CHEESE, FROMAGE, KAESE, QUESO...


2007ko otsailaren 21an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
ITALIA


MOZZARELLA
Bufalo-eme esneaz egiten da; berau lantzea oso gorabeheratsua da, eta, beraz, arrakasta langileen eskuetan dago. Sukaldaritzan zeharo erabilia da.

PARMESANO (Italia)
Erregioaren arabera izen bat edo beste hartzen du, baina ezaugarriak berdinak dira. Bere ekoizpena arau zehatz eta aldaezinetara lotua zaie, hala nola, apirilaren 15ean hasi eta azaroaren 11n bukatzea. Ontzeko bi eta lau urte bitartean behar ditu eta piezen bizitza 20 urteak arte hel daiteke. Italiar sukaldaritzan txoko guztietan ageri da.

ESPAINIA

CABRALES
Asturiaseko gazta indartsu eta goxo honetan ardi, behi eta ahuntz esnea nahasten da, familia bakoitzaren sekretua den proportziotan. Ontzeko kobazulo oso hotz eta haizetsu batzuk erabiltzen dira, eta beste leku batzuetan ekoizten saiatu diren arren, ez dute lortu kobazulo berezi hauen baldintzak errepikatzea eta horrelako gaztarik egitea. Espainiako gaztarik zaharrenetakoa da eta erromatarrek jadanik berari buruz idazten zuten.

MANCHEGO
Mantxako lurretan sortua, gaur egun Gaztela osoan egiten da eta ardi-gazten artean Espainian salduena da. Duela gutxi arte erabat artisau-lan, gaur egun industria indartsuek burutzen dute, eta kardabera-lorea erabiltzetik laborategiko gatzagia erabiltzera igaro da.

FRANTZIA

BRIE
Biguna, oso goxoa eta gazia. Jetzi berria den behi-esneari bezperako esnegaina gehitzen zaio. "Gazten Erregina", XV. mendean jadanik ezaguna zen, eta Saint-Amant olerkariak "Baco jainkoaren irasagar-haragia" izendatu eta bere ospea urrezko letratan idaztea merezi zuen gazta bakarra zela zioen oda bat eskaini zion. Hainbat tamainatan ekoizten da, metro erdiko diametroa erakusten duten piezekin.

CAMEMBERT
Brie bezala landua, legamia-mikrobioak eta, ondorioz, zaporea ezberdina ditu. Nahiz eta aspalditik egina izan, gaur egungo perfekzioa Normandiako Camembert herrixkako Harel izeneko etxalde-andreari zor dio. Frantzian gazta honek duen garrantziaren lekuko, XVIII. mendeko emakume honi bere herrian monumentua eraiki zitzaion.

ROQUEFORT
"Gazten Erregea" (Karlomagno enperadorearen eta beste askoren faboritoa), bitxikeria gisa ogiaren mamia gehitzen zaion (lehortu, hauts bihurtu eta lizun berdexka berezia garatzen duena) gazta bakarra dela esan behar da. Umatzen 30-40 egun utzi behar zaio, baina zapore oso indartsua gustuko dutenek urtebete utz dezakete. Gaur egun hainbat herrialdetan ekoizten da, eta Frantzian bertan antzeko asko daude.

HOLANDA

EDAM
Herri-giroan "bola-gazta" izenez ezaguna, egun Europa eta Amerikako herrialde gehienetan ekoizten da. Holandako behi ospetsuen esnea erabiliz, bere lanketan hainbat molde eta gelatatik igaro behar dute, piezak banaka zaintzen direlarik. Merkaturatu aurretik bija izeneko landare-tintez margotzen dira, beren ezaugarria den kolore gorria emateko.

NORVEGIA

GJETOST
Norvegiako gazta nazionala, gazuraz egina dago, ez mamiaz, eta ez dago ontze-eperik. Emaitza, zapore leun, arraintsu eta karamelutsua, mundu osoan antzekorik aurkituko ez dugularik.

BRITAINIA HANDIA

CHEDDAR
Munduan zehar gehien jaten den gazta-mota, danbor itxura hartzen du eta pare bat hilabetetan ontzen uzten zaio.

STILTON
Gazta honen ezaugarria zera da, jaterako orduan bere azala zulatu eta Xerez edo Oportoko ardoa botatzen zaiola. Baita ere, koilaraz jaten den gazta bakarra dela esan behar da.

SUITZA


EMMENTHAL
Honi ere (Roquefort-i bezala) "Gazten Errege" izendatu zaio, lantzean jartzen den erreparo, kalitate eta ospeagatik. Zulodun gazta ezaguna dugu hau, eta egiteko zortzi mikrobio-mota ezberdin erabil daitezke. Pieza handitan ekoizten da (80-110 kilo) eta bere bizitza izugarri luzea izan daiteke; esaterako, duela urte batzuk, Bernako erakusketa batean 1847ko pieza bat aurkeztu zuten.

GRUYERE
Emmenthal-en antzera landua, benetako Gruyere-ak ez dauka zulorik, nahiz eta jende gehienak gazta hau eta zuloak sinonimotzat hartu. Arazoa zera da, suitzarrak lehenbizi Emmenthal esportatzen hasi zirela, eta gero Gruyere, eta bien zaporea antzekoa denez kanpoko erosleak zulorik gabeko Gruyere faltsua zela pentsatzeari ekin zioten. Ondorioz, esportaziorako zuloak egiten zaizkio, eta gaur egun munduko Gruyere ia guztiak zulodunak dira, suitzarrek jaten dituztenak ezik.

ALEMANIA

BIERKAESE
Izenaren jatorria, "Garagardo-gazta" alegia, alemaniarren ohitura batetik datorkio, hau da, gazta garagardoan sartu eta jatetik. Gazia, zazpi hilabetetan zehar oso baldintza hezetan ondu behar izaten da.


Azkenak
Urriaren 7ko gertakariak ikertzeari uko egin dio Israelgo parlamentuak

Oposizioko taldeek proposatutako ikerketa batzorde ofiziala ez da aurrera atera, boz gutxiren aldearekin. Arrazoi ugari daude gobernuko kideek gertaerak ikertu nahi ez izateko.


Xabier Atristain presoa baldintzapeko askatasunean geratu da

Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.


Desesperazioz RN bozkatu dutenak konbentzitzean datza ezkerraren erronka nagusia

Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]


Baionako bestetan jipoitu zuten 58 urteko gizon bat hil da

Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]


Gasteiz Antzokia irekiko dute ostegunean Izaskun Arrue Kulturgune izenarekin

Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]


Eibar.org-eko blog komunitateak 20 urte bete ditu

20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]


Ostegun honetan aukeratuko dute Frantziako Legebiltzarrerako presidentea

Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]


Mondragonen gidaritza hartu du Pello Rodriguezek, taldearen lehiakortasuna ardatz duela

Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]


Israelek zortzi zibil hil ditu Libanon azken bi egunetan

Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.


Mateo Balbuena borrokalari komunista hil da, 110 urterekin

1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Kaleko Afari Solidarioak taldeak botako du txupina Donostiako Aste Nagusi Piratan

'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra. 


Dantza utzi du lagunek burla egiten diotelako

Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]


Eguneraketa berriak daude