EGUNERO PITTIN BAT HILTZEN GARELAKO

  • "Bancarrota" antzezlana estreinatu berri du Legaleón-Tk. Heriotzaren gaia ardatz hartuta ideia eta irudi zorrotzak jaurtiz aurkezten digu ikuskizuna talde irundarrak, beti ere ikuslearengan sentsazio berriak sortu nahian.

2021eko uztailaren 20an
Bizitzako zirrikituetatik maiz sumatu daitekeen heriotzaz mintzo da "Bancarrota" ikuskizunean Legaleón-T, ohi bezala antzerkia ulertzeko modu pertsonal bat lanabes hartuta. Konpainiak bere hastapenetatik egin duen moduan antzerkia, mugimendua, keinua eta hitzak harremanetan jarriz sortua da azken lan hau. Emozioaren eremuak aztertuz keinuen, soinuen eta zentzuen poesia bilatuz. Proposamen berrien aurrean zabalik dagoen ikuslearentzat sortutakoa da, beraz, "Bancarrota". Gazteleraz lan egiten duen Legaleón-Tek hamabost urteko ibilbide luzea egina du antzerkiari buruzko estereotipoak apurtzen. Azken lan honetan taldeari aspalditik bueltaka zebilkion gai bat jorratu nahi izan dute: heriotza. Bizitzaren akaberaz, ordea, modu bitxi batez mintzatzea hautatu dute. Bihotzaren taupaden eteteaz baino heriotza poetikoago batez, hain zuzen ere. "Bancarrota"ren zuzendari Oskar Gomezek azaltzen duen moduan Anton Reixa galiziarraren "El silencio de las Xigulas" ("Xigulen isiltasuna") muntatu ostean heriotzaren gaia pil-pilean zegoen taldean. Testu bilketa lanetan hasita uste baino material gehiago topatu zuten: Espe Lopezek eta Oskar Gomez berak idatzitako ugari eta baita bizi izan zen bitartean heriotzari buruz asko hausnartu zuen Robert Filliurenak ere. Gomezek dioenez autore frantsesaren obra "Bancarrota"ren inspirazio izan da: "Artista plastiko gisa nabarmendu bazen ere niretzat poeta bat izan zen. Asko idatzi zuen poesia, artea eta antzerkiari buruz. Haren testuek harreman estua dute heriotzarekin, egunero denok pairatzen dugun horrekin. Filliuk 'gehiegi hiltzen nahiz' esaten zion egunerokotasunean galtzen goazen horri".
"Bancarrotak" ez du ez istoriorik ez eta pertsonaiarik ere (ez behintzat modu konbentzionalean ulertzen ditugun horiek). Guztira hemezortzi koadroz osatutako ikuskizuna da, entsegu gisa uler daitezkeenak. Guztiak proposamen irekiak dira, egunerokotasunean bizi ditugun gai horiei buruzko gogoetak. Zera da azken finean "Bancarrotak" azaleratzen duen kezka: Ez al gara egunero pittin bat hiltzen dutxatzen garenean, bazkaltzen dugunean, telefonoz hitz egitean edo larrutan egiten dugunean?
Javi Huete, Espe Lopez eta Ana Perez dira ideia, irudi eta proposamen horiek guztiak taula gainean gorpuzteaz arduratzen direnak. Eskenatokian noizbehinka irudiak erakusten dituen pantaila erraldoi bat eta musika aparailu bat besterik ez dutela espazioa bete egiten dute hiru aktoreek. Oharkabean haserretik algarara, isiltasunetik garrasira eta lotsatik exhibizionismora igarotzen dira aktoreak. Zentzuz beteriko kaos horretan aretoa gogoeta isiletik algara lotsagabera igarotzen da segundo batean.


Ikuslearen begirada jomuga.

"Antzerki zuzena, sinplea itxuraz, istoriorik gabekoa. Batez ere aktoreen lanetan oinarritutakoa eta eszenografia erraz batekin publikoarekin harreman zuzena bilatzen duena", halaxe definitzen du Oskar Gomezek Legaleón-Tren antzerkia egiteko modua. "Bancarrota"ren kasuan ere ildo horretatik jarraitu nahi izan du taldeak. Hemen ez dago aurkezpen, korapilo eta amaierarik. Sentsazio eta erreakzioak bilatzea dute xede nagusi Legaleon-Tkoek. Arrazoi horrexegatik aktoreek maiz zuzentzen dituzte euren hitzak eszenaurrera, baita taula gainetik jaitsi eta ikusleen artean nahasi ere. Antzezlanaren prestaketan talde guztiak bere errealitatetik zati handi bat ikuskizunerako eskaintzen du. Inprobisazio bidez eta proba ugari eginda lortzen dute azken emaitza xahutura iristea.
"Bancarrota"ko pertsonaiek euren aktoreen izena dute: Javi, Espe eta Ana. Aktore bezala oholtza gainean bakoitzak bere benetako izena erabiltzeak abantailak dituela iritzi diote taldekideek, Espe Lopezen aburuz, gainera, "tradizioko gauza da. Guk ez ditugu gure lanetan zentzu klasikoan ulertzen diren pertsonaiak erabiltzen, guk pertsona-funtzioak erabiltzen ditugu. Hauei gure izena jartzen diegu hein batean gure 'alter egoa'rekin lan egiten dugulako batzutan". Honek guztiak Legaleón-T taldearentzat ezinbestekoa den xede bat lortzen laguntzen du: hau da, ikuskizuna orain eta hemen gertatzen ari denaren ideia indartzen. "Bancarrota"n aktoreek ezezik publikoak ere berebiziko garrantzia du emanaldia gauzatzen ari den gunearekin batera. Emanaldi bakoitza elementu horien guztien irabiatu bat da.


