GAUZAK DATOZEN MODUAN EZIN JASAN

  • Euskal Herriko arrantzaleen artean liskarra eta zatiketa eragin zuen antxoaren arrantzak. Egoera horri irtenbidea bilatzeko deia luzatu zuen orduko aleak.

2021eko uztailaren 15ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Denok ditugu geure boladak. Batzuetan, bost axola zaigu zer nolako eguraldia egiten duen: ona, txarra ala nahasia, pozik gabiltza geure horretan, elkar ulertzeari berebiziko garrantzia emanaz. Besteetan, berriz... hobe kontu eta arreta handienarekin badabiltza gurekin! Zer egingo diogu, zerua ere boladaz urdin eta bestetan beltz jartzen da, ezta? Bada, ZERUKO ARGIA ezin izan gutxiago, bere editorialei zegokionez, batez ere. Eta 1971ko martxoaren erdialde hartan oso haserre zebilen, hara! Egoerarekiko onespen gehiegi somatzen zuen inguruan, eta ezin jasanezkoa zeritzon jokaera horri.


ETORKIZUNAREN HARIAN

Horrelako izenburu itxaropentsua zuen aste hartako editorialak, baina haren mamiak alaitasuna baino bihotz ikara gehiago ematen zuen. Jada hasieratik somatzen zitzaion zera: "Ez gatoz noski etorkizunaren giltza eskuan dugula, geroaren ateak idekitzeko asmotan" ohartarazten zuen aldez aurretik, zertara zetozen esateko berehala: "Gutartean nabaritzen diren joera eta egokiera batzuk ikuitzeko asmotan bakarrik gatoz gaurkoan". Era xume honetan bere hitzen irakurlea lasaitu eta gero, "ikuitze" horri ekiten zioten bada.
"Ondo dakigu gure arazoak berri-berriak dirala. Egungo gizarteak bizi dituen bide-gurutzeak sekula ez bezalakoak direla. Lehenagoko erantzunetan ez dugu federik. Zerbait berriaren billa asi behar dugula. Eta berriaren billaketan, denok izan nahi dugu aurrenak. Denok agertzen gera gazte moduan: jazkeraz eta bizi-tankeraz. Baiñan, bestalde, gurea oso egoera larria da. Ez baitigu ezer egin dezakegun esperantzarik. Ezer egin, alegia, mundu onen zimentuak aldatzeko. Ikusi bai ikusten dugu gauza konkretoak egin dezazkegula: baiñan mundua, kontrola ezin ditezkeen indarrak eragiten dutela uste dugu".
Eta noski, horrela, ezin oso urrutira joan: "Praktikoak izan nahi dugu. Nahiago dugu beteko ez dan idealik ez artu, eta gauzak datozen moduan jasan".
Hori guztia "dugu" baterakoia erabiliz esaten bazuten ere, haatik ez zezala inork pentsa bihotz hil horien uste berekoak zirenik! Hauxe zen, beraien ustez, "etorkizunaren arian" ez egotearen ondorioa: "Uste oietan kokatzeak, eta loari emateak, esnatze triste bat ekarriko digu. Gure aurrerabiderako, elburu baikor eta eraginkorrak behar beharrezko ditugu. Gure etorkizunaren jabeak geu izatera iritxi gaitezen, ahaleginetan leiatu beharko dugu. Beteko ez ote dan bildurrez, nahiago dugu ez erabaki etorkizunaren aria; baiñan ez erabaki nahia ere, erabakitzeko modu bat da".


ANTXOA ZELA-ETA

Zer ote zegoen ezinegon horren atzean? Ez da erraza bete-betean asmatzea, jakina, baina baliteke euskal gizartean egun haietan nabarmentzen omen zen zatiketak zerikusia izatea. Izan ere, "Arrantzaleak" irakur zitekeen, urrutitik ere, aldizkariaren lehenengo orrialdean. Euskaldun oharkabetuenaren atentzioa deitzeko modukoak ziren izenburu deigarri hura eta azpian zeraman argazkia, eta apika batek baino gehiagok usteko zuen hura irakurriz itsasgizon izukaitzen bizimodu bitxiaz zer edo zer gehiago ikasiko zuela-edo. Baina Z. ARGIA eskuetan hartu eta letra xeheek ziotena irakurtzen hasi orduko, herritar kementsuenaren begitarte alaia ere goibeltzen joango zen duda gabe. Hona hemen arrazoia:
"Gipuzkoarrak alde batetik, bizkaitarrak bestaldetik eta lapurtarrak berriz beretik, euskal arrantzaleen artean, ba da oraintsu istillurik eta ezin ikusirik. Zer gertatzen da? Beti bezala, euskaldunen artean itsutasuna eta berekoikeria nagusi".
Adierazpen etsikor hori egin eta gero, egoera ilun haren zergatia azaltzen zuen: "Bordeleko biltzarrean lapurditarrek lehen berea zuten 3 millatako uraldea 6 millataraiño aunditzea lortu zuten. Beraz, bizkaitar ez gipuzkoarrek ezin uralde horren barnean arrantzarik egin. Inoiz gipuzkoar ontziren bat neurri horietan arrantzan arrapatu dutenean, lapurtzat jo dute eta zigor ederra eman ere bai. Euskaldun izena benetan itz utsa bihurtu zaigu. Baina nolabait esateko are eta gehiago arritzen gaituana, Santanderren gertatutakoa da. Gipuzkoarrak etziran biltzar horretara joan, alferrikakoa zela ikusirik; bizkaitarrak berriz, han ziran. Hauek, Kantauri Itsasoko beste probintziekin bat egin zuten... Arritzekoa, baina ala da".
Honaino, aldizkariak eskaintzen zituen datuak eta kexak. Handik aurrera, ordea, Z. ARGIAk argi eta garbi uzten zuen euskaldunak bere artean banatzen zituen auzi hartan sudurra gehiegi ez sartzeko zeukan borondatea: "Ez goaz orain antxoa arazoarekin zer gertatzen den aztertzera" abisatzen zuen zintzoki, jarraian berak ateratako ondorioa huts-hutsean agertzeko: "euskaldunak, berriz ere, bakoitza gure aldetik gabiltzala bakarrik adierazi nahi genduke. Arazo bat iritxi eta elkartzea eziña zaigula. Honela ezin gindezke iñora joan!". Tamalez, hala izaki...

