NOLA SORTZEN DIRA TIFOIAK? ETA OLATUAK? ETA BIZITZA ARTIFIZIALA?
- Gertutik ezagutu nahi izan dugu zientzia museo bat eta horretarako Miramongo Zientziaren Kutxagunea aukeratu dugu. Euskal Herriko modu honetako zentro berriena eta zabalena da Donostiako hau. Bertako zuzendari Felix Ares saiatu da guri edukiak ulerrarazten.
Kontrolpeko Ekintzak ezagutzera joan eta Foucaulten penduluarekin egin dugu topo. Airean kurba bera behin eta berriro marraztuz, Lurraren errotazioaren azalpena ematen du etengabe. Grabitatearen eta mekanikaren legeak, Newton edo Galileoren teoriak, joko bihurtu dira bertan eta sagarra, aldiz, pilota koloretsu. Sabaiari so eginda ikusi dugun malguki erraldoiak gorako bidean jarri gaitu.
Hasteko lehen aipatutako malgukiari astindutxo bat eman diogu goitik, eta malgukiak astindua itzuli digu. Komunikazio atalean webcam-ez hornituriko Internet sarbideak, meteorologi zentroa, satelite bidezko telebista edo barra kode sistema berritzailearen erabilpena ezagutu ditugu. Handik Material Berrien esparrura sartu, eta globo esferiko handi batek egin digu harrera. Aulkiz inguratua dago eta bertan esertzeko gonbitea egin digu guneko zuzendariak. Argazkilaria eta biok bata bestearen parean jarri gara, globoa dela eta ez dugu elkar ikusten eta metro batzuk badira bion artean. Edozer gauza xuxurlatzeko eskatu digu. Harrigarria. Bertan bageunde bezala entzuten diogu elkarri. Globoak lente akustiko modura lan egiten duela azaldu digu eta baita astebetean sei aldiz pintxatu zutela ere. Gaia komunikabideetan azaldu da duela aste batzuk: gunea ireki eta berehala tramankulu asko apurturik zeuden. "Iragan asteburuan, adibidez, ia 5.000 bisitari izan genituen" dio Aresek, "eta nahikoa da horietatik %1ak ukitzea eta hondatzea zer den ez bereiztea gertatu dena gertatzeko".
Gela ilun batean sartu gara, ondoren, eta hormaren kontra jarrita, fotomatoi batean bezala, flasharen zain geratu gara. Ondoren argia piztu eta gure itzalaren irudia ikusi dugu horman inprimatua.
Ahoa itxi ezinik, Zentzumena eta Sentikortasuna lantzera abiatu gara. Hemen ere zentzuak gezurretan ibili zaizkigu. Kaxa zuri batzuk ikusi ditugu lehenik, baina bertara hurbiltzean, han ez zen kaxarik. 17 segundoz biraka zebilen espiral bati begira egon gara. Ondoren tren baten argazkiari erreparatu eta, benetan, guregana zetorrela ikusi dugu.
Kantu japoniar baten doinuak oraindik entzuten ditugula, izaki bitxia atzean utzi eta itxuraz arrunta dirudien ordenagailu batekin jardun dugu. Chat moduko bat da, baina beste aldean ez dago inor. Ordenadorearekin ari gara solasean. Eta kontuz gero, ez irainik bota. Gu saiatu garenean aita eta ama, biak batera, aipatu baitizkigu modu ez oso atseginean. Makinaren biraoak gogoan, beste ordenagailu batera hurbildu gara. Berdin dio zer-nolako musika sortu, programa honek harmoniko bihurtzen du. Bateren batek badu, bai, horrelako zerbaiten beharra. Harmoniak utzi eta igerileku txiki batera hurbildu gara. Hondoan pantaila bat du eta arrain batzuk ikus daitezke igerian. Alboan pantaila txikiago bat dugu eta bertan gure arrainak diseina ditzakegu. Geroz eta aerodinamikoagoa egin, orduan eta hobeto moldatuko da itsaso txikian. Nireak, arraina baino marmoka dirudi eta mantso-mantso ibili da, berehala bizkorrago batek jan duen arte. Ugaldu ere egiten dira eta ertzera datozenean eskua luzatu eta harrapatzeko aukera ere badago.
Erakusketa iraunkorreko ibilbidea amaitu dugu eta orain dinosauruak ditugu zain. Gure buruan geratzen zaigun neurona bakarrari galdegin diogu. Hobe beste baterako uzten badugu. Burua bete galdera sartu gara duela ordu batzuk, eta aho bete hortz irten.
Oposizioko taldeek proposatutako ikerketa batzorde ofiziala ez da aurrera atera, boz gutxiren aldearekin. Arrazoi ugari daude gobernuko kideek gertaerak ikertu nahi ez izateko.
Hamahiru urte pasa ditu preso Atristainek, iragan abendutik hirugarren graduan zegoen eta martxoaz geroztik zigorra etxean betetzen ari zen kontrol telematikoarekin.
Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]
Jipoia uztailaren 11ko gauean izan zen Euskaldunen plazan, eta biktima gauean bertan ospitaleratu zuten Euskal Kostaldeko Ospitalean, Baionako prokuradore Jerome Bourrierrek informatu duenez. Atxilotutako gizona behin-behineko espetxealdian dago, Baionako fiskaltzak eskatuta,... [+]
Ostegunean, 18:15ean irekiko dute Izaskun Arrue Kulturgunea (IAK), Gasteiz Antzokia eta Euskararen Etxea batuko dituen egitasmoa. Ekainean udalarekin 2024ko hitzarmena sinatu zuenetik Lazarraga Kultur Elkarteak lehenbailehen ireki nahi izan du kultur-gunea. Irekiera ekitaldiaren... [+]
20 urte bete ditu gaur-edo gure blog-komunitateak, Eibar.org webguneko blogak. Interneteko euskal munduaren historia txikiaren parte bat. 1998an Eibartarrak posta-zerrenda sortu zen. 1998-2000 tartean, halaber, webgune probisional estatiko gisa ibili zen martxan Eibar.org-en... [+]
Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]
Bilboko Euskalduna jauregian egindako urteroko kongresuan Mondragoneko lehendakariaren errelebo aldaketa irudikatu dute, orain arte taldeko buru izandako Iñigo Ucinek eta hemendik aurrera kargu hori hartuko duen Pello Rodriguezek. Horrez gain, hurrengo urteetarako bide... [+]
Horietatik hiru haur siriarrak ziren, eta haien etxearen kanpoaldean jolasean zeudela hil dituzte, NBEak gaitzetsi duenez. Hezbollahk mehatxu egin du Israelgo zonalde berriei eraso egingo diela, Israelek azken egunetan Libanon egindako hilketen ondoren.
1934ko Asturiasko Iraultzan, Eusko Gudarostean eta militar faxisten kontrako gerran aritu zen Lezaman bizi zen komunista amorratu eta aktiboa.
Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.
'Jalgi belak mastara, eta euskara plazara!' lelopean ospatuko dute Donostiako Aste Nagusi Pirata, abuztuaren 10etik 18ra.
Sei urte ditu. Gustura ari zen da dantzan. Baina gurasoek jakinarazi digute utzi egingo duela dantza. Arrazoia? Eskolan burla egiten diote lagunek dantzan aritzeagatik. Sei urte. Eta dagoeneko genero estereotipoen indarkeria sufritzen. Nahikoa da! Gurasoak, eskolak, irakasleak,... [+]