UR TERMALEN BERPIZKUNDEA MODAKO HOTELETAN
- Haurrak jolas parkean, guraso gazteak piszinan eta helduak soinketako klasean. Ez daude Espainiako Mediterraneoko hotel batean, Euskal Herrian, bainuetxean atsedena hartzen dira. Bistan da, heldu da bainuetxeen loraldia eta belaunaldi guztien oporraldia.
Mende luzean, Ane Olivan Zestoako gerentearen esanetan, "medikuntza naturalaren onurei larregiko balioa eman zitzaien, baina egia da medikuntza konbentzionalak osatu ezin zituen zenbait gaitzentzat ur termala onuragarria zela".
Hala ere, medikuntzaren aurrerapenak etengabeak ziren, eta XX. mendearen bigarren erdialderako gaixoei askoz errazago, merkeago eta erosoago suertatzen zitzaien pilula bat hartzea bainuetxe bateraino hurbiltzea baino. Gainera, urte horietan jendea kostaldeko turismo-guneak deskubritzen hasi zen, eta doako hondartzaren aldean ordaindu beharreko bainuetxeen gainbehera etorri zen. Bata bestearen atzetik Euskal Herriko terma guztien ateak ixten joan ziren, gaur egun geratzen zaizkigun Nafarroako Fitero, Lapurdiko Kanbo eta Gipuzkoako Zestoa izan ezik. Hauek krisiari aurre egiten jakin izan dute eta, beharrezko erreformak egin eta tratamendu berriak barneratu ostean, XXI. mendeari ilusio osoz begiratzen diote.
Honen guztiaren ondorioz, gaur egun bainuetxeetara hurbiltzen den bezero motak antzinako nobleziarekin zerikusi gutxi duela esan genezake. Batetik -askotan dirulaguntzen bidez- hurbiltzen diren pertsona nagusiek bezeria potentzial nagusia izaten jarraitzen dute, batez ere astean zehar eta denboraldi baxuan, baina Raimundo Azpilikuetak argitzen digun bezala, "asteburua eta oporrak heltzen direnean hau jende gaztez betetzen da, hirietako presa eta estresetik ihesi; izan ere, beraiek dira mundu hau deskubritzen ari direnak eta ilusionatuen daudenak, paradisua iruditzen zaie; imajinatu, duela urte batzuk hemen haurtzaindegi bat jartzea zorakeria irudituko zitzaigukeen, eta jadanik abian dago".
Beste kontu askotan bezala, publizitaterik onena ahoz-ahokoa da, eta Ane Valeronek ez du zalantzarik agertzen: "Etortzen denak errepikatu egiten du, eta gainera bitxikeria bat gertatzen da: bezero gazteak bere gurasoei gomendatzen die, eta jende nagusia seme-alabetaz gogoratzen da, beraz horretan ez dugu arazorik".
Bai batak zein besteak, dena den, argi uzten dute tratamendu guztiak medikuen gainbegiratuaz egiten direla, eta helburua ez dela inolaz ere medikuntza orokorra ordezkatzea, laguntzea baizik: "Hemen ez dugu inor engainatzen -dio Ana Valeronek- hau ez da Lourdes-eko ura eta guk ez dugu miraririk egiten, badaude osatu ezin ditugun gaixotasunak, baina oinazea arin dezakegu, eta hori ez da gutxi; jendea horren kontziente da, eta sinesgaitz datorrelako-edo joaterakoan oso pozik uzten gaitu".
Arduradunon baikortasun mugagabea ikusteaz gain, bainuetxe guztiek beren instalakuntzak egunean jarri, garai eta bezero berriei egokitu (Fiteroko Bainuetan ur termalez eginiko gel, eguzki- krema edota kolonia saltzera ere ausartu dira) eta etengabeko inbertsioak egiteari ekin dietela kontuan hartuz, argi dago bi milurtetik gora iraun duen termen tradizioari oraindik denbora luzerako bizia geratzen zaiola.
Urteek aurrera egin ahala eta medikuntzaren ikuspegia aldatzearen ondorioz, garrantzi soziala galdu zuten, eta garai bateko argi eta distirak ilundu egin ziren. Behin modatik pasata-edo, bainuetxeak zahar eta gaixoen babesleku bilakatu ziren hamarkada luzetan. Baina, zorionez medikuntzak berak itzularazi ditu egiaz merezi duten lekura.
