LIBURUAK


2021eko uztailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.


AMONA BIZIKLETAN
Joxantonio Ormazabal
ELKARLANEAN
49 orrialde
950 pzta./38 lib.


OZTOPO GUZTIEN GAINETIK, AMONA BIZIKLETAN

Ezaguna da oso Joxantonio Ormazabal zegamarra, neska-mutikoen artean batik bat. Bereziki haientzat idazten dituenez bere ipuin jostagarriak, erabat normaltzat jo daiteke gizonak haien bihotzetan lekutxo bat izatea ere. Gauzak txukun eta kalitatearekin idaztearen aldekoa dugu. Elkarlaneanen egiten du lan, eta hain zuzen argitaletxe honek, iaz, haur txikientzat bi sail berri hasi zituen, koloretan: "Lamia", 6-7 urtekoentzat, eta "Kuku", pixka bat helduxeagoak direnentzat. Bada, Joxantonio Ormazabalek sail bietan argitaratu zituen ipuinak. Bereak dira "Josebiñe", "Gorritxo eta Beltxiko" eta orain eskuartean dugun hau, "Amona bizikletan" alegia. Istorioaren narratzaileak zazpi bat urte dituen arren, ipuinaren protagonista bere amona da, urte, gaixotasun eta pena ugari gainean dituen emakumea. Izan ere, bost urte badira senarra galdu zuenetik. Haatik, ez pentsa egun osoa negarrez pasatzen duten horietakoa denik, eta are gutxiago bere Gaxpar maitea ametsetan agertu eta berarekin biltzeko eskatu zionetik. Hori bai, baldintza bat jarri zion senarrak gure Pantxikari, ganbaran zintzilik zeukaten bizikletan agertzeko hitzordura, eta harrituko zarete handik aurrera amonak zer egin zuen jakitean.

JAKIN 121. ZENBAKIA
Joan Mari Torrealdaik zuzendua
JAKIN
127 orrialde
1.350 pezeta
54 libera


EUSKAL KULTURA 2000

Jakin" aldizkariaren azken zenbakiak "Euskal Kultura 2000" izenburua darama, eta iaz kulturaren alorrean gertatutakoaren balantzea da. Besteak beste, Erramun Baxok soziolinguistak euskarak Iparraldean duen egoerari buruzko hausnarketa eskaintzen du; Euskalerria Irratiko zuzendaria den Mikel Bujandak Nafarroako kultur jardueraren balantze orokorra; Euskal Idazleen Elkarteko lehendakari Andolin Eguzkitzak, berriz, Galeuscaren Biltzarraz dihardu; Ritxi Lizartza hizkuntz teknikaria euskal antzerkigintzaren gorakadaz eta sendotze prozesuaz; Xabier Mendiguren Elizegi eta Laura Mintegi idazleek, bakoitzak bere ikuspegitik, iazko literatur ekoizpena aztertzen dute; Allande Sokarros kazetariak Zuberoako euskalgintza; eta Iñaki Zabaleta irakasleak "Isiltasuna ez da aterpe" agiriak sortutako eztabaidaz.

XX. MENDEKO POESIA KAIERAK:
IOKIN ZAITEGI
Antologia egilea,
Koldo Izagirre
SUSA
61 orrialde
700 pezeta
28 libera


"KIXOTE BAT" IZAN BIDE ZENAREN POEMAK

Horrela aitortu omen zion Iokin Zaitegik bere biografia idazten ari zen Jose Mari Velez de Mendizabali, bizitzan zer izan zen galdetu zionean: "Kixote bat". Eta gure literaturan gerra aurretik hirurogeiko hamarkadan lehertu zen modernotasuneraino hari bat luzatu izana zor diogun gizonaren erantzun horretan ez ei dago inongo harrotasunik, bakardadean jardun beharrean aurkitu zen pertsonaren hasperena baino ez, Koldo Izagirrek adierazten duenez. Izan ere, Iokin Zaitegik sortu eta kudeatu zuen "Euzko-Gogoa", Izagirreren hitzetan euskal literaturak inoiz ezagutu duen adierazpen esparrurik libreena eta gure poesia modernoaren ataria. Baina poeta ere bagenuen Zaitegi, poesia beti erbestean idatzi zuen poeta. Aberriaren saudadeaz, erbestearen astunaz, urruntasunaren urraduraz eta Euskal Herri libre baten ametsaz mintzo zaigun poeta.

