BERRIKUNTZA GUTXI DAKAR PENTSIOEN AKORDIOAK
- CCOO eta Espainiako Gobernuaren artean pentsioen berrikuntzari buruz sinatutakoak hainbat kritika eragin du, baita ELA eta LABen aldetik ere, gaur egungo burujabetza ekonomiko-politiko ezaren ondorioz, sinatutakoak Hego Euskal Herrian ere eragina izango baitu.
Horregatik, garbi esan daiteke berrikuntza hori ez dela behin betikoa baizik eta guztiz behin-behinekoa, eta edozein unetan beste berrikuntza bat izango duela "adituek" adierazten duten bidetik. "Aditu" horiek pentsatzen dutenaren adierazgarri nabarmena aurkitzen dugu "Expansión" egunkari ekonomiko madrildarrak argitaratutako editorialean. Horren aipamen zabala egingo dugu idazlan honen bigarren zatian.
Egia da pentsioen berrikuntza honek, esan bezala, langileentzako alderdi onuragarri batzuk dituela, esate baterako, merkatu laboraletik ateratzera beharturik dauden langileak, orain, 61 urterekin aldez aurretiko erretiroa lor dezakete. Gutxieneko pentsioak, zurztasunarenak edo alarguntzarenak, dituztenentzat ere onuragarri gertatzen da. Baina, akordioaren aurka daudenen iritziz, "adituek" pentsioen sistema publikoa sendotzeko egindako gomendio bat bera ere ez du betetzen akordioak. Beraz, ez dago neurri bat bera gastua murrizteko benetako plan bat egin ahal izateko.
Irakurleak erreforma honen aldaketa nagusiak nondik nora doazen jakin dezan, haren alderdi nagusiak aipatuko ditugu eta 1996tik gaur arte izandako bilakaeraren azalpena egingo dugu, eta, aldi berean, "aditu" horiek nahiko luketen berrikuntza argitzen saiatuko gara.
Pentsioaren zenbatekoa kalkulatzeko modua: 1996 arte, lanean emandako azken zortzi urteak hartzen ziren kontuan. Toledoko Itunaz geroztik, pixkanaka 15 urtetaraino igotzen da epe hori 2002. urtera bitartean. Oraingo akordioarekin 2003. urtera atzeratzen da pentsioa kalkulatzeko epea handitzeko neurri berrien azterketa. "Adituek" pentsioen zenbatekoa kalkulatzeko epea kotizazioko 35 urteetara zabaltzeko eskatzen dute.
ELAren ustez "pentsioak jaisten jarraitzeko" akordio bat da. ELAK gainera, lau urtetarako itun bat dela azpimarratu du eta epe hori igaro ondoren berriro ere pentsioen sistema erreformatuko dela esan du. LABen aburuz, akordioa "maileguen murrizketari bira bat gehiago ematea" baino ez da, eta horregatik uste du "Europako neoliberalismoaren defendatzaile handienek babestutako eraso sendoa" dela, langileen aurkako eraso sendoa, alegia.
Editoriala argitaratu zenean Gobernua aurreakordio batera heldua zen CCOOrekin, gaur egungo pentsioen sistema aldatzeko. Horren inguruan egunkariak honako jarrera agertu zuen: "adeitasunaren aurkako mugetan dabilelarik ere, lekuz kanpoko txantxa txar baten antz handiagoa du Espainiako ekonomiak behar duen egitura-berrikuntza batena baino, nahiz eta CEOEk ere itunarekin bat egin eta, azkenerako, UGTk berak ere sinatu". Zioenez, pentsioen arazo nagusia "sistema horrek epe luzez irauteko duen ezintasun finantzarioan datza", hiritarren bizitza itxaropena geroz eta luzeagoa delako eta, egunetik egunera handiagoa den per capita errentaren eraginez, prestazioen kopurua ere goraka doalako. Horrek guztiak, editorialak zioenez, kostuak murriztera behartuko du, eta gizarteari garbi erakutsi beharko zaio Ongizatearen Estatua ez dela dohainekoa eta nahitaez oreka bat egon behar duela hari ematen zaionaren eta harengandik jasotzen denaren artean.
