Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2024ko uztailaren 20an
ARTEAZ BIZITZEKO PASA BEHARREKO KOMERIAK
- Markeliñek estreinatu berri duen "Underground" lanak euren arteaz bizitzeko asmoa duten hiru musikariren istorioa du ardatz. Hiri bateko metroan murgilduko dira protagonistak ezjakintasunak dakarren ilusioaz. Baina, ba ote dago norbait beste aldean eurak entzuteko prest?
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Markeliñe taldearen azken lana lurrazpiko komedia bat da, berehala ikuslea bereganatzea lortzen duten istorio horietako bat. Urte hasieran haurrei zuzendutako "Manbrú" arrakastatsua estreinatu ondoren, publiko helduarentzat prestatu dute "Underground". Talde zornotzarrak ohikoa duen moduan kontatzen digu istorioa: keinu bidezko antzerkiarekin, hots, hitzik esan gabe. Ekialdeko Europatik heldutako Fridok, Lasok eta Pollik euren herrialdean entzute handiko orkestrekin jo badute ere, dirua biltzeko xedearekin mendebaldera bidaiatzea erabaki dute. Bakoitzak bere musika tresna alboan hartuta -zeharkako txirula, soinua eta biolina hurrenez hurren- ilusioz beterik metropoli handietan jende gehien igarotzen den gunera joatea erabakitzen dute: metro geltoki batera, alegia. Duten gutxia eta guztia eskaintzeko prest daude bertan: euren erraietatik irtendako musika. Bertan topatuko dutena, ordea, ez da ziur aski hainbestetan amestutakoa. Geltokian alde batetik bestera presaka doazen pertsona anonimoek ez dute inoiz nota bakar bat entzuteko astirik.
Markeliñe mimo klasikotik sortutako taldea da nahiz eta gaur egun ia ohiko antzerkira gerturatzen den. Hala ere, taldekideek diotenez, orain arteko lan guztietan ez dute hitzik erabili eta aurrerantzean ere ez dute uste erabiliko dutenik. Paco Trujillo, Jon Kepa Zumalde eta Javi Renobales dira "Underground"eko aktoreak, Frido, Laso eta Polliri oholtza gainean bihotza eta begirada jartzen diotenak. Ikusleari poloniera iruditu dakiokeen hizkuntza ezezagun batean mintzo dira taula gainean: "Inprobisazioarekin hasi ginenean zenbait fonema irten ziren, eta horiek errepikatuz joan gara ondoren. Polonieraz nola irakurtzen den jakin ere egin gabe bertako zenbait testu kontsultatu genituen... baina taula gainekoa ez da inongo hizkuntza", azaltzen du Javier Renobales aktoreak.
Markeliñe mimo klasikotik sortutako taldea da nahiz eta gaur egun ia ohiko antzerkira gerturatzen den. Hala ere, taldekideek diotenez, orain arteko lan guztietan ez dute hitzik erabili eta aurrerantzean ere ez dute uste erabiliko dutenik. Paco Trujillo, Jon Kepa Zumalde eta Javi Renobales dira "Underground"eko aktoreak, Frido, Laso eta Polliri oholtza gainean bihotza eta begirada jartzen diotenak. Ikusleari poloniera iruditu dakiokeen hizkuntza ezezagun batean mintzo dira taula gainean: "Inprobisazioarekin hasi ginenean zenbait fonema irten ziren, eta horiek errepikatuz joan gara ondoren. Polonieraz nola irakurtzen den jakin ere egin gabe bertako zenbait testu kontsultatu genituen... baina taula gainekoa ez da inongo hizkuntza", azaltzen du Javier Renobales aktoreak.
IKUSEZINA IKUSGARRI BIHURTUZ.
"Underground" antzezlanean ideia adierazteko moduak hartzen du protagonismo osoa. Aktoreek keinuen bidez eta ia elementu fisikorik gabe munduak marrazteko gai direla erakusten dute. Xumetasunaren aberastasuna. Oholtza gainean objektu bakan batzuk direla ikusleak esfortzu gehiegirik gabe lur azpirako bidaia egiten du. Izan ere, "Underground"ek maisuki uztartzen ditu keinu antzerkian ezinbestekoak diren hiru elementuak: magia, umorea eta sorpresa. Hiru aktoreen abileziei esker edozein irensteko prest dagoen trena ikusten dugu, txanpon baten truke edonor hozkatzeko prest dagoen zakurra edota beti kontrako zentzuan doan eskailera mekanikoa... Hasieran hiru musikarientzat aukera apartak eskaintzen zituen ingurunea irteerarik gabeko labirinto bilakatuko da. Ekialdeko Europatik heldutako hiru pertsonaiak euren artearekin zerikusirik ez duen hamaika errekurtso erabili beharrean aurkitzen dira: dantzatu, antzerkia egin, lapurtu... Lur azpirako bidaia honen amaieran ikuslearengan ezezik Frido, Laso eta Pollirengan ere aldaketa izango da.
