"EIBARREK BETI IZAN DU BEREZKO DINAMISMOA"
- Javier Elorza Maiztegi historialariak "Eibar: Orígenes y evolución. Siglos XIV-XVI" liburua argitaratu du Eusko Ikaskuntzaren laguntzarekin. Bertan Erdi Aroko Eibar irudikatzen digu, bertako ohitura eta bizitza ekonomiko eta sozialaren inguruko hainbat xehetasun emanez.
Mila orrialde inguru duen "Eibar: Orígenes y Evolución. Siglos XIV-XVI" izeneko liburua burutu duzu. Zergatik Eibar? Ikerketa honen beharra zegoen?
Zein iturritan oinarritu duzu lan hau?
Akondia Eibarko sorterria omen da. Non dago kokatua, nolakoa zen?
Nongoak ziren lehenengo eibartarrak?
Berehala Akondia zenak garapen sozioekonomiko aparta bizi izan zuen, nola gertatu zen aldaketa hau?
Zergatik hazkunde industrial hura?
Zer eragina izan zuen inguruan Eibarko antolaketak?
Erdi Aroaren amaieran Nafarroarekin, Ipar Euskal Herriarekin zeuden harremanak...
Erdi Aroaren amaieran Eibarko populazioa kontuan hartzekoa zela garbi dago, eta jende hori elikatzea ez zen erraza izanen. Beranduago, XVII. mendean egungo artoa sartu zen, benetako iraultza eragin zuena. Zure lana, berriz, XVI. mendean amaitzen da, nola elikatzen zen bertako jendea arto berria heldu arte?
Txerri asko zegoen, ardia edo behia baino gehiago, etxe bakoitzean txerri bat, gutxienez. Bizkaitik ere etortzen ziren txerriekin. Txerria eta ogia egunerokoa zen. Beste tokietako abeltzain kultura ez zegoen hemen. Inguruko baserrietan gehiago, noski, baina ez askoz ere gehiago. Horretaz gain ezkurrak, gaztainak, intxaurrak... Alde horretatik denetarik zegoen.
Ohitura sozialak direla eta, kristautasuna sustraiturik zegoen XIV-XVI. mende horietan?
Ezkontzak, adibidez, ez ziren amodio bidez, kontratuak baizik, interesa bakarrik. Lehen ohitura zaharreko kontratuak egiten zituzten, eta gero hitza eman. Betetzen ez baziren, komeriak. Batzuetan ezkongaiak ez ziren ezagutzen. 1484ko kontratu batean diru inportantea eskaini zen, baina beste batek gehiago eskaini, lekuko batek hori ziurtatu eta orduan lehenengoak gehiago eskaini behar izan zuen hitzartutako ezkontza ez galtzeko. Maitasunik ez, beraz.
Nolakoak ziren aipatu dituzun bertako handikiak eta haien liskarrak?
Ezagunak diren Erdi Aroko gerrate zibilak, nagusi hauen artekoak izan ziren. Herriak pairatzen zituen, baina ez zuen parte zuzena hartzen. Jende gutxi hiltzen zen "mesnada" arteko borroketan. Ez zegoen sustrai politiko bat, bakoitzaren botere eremua finkatu nahi zuten, haien arteko gerratea zen.
Herriko jende arruntak ezagutu zituen batzarreak, auzolanak eta bertze...
Euskalkia dela eta, zer erraten ahal duzu hizkuntza arloan?
Prentsan adierazi izan duzunez, Eibarko garapen harrigarriaren arrazoi garrantzitsua bere populazioaren heterogeneidadean datza. Baserri mundua XIV. mendean, 900 biztanle XV. mendean, berrogei mila XX. mendean... Hori ez da arrunta.
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]
Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).