Azken asteotan euskal gobernu autonomikoek, Nafarroakoak nahiz Gasteizkoak, 2000.urteko balantze ekonomikoaren datuak jakinarazi dituzte. Eta biak bat etorri dira iazko urtea Hego Euskal Herriko ekonomian oso urte ona izan zela adierazteko garaian. Biak %4,3 hazi dira, Espainiako Estatuak (%4,1) eta Euroguneak (%3,4) baino hazkunde handiagoa lortuz. Inolako zalantzarik gabe, Hego Euskal Herriak izan duen hazkunde ekonomikoaren gako nagusietako bat kanpomerkataritzaren igoeran datza, eta oso bereziki bere esportazioetan, %23 igo baitira aurreko urtearekiko. Igoera handiena Nafarroan izan zen, %26koa, eta EAEk %16ko igoera izan zuen.
Urte honetarako aurreikuspenak ez dira okerragoak. Hala esan daiteke, behintzat, bi Gobernuen eta hainbat erakunderen adierazpenak entzunda, esportazioetan nolabaiteko murrizpenen bat gerta badaiteke ere. Gobernuek %3,5eko hazkundea iragartzen dute 2001. urterako Espainiako Estaturako orokorrean, baina azken asteotan, BBVAko azterketen arabera, aurreikuspen horiek %2,8ra jaitsi beharko lirateke. Nolanahi ere, Hego Euskal Herriko ekonomiak gainditu egin dezake kopuru hori, aurreko urtean gertatu zen bezala.
ESPORTAZIOAK SEKTOREKA ETA LURRALDEKA.
Nafarroako esportazioak 2000. urtean 848.295 milioi pezetakoak (33.932 milioi libera) izan ziren, hau da, aurreko urtean baino %26,3 gehiago. Horrela, 1994az geroztik Nafarroako esportazioak goraka joan dira. 327.632 milioi pezeta (13.105 milioi libera) 1994an, 566.179 milioi pezeta (22.647 milioi libera) 1997an. Nafarroako inportazioak, bestalde, 637.858 milioi pezetakoak izan ziren, aurreko urtean baino %21,9 gehiago. Inportazioak ere etengabean igo dira, esate baterako 1994an 214.566 milioi pezetakoak izan ziren eta 1997an 385.953 milioi pezetakoak.
Sektoreka, berriz, Nafarroako esportazioak, 2000. urtean, garraioari (498.157 milioi pezeta) eta makineria mekanikoari (93.143 milioi pezeta) lotutakoak izan dira nagusiki. Hirugarren lekua nekazaritza arloari dagokio, 50.613 milioi pezetarekin, eta gero papera eta kartoiari, 42.679 milioi pezetarekin, eta produktu kimikoei, 840.052 milioi pezetarekin. Funtsezko horien ondoren, makinaria elektrikoa, produktu metalikoak eta ehungintza aipa genitzake esportazioen arloko garrantziaren arabera.
Esportazio horien xede diren herrialdeei dagokienez, 2000. urtean, batez ere Eurogunera bideratu ziren. Frantziara, 184.641 milioi pezeta esportatu ziren, Alemaniara 153.006 milioi pezeta, Erresuma Batura 112.984 milioi pezeta, eta Italiara 66.634 milioi pezeta. EEBBetara, aldiz, 18.805 milioi pezetako esportazioak bidali ziren.
EAEk, berriz, esportazioen eta inportazioen gorakada handi batekin itxi zuen 2000. urtea. Oraindik behin-behinekoak diren datuen arabera, 1,9 milioi pezeta inguruko esportazioak izan zituen, aurreko urtearekiko %16,48ko igoera, beraz, inportazioak 1,6 bilioi ingurukoak izan ziren, %31,07ko igoerarekin. Esan beharra dago inportazioen igoera petrolioaren prezioak gora egin izanak eta euroak dolarraren eta beste dibisen aurrean balioa galdu izanak eragin duela.
Lurraldeka Bizkaia nagusitzen da esportazioen arloan (740.000 milioi pezeta), %24,435 igoz aurreko urtearekiko. Gipuzkoak 580.000 milioi pezetako esportazioak egin zituen, hau da, aurreko urtean baino %11,80 gehiago. Azkenik, Arabak 570.000 milioi pezetako esportazioak izan zituen, %11,97ko igoera izanik.
Euskal Autonomi Erkidegoko kasuan ere esportazioen xede diren herrialdeak Europakoak dira, haien %80 bereganatuz. Nolanahi ere EAEko esportazioek behera egin dute Europako Batasunean, eta igo egin dira Europako beste herrialde batzuetan, batez ere ekialdekoetan. Europatik kanpoko esportazioak Ipar eta Hego Amerikara bideratu dira, eta zerbait gutxiago Afrikara, Ozeaniara eta Asiara, nahiz eta Ekialde Hurbilerako esportazioek gora egin duten.
