ESPORTAZIOAK: HAZKUNDE EKONOMIKOA ULERTZEKO GAKOA

  • Herri bateko merkatu ekonomia ondo dabilenaren adierazgarri garbienetakoa haren esportazioen edo kanpo merkataritzaren indarra da. 2000. urtean Hego Euskal Herrian esportazioek %25 egin zuten gora, 3 bilioi pezetako mozkina lortuz.

2007ko otsailaren 21ean
Azken asteotan euskal gobernu autonomikoek, Nafarroakoak nahiz Gasteizkoak, 2000.urteko balantze ekonomikoaren datuak jakinarazi dituzte. Eta biak bat etorri dira iazko urtea Hego Euskal Herriko ekonomian oso urte ona izan zela adierazteko garaian. Biak %4,3 hazi dira, Espainiako Estatuak (%4,1) eta Euroguneak (%3,4) baino hazkunde handiagoa lortuz. Inolako zalantzarik gabe, Hego Euskal Herriak izan duen hazkunde ekonomikoaren gako nagusietako bat kanpomerkataritzaren igoeran datza, eta oso bereziki bere esportazioetan, %23 igo baitira aurreko urtearekiko. Igoera handiena Nafarroan izan zen, %26koa, eta EAEk %16ko igoera izan zuen.
Urte honetarako aurreikuspenak ez dira okerragoak. Hala esan daiteke, behintzat, bi Gobernuen eta hainbat erakunderen adierazpenak entzunda, esportazioetan nolabaiteko murrizpenen bat gerta badaiteke ere. Gobernuek %3,5eko hazkundea iragartzen dute 2001. urterako Espainiako Estaturako orokorrean, baina azken asteotan, BBVAko azterketen arabera, aurreikuspen horiek %2,8ra jaitsi beharko lirateke. Nolanahi ere, Hego Euskal Herriko ekonomiak gainditu egin dezake kopuru hori, aurreko urtean gertatu zen bezala.


ESPORTAZIOAK SEKTOREKA ETA LURRALDEKA.

Nafarroako esportazioak 2000. urtean 848.295 milioi pezetakoak (33.932 milioi libera) izan ziren, hau da, aurreko urtean baino %26,3 gehiago. Horrela, 1994az geroztik Nafarroako esportazioak goraka joan dira. 327.632 milioi pezeta (13.105 milioi libera) 1994an, 566.179 milioi pezeta (22.647 milioi libera) 1997an. Nafarroako inportazioak, bestalde, 637.858 milioi pezetakoak izan ziren, aurreko urtean baino %21,9 gehiago. Inportazioak ere etengabean igo dira, esate baterako 1994an 214.566 milioi pezetakoak izan ziren eta 1997an 385.953 milioi pezetakoak.
Sektoreka, berriz, Nafarroako esportazioak, 2000. urtean, garraioari (498.157 milioi pezeta) eta makineria mekanikoari (93.143 milioi pezeta) lotutakoak izan dira nagusiki. Hirugarren lekua nekazaritza arloari dagokio, 50.613 milioi pezetarekin, eta gero papera eta kartoiari, 42.679 milioi pezetarekin, eta produktu kimikoei, 840.052 milioi pezetarekin. Funtsezko horien ondoren, makinaria elektrikoa, produktu metalikoak eta ehungintza aipa genitzake esportazioen arloko garrantziaren arabera.
Esportazio horien xede diren herrialdeei dagokienez, 2000. urtean, batez ere Eurogunera bideratu ziren. Frantziara, 184.641 milioi pezeta esportatu ziren, Alemaniara 153.006 milioi pezeta, Erresuma Batura 112.984 milioi pezeta, eta Italiara 66.634 milioi pezeta. EEBBetara, aldiz, 18.805 milioi pezetako esportazioak bidali ziren.
EAEk, berriz, esportazioen eta inportazioen gorakada handi batekin itxi zuen 2000. urtea. Oraindik behin-behinekoak diren datuen arabera, 1,9 milioi pezeta inguruko esportazioak izan zituen, aurreko urtearekiko %16,48ko igoera, beraz, inportazioak 1,6 bilioi ingurukoak izan ziren, %31,07ko igoerarekin. Esan beharra dago inportazioen igoera petrolioaren prezioak gora egin izanak eta euroak dolarraren eta beste dibisen aurrean balioa galdu izanak eragin duela.
Lurraldeka Bizkaia nagusitzen da esportazioen arloan (740.000 milioi pezeta), %24,435 igoz aurreko urtearekiko. Gipuzkoak 580.000 milioi pezetako esportazioak egin zituen, hau da, aurreko urtean baino %11,80 gehiago. Azkenik, Arabak 570.000 milioi pezetako esportazioak izan zituen, %11,97ko igoera izanik.
Euskal Autonomi Erkidegoko kasuan ere esportazioen xede diren herrialdeak Europakoak dira, haien %80 bereganatuz. Nolanahi ere EAEko esportazioek behera egin dute Europako Batasunean, eta igo egin dira Europako beste herrialde batzuetan, batez ere ekialdekoetan. Europatik kanpoko esportazioak Ipar eta Hego Amerikara bideratu dira, eta zerbait gutxiago Afrikara, Ozeaniara eta Asiara, nahiz eta Ekialde Hurbilerako esportazioek gora egin duten.
EAEn esportazio gehien izan duten sektoreak turismo autoena eta merkantzien garraiorako ibilgailuen zati eta osagarriena dira. Horien ondoren honako gaiak esportatzen dira gehien: petrolio edo mea bituminosoen olioak, kautxuzko neumatiko berriak, trasatlantikoak eta itsasontziak,eskuko erremintentzako tresna aldagarriak, aleatu gabeko altzairuzko edo burdinazko profilak, hodiak eta profil hutsak eta hodietarako eta galdaretarako iturgintzako gaiak.


