UR TERMALEN BERPIZKUNDEA MODAKO HOTELETAN
- Haurrak jolas parkean, guraso gazteak piszinan eta helduak soinketako klasean. Ez daude Espainiako Mediterraneoko hotel batean, Euskal Herrian, bainuetxean atsedena hartzen dira. Bistan da, heldu da bainuetxeen loraldia eta belaunaldi guztien oporraldia.
Mende luzean, Ane Olivan Zestoako gerentearen esanetan, "medikuntza naturalaren onurei larregiko balioa eman zitzaien, baina egia da medikuntza konbentzionalak osatu ezin zituen zenbait gaitzentzat ur termala onuragarria zela".
Hala ere, medikuntzaren aurrerapenak etengabeak ziren, eta XX. mendearen bigarren erdialderako gaixoei askoz errazago, merkeago eta erosoago suertatzen zitzaien pilula bat hartzea bainuetxe bateraino hurbiltzea baino. Gainera, urte horietan jendea kostaldeko turismo-guneak deskubritzen hasi zen, eta doako hondartzaren aldean ordaindu beharreko bainuetxeen gainbehera etorri zen. Bata bestearen atzetik Euskal Herriko terma guztien ateak ixten joan ziren, gaur egun geratzen zaizkigun Nafarroako Fitero, Lapurdiko Kanbo eta Gipuzkoako Zestoa izan ezik. Hauek krisiari aurre egiten jakin izan dute eta, beharrezko erreformak egin eta tratamendu berriak barneratu ostean, XXI. mendeari ilusio osoz begiratzen diote.
Honen guztiaren ondorioz, gaur egun bainuetxeetara hurbiltzen den bezero motak antzinako nobleziarekin zerikusi gutxi duela esan genezake. Batetik -askotan dirulaguntzen bidez- hurbiltzen diren pertsona nagusiek bezeria potentzial nagusia izaten jarraitzen dute, batez ere astean zehar eta denboraldi baxuan, baina Raimundo Azpilikuetak argitzen digun bezala, "asteburua eta oporrak heltzen direnean hau jende gaztez betetzen da, hirietako presa eta estresetik ihesi; izan ere, beraiek dira mundu hau deskubritzen ari direnak eta ilusionatuen daudenak, paradisua iruditzen zaie; imajinatu, duela urte batzuk hemen haurtzaindegi bat jartzea zorakeria irudituko zitzaigukeen, eta jadanik abian dago".
Beste kontu askotan bezala, publizitaterik onena ahoz-ahokoa da, eta Ane Valeronek ez du zalantzarik agertzen: "Etortzen denak errepikatu egiten du, eta gainera bitxikeria bat gertatzen da: bezero gazteak bere gurasoei gomendatzen die, eta jende nagusia seme-alabetaz gogoratzen da, beraz horretan ez dugu arazorik".
Bai batak zein besteak, dena den, argi uzten dute tratamendu guztiak medikuen gainbegiratuaz egiten direla, eta helburua ez dela inolaz ere medikuntza orokorra ordezkatzea, laguntzea baizik: "Hemen ez dugu inor engainatzen -dio Ana Valeronek- hau ez da Lourdes-eko ura eta guk ez dugu miraririk egiten, badaude osatu ezin ditugun gaixotasunak, baina oinazea arin dezakegu, eta hori ez da gutxi; jendea horren kontziente da, eta sinesgaitz datorrelako-edo joaterakoan oso pozik uzten gaitu".
Arduradunon baikortasun mugagabea ikusteaz gain, bainuetxe guztiek beren instalakuntzak egunean jarri, garai eta bezero berriei egokitu (Fiteroko Bainuetan ur termalez eginiko gel, eguzki- krema edota kolonia saltzera ere ausartu dira) eta etengabeko inbertsioak egiteari ekin dietela kontuan hartuz, argi dago bi milurtetik gora iraun duen termen tradizioari oraindik denbora luzerako bizia geratzen zaiola.
Urteek aurrera egin ahala eta medikuntzaren ikuspegia aldatzearen ondorioz, garrantzi soziala galdu zuten, eta garai bateko argi eta distirak ilundu egin ziren. Behin modatik pasata-edo, bainuetxeak zahar eta gaixoen babesleku bilakatu ziren hamarkada luzetan. Baina, zorionez medikuntzak berak itzularazi ditu egiaz merezi duten lekura.
Azken ikerketek erabat argi utzi dute urak hainbat gaixotasunen tratamendurako, estresa esaterako, duen garrantzia. Dena den, bainuetxe batetik bestera alde handia egon daiteke bertako uren arabera, eta horregatik komeni da beti bainuetxeko talde medikoari kasu egitea, beroriek izango baitira pertsona bakoitzarentzat tratamendurik egokiena aukeratuko dutenak, sarritan ariketa fisikoarekin, dieta edo jan-neurriarekin eta yoga, erlaxazioa edo antzeko beste teknika batzuekin konbinatzeraino.
Ur guztiak ez dira berdinak, eta horrela, Euskal Herrikoen artean, barrualdean ur sulfuratuak dira gehienbat (arnas arazoetan, larruazalerako edo hezurretako gaitzentzat bereziki mesedegarriak), itsasotik gertu ur kloruratuak eta bikarbonatatuak izanik usuagoak (Zestoakoak, adibidez, giltzurruneko arazoentzat, digestioko gaitzetan, erreumatismoetan eta abar oso egokiak dira).
Bukatzeko, zera esan beharra dago, urak barruko erabileran (ura edan egiten da batik bat), edota kanpoko erabileran (bainuak, zorrotadak, dutxak, saunak, eta abar) erabili daitezkeela. Bi sistema ohizkoez gain buztinak eta substantzia deribatuak ere asko erabiltzen dira gaur egun. Murgildu, beraz, osasunean.
AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea: Elena Diaz.
Zuzendaritza: Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]
Ostegun honetako arratsaldean eman da bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.
Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.
Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]
Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.
Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.
Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.