EAEn esportazio gehien izan duten sektoreak turismo autoena eta merkantzien garraiorako ibilgailuen zati eta osagarriena dira. Horien ondoren honako gaiak esportatzen dira gehien: petrolio edo mea bituminosoen olioak, kautxuzko neumatiko berriak, trasatlantikoak eta itsasontziak,eskuko erremintentzako tresna aldagarriak, aleatu gabeko altzairuzko edo burdinazko profilak, hodiak eta profil hutsak eta hodietarako eta galdaretarako iturgintzako gaiak.
EUROPAKOA BAINO GEHIAGO HAZI.
Hego Euskal Herriko ekonomia Europakoa baino gehiago hazi zen 2000. urtean, industri sektoreak eta kanpo merkataritzak izan zuten jarduera onari esker. Horrela nabarmendu dute Eusko Jaurlaritzako eta Nafarroako Gobernuko arduradunek azken egunotan. Hego Euskal Herriko Barne Produktu Gordinak %4,3 egin du gora. Epe horretan bertan Espainiako Estatuak lortutako hazkundea baino bi hamarren gehiagoko igoera da, eta delako Eurogunean lortutako %3,4koa baino askoz handiagoa.
Nafarroaren hazkunde ekonomikoa %4,3koa izan zen, aurreko urtekoa baino lau hamarren handiagoa, baina, horrekin batera, KPI ere asko igo zen (%4,1). Hala ere, Nafarroako arduradunak itxaropentsu daude etorkizunera begira, nahiz eta, Estatu Batuetako ekonomiaren moteltzearen ondorioz, Nafarroako ekonomia eraginda gerta daitekeela dioten batzuek. Datu hori koiunturala delakoan daude. Ekonomiaren hazkundea kanpo merkataritzaren jarduera onean oinarritu da nagusiki, 1999 urtearekiko %26 hazi baita. Horrela orekatu ahal izan zuen Nafarroak kontsumo iraunkorreko barne eskaeran izan zuen beherakada.
Nafarroaren eragile ekonomiko nagusia 2000. urtean industri sektorea izan zen, %5,4ko hazkundearekin, eta bigarrenik zerbitzuen sektorea, %3,8 baino zertxobait gehiagoko igoerarekin. Nekazaritzak ere gora egin zuen, baina hamarren bat besterik ez dio eragin hazkunde orokorrari. Ogasun publikoak, bestalde, 930 milioi pezetako saldo positiboa izan zuen 2000. urtean, nahiz eta esan beharra dagoen 1999an kopuru hori handiagoa izan zela, 2.405 milioi pezetara iritsi baitzen.
EAEk Nafarroaren antzeko hazkundea izan zuen, %4,3koa. Hemen ere Nafarroaren antzeko eragileak dira nagusi, industria eta kanpo merkataritza, %16,6ko hazkundearekin. Inbertsioek gorakada garrantzitsua izan zuten eta, horrekin batera, inflazioak ere bai, %3,8ra helduz. Eusko Jaurlaritzako arduradunek diotenez, 90eko hamarkadan hiru lurraldeen arteko batez besteko hazkundea %3,5ekoa izan zen. Bitarte horretan Espainiako Estatukoa %2,6koa izan zen eta Europako Batasunekoa %1,8koa.
Beste erakunde batzuen aurreikuspenak ezkorrak izanik ere, Eusko Jaurlaritzako nahiz Nafarroako Gobernuko arduradunek egiten dituzten aurreikuspenak baikorrak dira 2001. urterako ere. Nafarroako Gobernuak %3,5eko hazkundea jarri du 2001erako helburu gisa, eta Eusko Jaurlaritzak, berriz, %4koa. Halaber, aurreikuspenen arabera, 2001-2003 urte bitartean EAEko batez besteko hazkundea %3,5ean kokatu beharko litzateke. Gogoan izan beharra dago Espainiako Gobernuak eta Europako Batasunak ekonomi hazkundeari dagokionez egin dituzten aurreikuspenak 2000. urtean izandakoen azpitik daudela, batez ere Estatu Batuetan gertatzen ari den ekonomiaren moteltzeak izan dezakeen eragina kontuan izanda. Egiten duten aurreikuspena %3koa da. Betidanik oso azterketa zorrotz eta zuzenak egin izan dituen eta urtez urte asmatu izan duen BBVAren Azterketa Zerbitzuak jaitsi egin du bere aurreikuspena, eta %2,8an jarri du Espainiako Estatuko 2001. urteko ekonomiaren hazkundea.