IRUDIMENAREN MUNSTROAK
- Superstiziotik, literaturatik edo zinematik iritsi dira Gasteizko Montehermoso kulturunera. Otso-gizona, Freddy Krügger, Alien, Frankestein... Guztien irudia, izaera eta historia aztertzen ditu "Munstroak eta izaki mitologikoak" erakusketak maiatzaren hamahirua arte.
Bereizgarri hauek guztiak dituzten munstroak dira hasieran izadiaren superstizioak eta geroago irudimenak sortu dituen mamuak. Izan ere, kondairek sortutako ikara uxatu zenean, literaturak hartu zuen izuaren lekukoa. Loa galarazten diguten munstro horiek zein beste hainbat izaki mitologiko ikusgai izango da maiatzaren hamahirura arte Gasteizko Montehermoso kulturunean. Kupido eta Psike bikotearen amodio istorioarekin edota Rea eta Kronos bezalako mitoen erliebeekin hasten da sinismen eta ipuinen mundurako bidaia. Bidean aurrera egin ahala baloreek talka egiten dute Greziako pertsonaia klasikoenekin. Zaldunaren iruditik eratorria den zentauroa eta zezen buruko minotauroa dira lehen irudi basatienak. Bestalde, otso-gizona da likantropoen izaera bitarikoaren eredu garbiena. Aurpegi iletsuak azalera daitekeen alderdi ilunari diogun ikara erakusten du.
Izuaren eta mitoen paradisu honetan ez dira falta XX. mendeko literaturak eta zientzi-fikzioko zineak sortu berri dituen izakiak. Mary Shelley-k asmatutako Frankenstein famatua, odolaz elikatzen den Drakula banpiroa, gure amesgaiztorik txarrenak errealitate bihurtzen dituen Freddy Krügger handia... eta nola ez, Sigourney Weaver aktorea bakean uzten ez duen eta guztiak kikiltzen gaituen Alien suntsiezina. Hala eta guztiz ere, guztiek ez dute izaera gaiztoa. Pan jainko greziarra, esaterako, izadiaren sinboloa da eta bizitzarekin lotzen da. Ahuntzaren adar eta zangoak zituen pertsonaia hau zelaietan ibiltzen zen xirula jotzen eta jendearen beldur instintiboa eragiten zuen. Mito honetatik sortu dira gaur egungo gaztelerazko "pánico" edo ingelesezko "panic" hitzak. Pegaso ezaguna da ikus daitekeen beste izaki positibo bat. Hegodun zaldia Gorgonaren odoletik sortzen da Perseok burua mozten dionean. Gaizkia ona bihurtzea eta naturaren indarra errepresentatzen ditu beti ere konnotazio indartsu eta fantasiosoa izan duen zaldiak.
Grezia eta Erroma zaharreko munstro eta izaki mitologikoak gailentzen badira ere, hor dugu bikingoen zibilizazioko Ragnarok eguna (mundua amaituko den eguna) errepresentatzen duen Edda prosaikoa edota hinduismoko Garuda, mila koloreko txori zerutiarraren ilustrazioa.
Hasiera batean sortzen ziren munstroak animaliekin nahastuak eta oso deformatuak agertzen baziren ere, denborak aurrera egin ahala gero eta gizaki ezaugarri gehiago hartu zituzten. Erakusketan esaten den bezala, gizakia nahikoa baita gizakia izutzeko.
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]
LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.
Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]
Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.
Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.
Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.
Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.
Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.