TALDE LANAREN FRUITU.
Markeliñekoek ohikoa duten moduan sortu dute "Underground" ikuskizuna: taldekide guztien artean jorratu nahi duten ideia erabaki eta ondoren inprobisazioetan oinarritutako sorkuntza prozesuan murgiltzen dira. Inprobisazio horietatik jaiotzen dira istorioa, pertsonaiak, musika... eta hala "beti dira taldearen neurrira eginiko antzezlanak, Markeliñeren ahalbideekin bat doazenak". "Underground"en kasuan hiru musikarik dirua lortzeko egin zezaketen guztia aztertzea zuten helburu taldekideek. Prozesu honek guztiak ikuskizun baten prestaketa-denbora asko luzatzen du. "Underground"en prestaketan urte eta erdi eman ditu taldeak. Taldekideen aburuz ikuskizunak bi errealitate islatzen ditu: "Batetik, kanpotik etortzen diren inmigranteen egoera. Oso jende prestatua da askotan eta sarritan inork nahi ez dituen lanak egitera behartuta daude. Bestetik, hemengo kulturaren kontzepzioa islatzen du. Izan ere, jendea ikusgarriak edo barregarriak diren gauzek erakartzen dute... eta horregatik ordaintzeko prest dago". Musikak Markeliñeren aurreko lan gehienetan bezala, berebiziko garrantzia du. Hori dela-eta askotan narratzaile ere bilakatzen da. Besteak beste gitarra, perkusioa, baxua edota esku soinuaz osatutako musika bandak kontakizunean ezinbestekoa zaigun informazioa ematen digu. Fran Lasuenek hartu du musikaren ardura lan honetan, eta musikari apartak izan ditu gainera bidelagun: Râo Kyao, Kepa Junkera eta Angel Lázaro. "Underground" antzezlanerako konposatutako doinuekin gustura gelditu dira Markeliñekoak eta etorkizunean disko bat plazaratzea ere badute buruan.
Egun Markeliñek lau ikuskizun dauzka publikoari eskaintzeko prest. Haurrei zuzendutako "Manbrú" eta "Kartoibiraka" ikuskizunak, kalean egitekoa den "Alo, Europa" eta helduentzat eta aretoan taularatzeko pentsatua den "Underground". Taldekoen iritziz, "gaur egun sekulako eskaintza izan behar da, eta ahal bada formatu ezberdinetan. Bestela urte osoan bizirautea eta proiektu berriak sortzea ezinezkoa da"
Egun Markeliñek lau ikuskizun dauzka publikoari eskaintzeko prest. Haurrei zuzendutako "Manbrú" eta "Kartoibiraka" ikuskizunak, kalean egitekoa den "Alo, Europa" eta helduentzat eta aretoan taularatzeko pentsatua den "Underground". Taldekoen iritziz, "gaur egun sekulako eskaintza izan behar da, eta ahal bada formatu ezberdinetan. Bestela urte osoan bizirautea eta proiektu berriak sortzea ezinezkoa da"
Joserra Martinez:
Joserra Martinez:
Markeliñe taldearen sortzaileetako bat dugu Joserra Martinez. Duela hamasei urte Iñaki Egiluz eta Javier Renobalesekin elkartu eta mimoa landuko zuen talde bat sortzea erabaki zuten. Taldearen filosofiari jarraikiz ia arlo guztietako lanak egin ditu denbora mordo honetan: aktore lanak, zuzendari eta teknikari lanak... Joserra Martinezek antzerkigintzan biografia propiorik ez duela dio, Markeliñeri lotutakoa baita hau.
Zein helburu zenuten Markeliñe sortzean?
Hasieran, egia esateko, oporretara joan ahal izatea zen gure helburua eta kaleetan mimoa eginaz dirua eskuratzea. Oroitzen dut Valentzia aldera joateko intentzioa genuela. Baina azkenean beste eskaintza batzuk sortu zitzaizkigun eta, beraz, oraindik ez dugu halakorik egin.
Ikusten ez dena kasik hutsaren hurrena den garai hauetan zuek irudimena ezinbesteko tresna gisa erabiltzen duzue.
Taldeko kide batek esaten duen bezala, gure ikusleak gustu handikoak dira. Guk jende horrentzat moldatzen ditugu gure lanak, gauza ezberdinak ikusteko zabalik dagoen jendearentzat. Finean, nahiz eta taula gainean hitzik ez erabili gauza asko esaten ditugu.
Markeliñek publiko nahiz kritikoengandik oniritzia jaso du sarri. Sariak nola jasotzen ditu taldeak?
Sariak jasotzea beti da oso pozgarria. Behintzat, egiten ari zaren bidea nahiko zuzena denaren seinale bada. Gainera eskuratu ditugun sariak guretzat garrantzitsuenak izan dira: zuzendari onenari, interpretazio onenari... gure ikuskizunek ez dute osagai askorik eta beraz, benetan pozgarria da guretzat.