Bizitzearen festa.

Antzezlanaren gaiak bere horretan ilun samarra eman badezake ere "Bancarrota" festa dibertigarri bat da, heriotzaz hitz egiten den arren bizitzeko hamaika motibo iradokitzen dituen lana. Hasieratik bukaerara berotasun handia zabaltzen du. Helburu nagusia hori izanik "Bancarrota"n aktoreak fokuen azpian biluztu egiten dira (psikikoki nahiz fisikoki). Ikuskizunean zehar tentsio nahiz dibertsio uneak tartekatuz doazen heinean etenik gabeko energia uholde bat nabaritzen da aretoan emanaldiak irauten duen ordu eta erdian.
"Bancarrota"k errealitate bat edo ugari islatzen dituen neurrian gaur egungo gizarte errealitateari buruzko printzak ere eskaintzen ditu. Hori dela eta, ez dio politika gaiei muzin egiten (Arnaldo Otegi eta Jose Maria Aznar hizpide dira, esaterako). Oskar Gomez zuzendariak ezinbestekotzat jotzen du egunerokotasunarekin lotutako lan batean errealitatea islatzea: "Bizitza eta heriotzaz hitz egin nahi baduzu ezinbestekoa da politikaz jardutea". Dena den, "Bancarrota" ez da inolaz ere lan ideologiko bat.
Euskal Herrian hainbat emanaldi eskaini ondoren, hilaren 29an Espainia aldera joko du Legaleón-Tk. Cuencako Arte Ederretako fakultateak antolatutako "Situaciones" jaialdian parte hartuko baitu. Taldekideek "Bancarrota"ren bertsio murriztu bat prestatzeko asmoa dutela agertu dute, batez ere lana areto txikiagoetara eraman ahal izateko. Hori dela-eta, ziur aski, Euskal Herrian ikusteko aukera zabalagoa izango dugu.


Azkenak
Ahetzek auzapez abertzalea izanen du: Ramuntxo Labat-Aramendi

EH Bai koalizioak babesturiko Ahetzen zerrenda gailendu da bozen bigarren itzulian, joan den igandean, botoen %44 erdietsirik.


Presidente kargua hartu du Madurok, eta González oposizio burua ez da Venezuelan agertu

Irailetik Venezuelatik alde eginda egon ondotik, eta azken asteotan Hego Ameriketan kanpaina kutsuko bira egin ostean, hauteskundeetara aurkeztu zen Edmundo Gonzálezek hitzemana zuen Caracas hiriburuan agertuko zela Nicolas Madurok kargua hartuko zuen egunean. Bere... [+]


2025-01-13 | Jon Torner Zabala
Euskal Selekzioa Orain osatu da, Frantzia edo Espainiako selekzioei uko egiten dioten pilotariak babestea helburu

Lapurdiko Makean egin du Euskal Selekzioa Orain elkarteak lehenengo biltzar nagusia. Iazko udan Frantziako selekzioarekin jokatzeari uko egin ziotela iragarri zuten Ipar Euskal Herriko hamabost pilotarik osatzen dute gaur gaurkoz ekimena, zeinak helburu duen, besteak beste,... [+]


2025-01-13 | ARGIA
Asteartean hasiko da adin txikiko neska bati sexu erasoak egin zizkion Gernikako entrenatzaile ohiaren aurkako epaiketa

Fiskaltzak hamalau urteko espetxe zigorra eskatu du Mario López saskibaloi entrenatzaile ohiarentzat. Akusazio partikularrak hemezortzi urtekoa eskatu du. Gernika-Lumoko Sare Feministak elkarretaratzea deitu du Bilboko epaitegi aurrean. Lópezi 1998 eta 2001 artean... [+]


2025-01-13 | Gerardo Luzuriaga
Euskadiko Selekzioa?

Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]


Entzumen eta hizkuntzako irakasleen gaur egungo egoera kezkagarria eta horren ondorioak

Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]


ANALISIA
Justizia klimatikoa

Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]


Omenaldia egin diote Txillardegiri, haren heriotzaren hamahirugarren urteurrenean

Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]


2025-01-13 | Garazi Zabaleta
Urteaga-Urkulegi baserria
Barazki, fruitu eta haragi, dibertsifikazioa ekoizpenaren oinarri

Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]


2025-01-13 | Jakoba Errekondo
Ezin usainik hartu

Sudurrak egia dio. Zaila da sudurra engainatzea. Usaimena saihestea ezinezkoa da. Sudurretik garunerako lotura bidearen ikerketa zirraragarria, liluragarria, zoragarria da makina bat ikerlarirentzat. Usainaren eta memoriaren arteko zubia azkarrena ez bada, bizkorrenetakoa bai... [+]


Bagera, gu ere bai, gu beti pozez... angulak ez hainbeste

Duela 180 milioi urte Pangea kontinentea zatitu zenerako ikasia zuen aingirak Thetis itsasoa zeharkatzen. Ordudanik kontinenteak mugituz joan dira, eta aingira espezieak ezberdinduz. Jatorrizko arbaso beretik bereizi diren 20 aingira espezieen artean, gurea da, ibai-aingira edo... [+]


Mundu berri onak

Gaizki erabilitako zorionak eta buklean errepikatutako urte berri on guztiak atzean utzita, berriz ere hasi da gurpila martxan –inoiz gelditu al da?– eta gu arnasa hartzen –edo horrelako zer edo zer–. Honetan ere artzaina izatea abantaila da, ardi-lanetan... [+]


2025-01-13 | Sustatu
Applek albiste-laburpenak asmatzen ditu inolako axolarik gabe

Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]


Eguneraketa berriak daude