EUROPAKOA BAINO GEHIAGO HAZI.

Hego Euskal Herriko ekonomia Europakoa baino gehiago hazi zen 2000. urtean, industri sektoreak eta kanpo merkataritzak izan zuten jarduera onari esker. Horrela nabarmendu dute Eusko Jaurlaritzako eta Nafarroako Gobernuko arduradunek azken egunotan. Hego Euskal Herriko Barne Produktu Gordinak %4,3 egin du gora. Epe horretan bertan Espainiako Estatuak lortutako hazkundea baino bi hamarren gehiagoko igoera da, eta delako Eurogunean lortutako %3,4koa baino askoz handiagoa.
Nafarroaren hazkunde ekonomikoa %4,3koa izan zen, aurreko urtekoa baino lau hamarren handiagoa, baina, horrekin batera, KPI ere asko igo zen (%4,1). Hala ere, Nafarroako arduradunak itxaropentsu daude etorkizunera begira, nahiz eta, Estatu Batuetako ekonomiaren moteltzearen ondorioz, Nafarroako ekonomia eraginda gerta daitekeela dioten batzuek. Datu hori koiunturala delakoan daude. Ekonomiaren hazkundea kanpo merkataritzaren jarduera onean oinarritu da nagusiki, 1999 urtearekiko %26 hazi baita. Horrela orekatu ahal izan zuen Nafarroak kontsumo iraunkorreko barne eskaeran izan zuen beherakada.
Nafarroaren eragile ekonomiko nagusia 2000. urtean industri sektorea izan zen, %5,4ko hazkundearekin, eta bigarrenik zerbitzuen sektorea, %3,8 baino zertxobait gehiagoko igoerarekin. Nekazaritzak ere gora egin zuen, baina hamarren bat besterik ez dio eragin hazkunde orokorrari. Ogasun publikoak, bestalde, 930 milioi pezetako saldo positiboa izan zuen 2000. urtean, nahiz eta esan beharra dagoen 1999an kopuru hori handiagoa izan zela, 2.405 milioi pezetara iritsi baitzen.
EAEk Nafarroaren antzeko hazkundea izan zuen, %4,3koa. Hemen ere Nafarroaren antzeko eragileak dira nagusi, industria eta kanpo merkataritza, %16,6ko hazkundearekin. Inbertsioek gorakada garrantzitsua izan zuten eta, horrekin batera, inflazioak ere bai, %3,8ra helduz. Eusko Jaurlaritzako arduradunek diotenez, 90eko hamarkadan hiru lurraldeen arteko batez besteko hazkundea %3,5ekoa izan zen. Bitarte horretan Espainiako Estatukoa %2,6koa izan zen eta Europako Batasunekoa %1,8koa.
Beste erakunde batzuen aurreikuspenak ezkorrak izanik ere, Eusko Jaurlaritzako nahiz Nafarroako Gobernuko arduradunek egiten dituzten aurreikuspenak baikorrak dira 2001. urterako ere. Nafarroako Gobernuak %3,5eko hazkundea jarri du 2001erako helburu gisa, eta Eusko Jaurlaritzak, berriz, %4koa. Halaber, aurreikuspenen arabera, 2001-2003 urte bitartean EAEko batez besteko hazkundea %3,5ean kokatu beharko litzateke. Gogoan izan beharra dago Espainiako Gobernuak eta Europako Batasunak ekonomi hazkundeari dagokionez egin dituzten aurreikuspenak 2000. urtean izandakoen azpitik daudela, batez ere Estatu Batuetan gertatzen ari den ekonomiaren moteltzeak izan dezakeen eragina kontuan izanda. Egiten duten aurreikuspena %3koa da. Betidanik oso azterketa zorrotz eta zuzenak egin izan dituen eta urtez urte asmatu izan duen BBVAren Azterketa Zerbitzuak jaitsi egin du bere aurreikuspena, eta %2,8an jarri du Espainiako Estatuko 2001. urteko ekonomiaren hazkundea.