Markeliñe taldeak Euskal Herritik kanpo, batez ere Espainia eta Europan zehar, emankizun ugari eskaini ditu. Tokian-tokian ikusleak asko aldatzen al dira?
Batzuetan gure lanek kanpoan hemen baino harrera hobea izan dutela aitortu behar dut. Kanpoan oso ondo hartzen gaituzte. Nik uste ezberdintasun hori kulturala izan daitekeela. Batzuetan gertatu izan zaigu, Alemanian esaterako, plaza huts batean dena prestatzen hasi eta inor ez egotea, baina emanaldia hasi baino hamar minutu lehenago dena jendez betetzea. Hemen plaza hutsa badago, seguru aski emanaldira ez da inor agertuko
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
dantzan.eus
|
Oier Araolaza
#2
#3
Irutxuloko Hitza
|
Beñat Parra
#4
Beranduegi
#5
Manex Usarralde Garmendia
#6
Maria Elorza
Azkenak
2024-07-19
Manex Usarralde Garmendia
Zestoako Gaztetxearen desalojoa geratzea lortu dute
Uztailaren 19an, 8:00etan zegoen gaztetxea husteko agindua emanda. Momentuz, lortu dute desalojoa atzera botatzea. Zestoako Gazte Asanbladak Bilboko Aresti Zentro Sozialistaren desaloa jasan zutenei elkartasun osoa adierazi die.
2024-07-19
Xabier Letona Biteri
Yael Braun-Pivet izango da berriz Frantziako Asanbleako lehendakaria
Frantziako Asanbleak Yael Brau-Pivet hautatu du legebiltzarreko presidente. Lehia aurreikusten zen FHB eta Macronisten artean, eta azkenean, gutxigatik bada ere, lehendakariaren alderdikoak gailendu dira.
2024-07-19
Nagore Irazustabarrena Uranga
Margolan figuratibo zaharrena
Sulawesi (Indonesia) uhartearen hegoaldean, Leang Karampuang kobazuloan hiru irudi antropomorfoz eta basurde batez osatutako margolana aurkitu dute Griffith eta Southern Cross unibertsitateetako eta Indonesiako Agentzia Nazionaleko arkeologoek. Nature aldizkarian argitaratutako... [+]
2024-07-19
Nagore Irazustabarrena Uranga
Leonard Peltierren ihes ukatua
Lompoc (Kalifornia, AEB), 1979ko uztailaren 20a. Leonard Peltier ekintzaile indigenak eta beste bi presok espetxe federaletik ihes egin zuten. Iheskideetako bat kartzelaren kanpoaldean bertan tirokatuta hil zuten; bestea ordu eta erdi geroago atzeman zuten handik milia batera... [+]
2024-07-19
Manex Usarralde Garmendia
Adin txikiko neska baten erasotzaileari jarritako epaia salatu du Gasteziko Mugimendu Feministak
Gasteizko adin txikiko neska bati sexu erasoa egin zion adin txikiko mutil batek, 2023ko ekainean. Gasteizko Mugimendu Feministak ez ditu bidezkoak ikusten epaileak erasotzaileari ezarri dizkion neurriak. Uste du erasoa jasan duenaren birbiktimizazioa bultzatzen dutela... [+]
Donostiako udaltzainek Parte Zaharreko hainbat gazte “jipoitu eta zauritu” dituztela salatu dute
Alde Zaharreko Gazte Asanbladak (AZGA) salatu du Donostiako Udaltzaingoak auzoko hainbat gazteren aurka astelehen gauean egindakoa: “Auzoko hainbat gazte futbolean jokatzen ari ziren Trinitate enparantzan, Udaltzaingoa hurbildu eta mehatxuka guztiak identifikatzeko agindua... [+]
2024-07-19
Mikel González De Reparaz
Patinete elektriko bat erostean, su-detektagailu bat oparitu beharko litzateke
2024-07-19
Julen Ugartemendia Carcedo
Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidente izendatu dute
401 aldeko boto eta 284 kontrako jaso ditu, baina gehiengoa lortu du 41 botogatik. Hurrengo bost urteetan berriro ere presidente izango da, popularren, sozialdemokraten, liberalen eta berdeen babesa jasota. EH Bilduk kontra bozkatu du, eta EAJk alde.
2024-07-19
Jon Hidalgo Gereñu
Hamabost urte beharko dira Gazako genozidioan Israelek sortutako 40 milioi tona hondakin jasotzeko
NBEren ikerketa baten arabera, lehertu gabeko artilleria, substantzia kaltegarriak eta palestinarren gorpuak daude hondakin artean. 50.000 bonba baino gehiago bota ditu Israelek urritik, eta 40 milioi tona hondakin sortu dituzte.
2024-07-19
Jon Hidalgo Gereñu
1.200 soldadu israeldarrek baino gehiagok egin dute beren buruaz beste azken 50 urteetan
Genozidioarekin lotutako suizidio ugari identifikatu dira, armada sionistak datuak ezkutatzen baditu ere.
Eguneraketa berriak daude