NOLA SORTZEN DIRA TIFOIAK? ETA OLATUAK? ETA BIZITZA ARTIFIZIALA?
- Gertutik ezagutu nahi izan dugu zientzia museo bat eta horretarako Miramongo Zientziaren Kutxagunea aukeratu dugu. Euskal Herriko modu honetako zentro berriena eta zabalena da Donostiako hau. Bertako zuzendari Felix Ares saiatu da guri edukiak ulerrarazten.
Kontrolpeko Ekintzak ezagutzera joan eta Foucaulten penduluarekin egin dugu topo. Airean kurba bera behin eta berriro marraztuz, Lurraren errotazioaren azalpena ematen du etengabe. Grabitatearen eta mekanikaren legeak, Newton edo Galileoren teoriak, joko bihurtu dira bertan eta sagarra, aldiz, pilota koloretsu. Sabaiari so eginda ikusi dugun malguki erraldoiak gorako bidean jarri gaitu.
Hasteko lehen aipatutako malgukiari astindutxo bat eman diogu goitik, eta malgukiak astindua itzuli digu. Komunikazio atalean webcam-ez hornituriko Internet sarbideak, meteorologi zentroa, satelite bidezko telebista edo barra kode sistema berritzailearen erabilpena ezagutu ditugu. Handik Material Berrien esparrura sartu, eta globo esferiko handi batek egin digu harrera. Aulkiz inguratua dago eta bertan esertzeko gonbitea egin digu guneko zuzendariak. Argazkilaria eta biok bata bestearen parean jarri gara, globoa dela eta ez dugu elkar ikusten eta metro batzuk badira bion artean. Edozer gauza xuxurlatzeko eskatu digu. Harrigarria. Bertan bageunde bezala entzuten diogu elkarri. Globoak lente akustiko modura lan egiten duela azaldu digu eta baita astebetean sei aldiz pintxatu zutela ere. Gaia komunikabideetan azaldu da duela aste batzuk: gunea ireki eta berehala tramankulu asko apurturik zeuden. "Iragan asteburuan, adibidez, ia 5.000 bisitari izan genituen" dio Aresek, "eta nahikoa da horietatik %1ak ukitzea eta hondatzea zer den ez bereiztea gertatu dena gertatzeko".
Gela ilun batean sartu gara, ondoren, eta hormaren kontra jarrita, fotomatoi batean bezala, flasharen zain geratu gara. Ondoren argia piztu eta gure itzalaren irudia ikusi dugu horman inprimatua.
Ahoa itxi ezinik, Zentzumena eta Sentikortasuna lantzera abiatu gara. Hemen ere zentzuak gezurretan ibili zaizkigu. Kaxa zuri batzuk ikusi ditugu lehenik, baina bertara hurbiltzean, han ez zen kaxarik. 17 segundoz biraka zebilen espiral bati begira egon gara. Ondoren tren baten argazkiari erreparatu eta, benetan, guregana zetorrela ikusi dugu.
Kantu japoniar baten doinuak oraindik entzuten ditugula, izaki bitxia atzean utzi eta itxuraz arrunta dirudien ordenagailu batekin jardun dugu. Chat moduko bat da, baina beste aldean ez dago inor. Ordenadorearekin ari gara solasean. Eta kontuz gero, ez irainik bota. Gu saiatu garenean aita eta ama, biak batera, aipatu baitizkigu modu ez oso atseginean. Makinaren biraoak gogoan, beste ordenagailu batera hurbildu gara. Berdin dio zer-nolako musika sortu, programa honek harmoniko bihurtzen du. Bateren batek badu, bai, horrelako zerbaiten beharra. Harmoniak utzi eta igerileku txiki batera hurbildu gara. Hondoan pantaila bat du eta arrain batzuk ikus daitezke igerian. Alboan pantaila txikiago bat dugu eta bertan gure arrainak diseina ditzakegu. Geroz eta aerodinamikoagoa egin, orduan eta hobeto moldatuko da itsaso txikian. Nireak, arraina baino marmoka dirudi eta mantso-mantso ibili da, berehala bizkorrago batek jan duen arte. Ugaldu ere egiten dira eta ertzera datozenean eskua luzatu eta harrapatzeko aukera ere badago.
Erakusketa iraunkorreko ibilbidea amaitu dugu eta orain dinosauruak ditugu zain. Gure buruan geratzen zaigun neurona bakarrari galdegin diogu. Hobe beste baterako uzten badugu. Burua bete galdera sartu gara duela ordu batzuk, eta aho bete hortz irten.
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.
Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.
.JPG)
ERREALITATEAREN HARRIBITXIAK
Nork: Josu Iriarte, Nerea Lizarralde, Jare Torralba eta Amets Larralde. Mikel Martinezek zuzenduta eta Jokin Oregiren testuetatik abiatuta.
Noiz: otsailaren 21ean.
Non: Bilboko 7katu... [+]
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Donostiako alkate ohiak webgune bat sortu du, eta plataformarekin bat egiteko eskatu die herritarrei.
PuntuEus-ek doako tresna erabilgarri bat jarri du edonoren eskura, webguneen segurtasuna erraz ebaluatzeko. Webtest.eus izeneko autoebaluazio-tresna honi esker, erabiltzaileek beren webgunearen segurtasun-maila modu sinple eta argian azter dezakete.
"Historikotzat" jo du otsailaren 27an plazaraturiko epaia Lurraren Altxamenduak sare ekologista antikapitalistak. Bere aldetik, epaiaren "krudelkeria" salatu eta helegitea jarriko duela jakitera eman du Frantziako Estatuak. Duela hogei urte baino gehiago jarri... [+]
Elkarteko Elena Avalosek salatu du aulki gurpildunarekin komunera sartzea oztopatzea, pertsona desgaituen eskubideen, autonomiaren eta duintasunaren kontra doala.
Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.