EUSKALDUNEN ALFABETATZEA
Iragarkia, 1971-III-14
Lautatik hiru euskaldunek ez daki ez irakurtzen eta ez idazten euskeraz. Garbiago esanda: euskaldun gehienak analfabetoak gara. Euskeraz hitzegiten dakigunok euskeraz irakurtzen eta idazten ikasi behar dugu, euskaldun bagara behintzat, euskaldun izan nahi badugu behintzat. Euskal literatura zabal eta indar dadin. Inork tontotzat jo ez gaitzan. Irakurtzen eta idazten ikasi behar duzu. Guk lagunduko dizugu. Guk lagunduko dizugu. Ikasi nahi al duzu? Guk lagunduko dizugu. Etorri zaitez gure kurtsilloetara.
P.D: Nola konpondu ote ziren ikasleak joateko, izango litzake galdera, zuzenbide arrastorik ez baitzuten ematen.

GIPUZKOAKOAN TREN BAT GUTXIAGO
Astez aste, 1971-III-14
Zumarragatik Mekolalde bidean ibiltzen zan trenak egin du bere azken ibilaldia. Zer dala-ta? Bere burua ordaintzeko gauza etzalako hartu omen da erabaki hori, erabakia hartu dutenek diotenez. Gaurregun arrazoi hori oso ezaguna da eta askotxo erabiltzen da. Arrazoi hori dela-ta, beste zenbait tren ere geldituko zaigu. Zergatik ez dira tren-bide eta tren hobeak egiten? Ez ote luteke orduan, behar beste etekin aterako? Europistak bakarrik ote dute etekinik? Zer gertatzen da?

GALDAKANO: GAIXORIK
Basa-Jaun, 1971-III-14
Azken aldiotan ainbat adiskide daukaguz, danak gogoratute ezpagara be, gaixorik batzuk osetebakuntza egiña gaitik eta beste batzuk berezko gaixoren bategatik, batonbat, zorionez, estukure ortatik urtenda be aurkitzen dala; onetariko bat Elorriagatar Loren euskaltzale jatorra, ta beraz ZERUKO ARGIAren irakurlea. Elorriaga adiskide zintzoa, Bilboko osatetze baten osatebakuntza eginda aurkitzen zan, baiña, zorionez ederto baten sendatuta errian ziar ezer jazo ezpalitzaken bezela dabil. Benetan poztutzen gara Loren, zeu barriz orretara ondo ikusitiaz. Bai-ta pizkat txarrago aurkitzen da osatebakuntza gogor bat egin ondoren, nai-ta beren etxean aurkitzen dan, Zorriketatar Bittor adiskide ta aberkide kementsua. Adiskide on au, baiña, beti izanda adoretsua ta, oraingoan-be gaixo zital ori jaurtiñaz barriz sendotuko dalakoan gara ta orretara izan daiten gura genduke. Aurrera Bittor! Oraingoan-be zulako euskaltzaleen bearrian gara-ta. Bai-ta Bilboko osatetxe nagusian, Hospitalean, guztiz txarto aurkitzen da, lerro auek idatziten duguzanian, Bilbaotar Mikel "Miguel Aberatsa", itxaropen andi barik. Ez aal-dau urtengo oraingoan euskaltzale zintzo kementsu onek? Benetan poztuko gintzakez bizkortuko ba-litz, orrelako gizon zintzoaren bearrean aurkitzen dalako gure Euskalerria. Jainkoaren naia izango aal-da.


Azkenak
2024-11-28 | Leire Ibar
Tolosan Ertzaintzak pilotakadaz zauritu zuen gaztearen kasu artxibatu dute, biktimak deklaratu aurretik

Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.


2024-11-28 | Julene Flamarique
Bi presa kendu dituztenetik, izokina Bidasoatik Baztanera heltzen hasi da

Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.


2024-11-28 | Leire Ibar
Jasotako isun bakoitzeko helegiteak aurkeztu dizkio Ernaik Eusko Jaurlaritzari, guztira 133

Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.


94 urteko emakume bat hil dute Gasteizko IMQ Igurko zahar-etxean, eta gizon bat atxilotu

Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-28 | Julene Flamarique
‘Feminizketak’ seriea eta ‘Ikusgela’ proiektua: aurtengo Rikardo Arregi Kazetaritza sarien irabazleak

Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]


Munstro aplikazioak izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Eguneraketa berriak daude