Azken ikerketek erabat argi utzi dute urak hainbat gaixotasunen tratamendurako, estresa esaterako, duen garrantzia. Dena den, bainuetxe batetik bestera alde handia egon daiteke bertako uren arabera, eta horregatik komeni da beti bainuetxeko talde medikoari kasu egitea, beroriek izango baitira pertsona bakoitzarentzat tratamendurik egokiena aukeratuko dutenak, sarritan ariketa fisikoarekin, dieta edo jan-neurriarekin eta yoga, erlaxazioa edo antzeko beste teknika batzuekin konbinatzeraino.
Ur guztiak ez dira berdinak, eta horrela, Euskal Herrikoen artean, barrualdean ur sulfuratuak dira gehienbat (arnas arazoetan, larruazalerako edo hezurretako gaitzentzat bereziki mesedegarriak), itsasotik gertu ur kloruratuak eta bikarbonatatuak izanik usuagoak (Zestoakoak, adibidez, giltzurruneko arazoentzat, digestioko gaitzetan, erreumatismoetan eta abar oso egokiak dira).
Bukatzeko, zera esan beharra dago, urak barruko erabileran (ura edan egiten da batik bat), edota kanpoko erabileran (bainuak, zorrotadak, dutxak, saunak, eta abar) erabili daitezkeela. Bi sistema ohizkoez gain buztinak eta substantzia deribatuak ere asko erabiltzen dira gaur egun. Murgildu, beraz, osasunean.
"Gure bizitzak haienak baino garrantzitsuagoak dira", esan dio Israelgo armadako soldadu batek Israelgo komunikabide bati.
Joan den uztailean, hilabete batez, 127 gaztek 400 kilometroko espedizioa oinez egin dute Euskal Herrian gaindi. Abenturazale haiek Jzioquitarrak deitzen dira eta 30 egunez, 27 herri bisitatu eta hainbat euskal eragile ezagutu dituzte. Aurten, EuskarAbenturako helburuak aise... [+]
EAEko hiru hiriburuetan udako jaiak ospatzearekin batera, etorri dira, berriz ere, ostalaritzako patronalaren kexuak jai herrikoien aurka. Gipuzkoako Ostalaritzaren elkarteak Gipuzkoako Foru Aldundiari eskatu dio Arabakoaren bidea jarraitzeko, eta txosnei eta kale saltzaileei... [+]
Palestinarekin Elkartasuna ekimenak antolatu du Aste Nagusian Israel borrokatu lelopean. Bilboko Aste Nagusiaren bezperan, ostiralean, 19:00etan, egingo dute mobilizazioa.
Poloniako Fiskaltza Nazionaleko bozeramaileak adierazi du euskal kazetaria oraindik formalki akusatu ez badute ere, “legearen arabera auzi-ihesean akusatua” izan daitekeela. Gonzalez preso trukean sartzeko erabakia Washingtonetik etorri zen, baina Poloniako zerbitzu... [+]
Donostian jaioa, urte mordoxka bat Alkizan eman zituen bizitzen, baserri batean. Inguratzen zuen naturak lilura sortzen zion. Margolari gisa egin da ezagun, nagusiki.
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
Munduko bigarren gizonik aberatsena, Elon Musk, gezurrak eta mezu sektarioak hedatzen, propaganda egiten ari zaio Donald Trumpi, inkestek gero eta gehiagotan diotenean Kamala Harris izango dela AEBetako hurrengo presidentea.
Gutxienez 10.000 hektarea kiskali dira Atenasetik gertu, eta dozenaka etxe eta enpresa kiskali dira, EFEk jaso duenez. Greziako Gobernuak suteei aurre egiteko laguntza eskatu dio Europar Batasunari.
Zortzi pertsona atxilotu dituzte Nafarroan, beste biak, berriz, Gasteizen. Horrez gain, Algortako Portu Zaharreko jaietan gertatutako sexu eraso bat salatzeko elkarretaratzea egin dute, astelehenean.
Zirrara eta pasioaren eroale da Arantxa Orbegozo Txitxi (Tolosa, 1962). Bizitza darama eskuetan eta hura eskaintzen dio zuzentzen zaion edonori. Atleta izan da, txirrindularia, eta bere buruari proposatu dizkion beste hainbat diziplinatan aritua. Hala eta guztiz ere, benetan... [+]
96 urterekin eman du azken hatsa. Nafarroa Garaian zein Euskal Herri osoan, mendizaletasunaren aitzindarietako bat izan zen, Angel Oloron senarrarekin batera.
Abuztu hasierarekin batera, bero, idorte eta su arriskuak altuak dira mendiguneetan. Arriskuen murrizteko nahian, 2021tik, Lapurdi eta Nafarroako mendigunea osatzen duten hiriek zonbait protokolo eta konbentziotan elkartu dira, mugaz gaindi. Horien artean, “Gure... [+]