Editoriala idatzi zuenaren ustetan, dagoeneko aurreko legealdian Alderdi Popularrak planteatutako pentsioen erreformak bi ildo nagusitatik egin behar zuen aurrera: erretiroa jasotzeko eskubidea ematen duten urteen kopurua igoz eta lan merkatua 65 urte bete aurretik geroz eta lehenago uzteko aukera ematen duen aldez aurretiko erretiroaren aukera lehenbailehen ezabatuz, bestela lantegietako langile kopuruak Estatuko aurrekontuen kontura egokitzeko neurri kaltegarria bultzatzen baita.
Zentzu horretan, aldizkariaren ustez, Espainiako Gobernuak bultzatu duen akordio hau "atzera pausoa da bi ildoetan". Erretiroa atzeratzeko pizgarri batzuk eskaintzen diren arren, zabaldu egiten da aldez aurretiko erretiroa hartzeko aukera, oso eragozpen gutxi jarriz. Nahiz eta 2003. urtetik aurrera gaur egungo 15 urteak baino gehiago kotizatzeko ahalegina gehitzeko premia aipatzen den, ez da inolako konpromisorik ezartzen zentzu horretan. Ondorioa, editorial egilearen ustetan, "etsipengarria da: aukera historikoa galdu da, hiritarren osotasunari onuragarri gertatzeko bidetik pentsioak berritzeko, batez ere etorkizuneko belaunaldiei begira".
Editorialak zioenez, Gobernuaren erreformak, prestazio mota guztiak igoaraziko dituenak eta sisteman ia inolako arrazionaltasun neurririk ezartzen ez duenak, "saguaren erditzea dirudi". Ia denen onuragarri delarik, ia inor behartu gabe, oso zaila izango da inor aurka jartzea, UGTren "kasu galdua" izan ezean. "Egia da -zioen editorialak amaitzeko- Gobernuak, horren truke, neurri batean elkarrizketa soziala berreskuratzen duela, greba orokorraren mamua uxatzen duela, PSOE hanka trabaturik uzten duela eta ohiko Moncloako argazkia egingo duela. Baina, zein da prezioa?"
EH Bai koalizioak babesturiko Ahetzen zerrenda gailendu da bozen bigarren itzulian, joan den igandean, botoen %44 erdietsirik.
Irailetik Venezuelatik alde eginda egon ondotik, eta azken asteotan Hego Ameriketan kanpaina kutsuko bira egin ostean, hauteskundeetara aurkeztu zen Edmundo Gonzálezek hitzemana zuen Caracas hiriburuan agertuko zela Nicolas Madurok kargua hartuko zuen egunean. Bere... [+]
Lapurdiko Makean egin du Euskal Selekzioa Orain elkarteak lehenengo biltzar nagusia. Iazko udan Frantziako selekzioarekin jokatzeari uko egin ziotela iragarri zuten Ipar Euskal Herriko hamabost pilotarik osatzen dute gaur gaurkoz ekimena, zeinak helburu duen, besteak beste,... [+]
Fiskaltzak hamalau urteko espetxe zigorra eskatu du Mario López saskibaloi entrenatzaile ohiarentzat. Akusazio partikularrak hemezortzi urtekoa eskatu du. Gernika-Lumoko Sare Feministak elkarretaratzea deitu du Bilboko epaitegi aurrean. Lópezi 1998 eta 2001 artean... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Sudurrak egia dio. Zaila da sudurra engainatzea. Usaimena saihestea ezinezkoa da. Sudurretik garunerako lotura bidearen ikerketa zirraragarria, liluragarria, zoragarria da makina bat ikerlarirentzat. Usainaren eta memoriaren arteko zubia azkarrena ez bada, bizkorrenetakoa bai... [+]
Duela 180 milioi urte Pangea kontinentea zatitu zenerako ikasia zuen aingirak Thetis itsasoa zeharkatzen. Ordudanik kontinenteak mugituz joan dira, eta aingira espezieak ezberdinduz. Jatorrizko arbaso beretik bereizi diren 20 aingira espezieen artean, gurea da, ibai-aingira edo... [+]
Gaizki erabilitako zorionak eta buklean errepikatutako urte berri on guztiak atzean utzita, berriz ere hasi da gurpila martxan –inoiz gelditu al da?– eta gu arnasa hartzen –edo horrelako zer edo zer–. Honetan ere artzaina izatea abantaila da, ardi-lanetan... [+]
Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]