinarrentzako elkartasun mezuak jaso eta ondoren... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Ijito herria ikusarazteko programazio didaktiko bat prestatu du Hezkuntza Sailak

“Te Siklârel Romanipen” ikasketa plana prestatu dute Ijito Herriaren historia eta kultura Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan txertatzeko. Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak sortu du proiektua, EHUrekin eta Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkartearekin... [+]


2024-11-19 | Leire Ibar
Nafarroako Unibertsitate Publikoak Justizia Errestauratiboko Titulua eskainiko du 2025ean

Bitartekaritzaren eta pertsonen arteko komunikazio zuzenaren bidez, izaera penaleko gatazka bati konponbidea aurkitzea da Justizia Errestauratiboaren helburua. NUPek eskainiko duen prestakuntza 100 ordukoa izango da eta ikasleei titulazioaren gastuen %90 ordainduko zaie. 


2024-11-19 | Pau Lluc i Pérez
Hainbaten artean, bat

Vicent Andrés Estellés poetaren hitzak harturik, bat naiz hainbat eta hainbat kasuren artean, eta ez kasu bakan, arraro edo ezohiko bat. Zoritxarrez, ez. Hainbaten artean, bat. Zehazki, Europako Kontseiluaren arabera, eta ibilbide handiko beste erakunde batzuen... [+]


2024-11-19 | Jon Torner Zabala
Fermin Muguruza: “Pradales lehendakaria bere Justizia Sailarekin ados dagoen jakin nahiko nuke”

Fermin Muguruzak kontzertua eskaini zuen pasa den larunbatean Martuteneko kartzelan, Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek espetxe horretatik ihes egin eta 39 urtera. Orain, kontzertua dela-eta hainbat jenderen kexak jaso ostean, Eusko... [+]


2024-11-19 | Mikel Aramendi
G20ko protokoloa eta Txinaren lau marra gorri

Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]


Jaurlaritzak pobreenak berriro lotu ditu iruzurrarekin, dirulaguntzetan salaketak egiteko postontzi anonimoa jarrita

Duin bizi ahal izateko prestazio ekonomikoa jasotzen dutenak lupapean ditu, berriro ere, Eusko Jaurlaritzak: postontzia jarri du martxan, herritarrek modu anonimoan “jardun irregularren edozein susmo” jakinarazi dezaten, eta Lanbideko Kontrol Unitatea indartu du,... [+]


‘Bizkarsoro’ Donostiako zinemetara iritsiko da, Bageraren, udalaren eta SADEren elkarlanari esker

Bizkarsoro filma (Josu Martinez, 2023) Donostiako zinema aretoetan proiektatuko dute ostiral honetatik aurrera (hilak 22); SADEko Iñaki Elorzak azaldu duenez, bi aste inguruz proiektatuko dute printzipioz, eta, arrakasta baldin badu, denbora gehiagoz. Hala azaldu dute... [+]


2024-11-19 | Gedar
Kartzelatik irtetean ematen zen diru-laguntza apurra desagerrarazi dute Espainiako Estatuan

Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.


2024-11-18 | Euskal Irratiak
Palestinar herriari elkartasuna helarazi diote Makeatik

Palestina, mediatikoki aurkeztua ez den bezala, aipatu zen joan den larunbatean Makean, mintzaldi, tailer, merkatu eta kontzertuen bidez.


2024-11-18 | Uriola.eus
Bilboko Higiezinen Azokan protesta egin dute asteburuan Euskal Herriko etxebizitza sindikatuek

Asteburu honetan Euskalduna Jauregian Euskadiko Etxebizitza eta Dekorazio Higiezinen-aretoa egon da. Sustatzaile eta higiezinen agentziek eraikuntza berriko promozioak eta bigarren eskuko etxebizitzak eskaini dituzte partikular eta profesionalen erosketa eta inbertsiorako... [+]


Eguneraketa berriak daude