HAZKUNDE IKUSGARRIA
Hego Euskal Herriko esportazioak era ikusgarrian hazi dira azken urteotan. Adibide bat jartzearren, EAEn nahiz Nafarroan ia bikoiztu egin da azken sei urteetan, 1995eko 1,5 bilioi pezetatik 2.000ko 2,7 bilioira igaroz. Euskal esportazioek 1995ean lortutako 1,5 bilioi pezetako kopurutik 1,03 bilioi pezeta EAEri zegozkion eta gainerako 473.487 milioi pezetak Nafarroari. Hurrengo urtean esportazio horiek 1,68 bilioi pezetakoak izan ziren, hortik EAEri zegokion zatia 1,17 bilioi pezetakoa izanik, eta Nafarroari 503.307 milioi pezetakoa. 1997. urtean, guztira 2,09 bilioi pezeta izan ziren, 1,53 bilioi EAEri zegozkionak eta 566.179 milioi pezeta Nafarroari. 1998. urtean 2,27 bilioi pezetako esportazioetatik 1,61 bilioi EAEkoak izan ziren eta 660.088 milioi pezeta Nafarroakoak. 1999ko 2,29 bilioi pezetako esportazioen 1,62 bilioi zegozkion EAEri eta 671.682 milioi pezeta Nafarroari.


Azkenak
2025-02-20 | Irutxuloko Hitza
Eñaut eta Joseba Alvarezen aldeko elkartasun dinamika abiatu du Piztu Donostiak

Urtarrila amaieran ezarri zieten 5.000 euroko isuna ordaintzen laguntzeko txartelak jarri dituzte Herria, Marruma eta Platero tabernetan.


2025-02-20 | Gedar
Gasteiz eta Burgos artean AHTa eraikitzen hasteko lanak, aurrera

2.000 milioi euroko kostua izango dute AHT Madrilekin eta AVE trenarekin lotzeko aurreneko lanek. Asteburuan egin dute manifestazio bat Iruñean, AHTa eraikitzeko obretako esklabotza-baldintzak salatzeko.


2025-02-20 | Xuban Zubiria
Friedrich Merz kontserbadorea, Alemaniako hauteskundeak irabazteko faboritoa

Olaf Scholz lehen ministro sozialdemokratak berde eta liberalekin zuzendutako “semaforoaren” gobernu koalizioa hautsi zen urte amaieran. Igandean Alemaniako kantziler berria aukeratzeko hauteskunde orokorrak izango dira, eta, inkesten arabera, kontserbadoreen... [+]


Leonard Peltier: “Azkenean libre naiz, gaurkoa egun ederra da”

49 urte preso pasa ondoren, libre utzi dute Leonard Peltier AEBetako ekintzaile autoktonoa. Otsailaren 18 honetan heldu da bere senide eta lagunen artera 80 urte dituen preso-ohia.


Zinegile baten “Israelen aurkako diskurtsoa” ari dira ikertzen Alemanian

Berlinale zine jaialdian gertatu da joan den asteburuan. Jun Li zuzendariak, Queerpanorama lan berria aurkeztu zuenean, printzipio ideologikoengatik Alemaniara ez joatea erabaki zuen Erfan Shekarriz aktore irandarraren testu bat irakurri zuen oholtza gainean: "Ibaitik... [+]


Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]


Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte. 

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]


Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]


Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Donostiako emakume batek salatu du Ertzaintza bere aurka oldartu ostean ZIUan amaitu zuela, konorterik gabe

Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.


La Furia. Mimoa eta indarra
“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”

Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Hidrodukto batek zeharkatuko du Aiaraldea?

Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.


Eguneraketa berriak daude