EL EUSKERA EN LA RIBERA DE NAVARRA
Jabier Sainz Pezonaga
PAMIELA
220 orrialde
2.300 pezeta
92 libera


NAFARROAKO ERRIBERA ETA EUSKARA

Euskararik gabe ezin izan zitekeen Euskal Herriarik, ezta Nafarroa izena bere izan zezakeen naziorik, esaten digu Jabier Sainz Pezonaga corellarrak "El Euskera en la Ribera de Navarra" liburuan. Batzen gaituena euskara dela, alegia, ororen gainetik euskararen herria garelako. Eta hori, Euskal Herria nazio bat baino gehiago mundu bat izan arren, non betitik eman den kultur anitzen mestizajea, etnia ezberdinen norgehiagoka. Baina euskara dugu. Baita Nafarroako Erriberak ere. Muga-mugan dagoen arren, sarri askotan indarrez hartua izanagatik ere, beti gorde ahal izan ditu bere hizkera herrikoian "lingua navarrorum" zaharraren aztarnak, Jabier Sainz Pezonagak bere idazlanean agerian uzten duen bezala. Jakin nahi al duzu "furrustrada", "chirripita" "zaborro" edo antzeko esamoldeen jatorria, irakurle?

FRAI BARTOLOME SANTA TERESA. IDAZLAN GUZTIAK (I, II)
Julen Urkiza,
Luis Baraiazarra
EUSKALTZAINDIA
1.556 orrialde
4.800 pzta./192 lib.


MARKINARRAREN "ICASQUIZUNAC" ETA BESTE LANAK

Lodikoteak dira, benetan, Frai Bartolome Santa Teresa markinarraren lanak biltzen dituzten liburu biak. Izan ere, lan eskerga egin zuen XVIII. eta XIX. mende artean bizi izan zen karmeldar honek. Sermoilari eta euskal idazlea zen, bereziki, Frai Bartolome, aspalditik zetorren euskal tradizio baten jarraitzaile eta bidegilea. Bizkaieraren garatze garaian bizitzea egokitu zitzaionez, ordu arte ia inork idatziz landu ez zuen Mendebaleko euskara lantzeari ekin zion, bere egitekoa honela aitortuz: "Verbeetia imini dot neure erricua; daquidana". Andres Urrutia euskaltzainak liburu hauen hitzaurrean adierazten duenaren arabera, "hitz gutxitan esateko, hizkuntzaren jakituria, erlijioaren zerbitzupeko euskal diskurtso jatorra eta Mendebaldeko euskararen hastapenetan partaidetza" izan zuen Frai Bartolome karmeldarrak.

GIPUZKOAKO ESKOLARTEKO 20. BERTSOLARI TXAPELKETA
Ikastolen Elkartea
IKASTOLEN
ELKARTEA
61 orrialde + kaseta

HOGEIGARREN ALDIZ EGINDAKO LEHIAKETA
Iaz, 2000. urtean, hogeigarren aldiz burutu zen Gipuzkoako Eskolarteko Bertsolari Txapelketa Azpeitiako Izarraitz pilotalekuan. "Kilometroak" herri horretan antolatu eta gauzatu baitzen, eta aipatu txapelketa ere egitarau horren barruan itsatsi zen. Ikastolen Elkarteko Bertsolaritzako koordinatzaile Mikel Mendizabalek gogoratzen duenez, Izarraitzeko saioa zaratatsu bezain zalapartatsua izan zen, parte hartzen zuten bertsolari gaztetxoen energia eta alaitasunari zegokien bezala. Orain, Ikastolen Elkarteak liburu bat eta kaset bat plazaratu ditu, bat-bateko finalisten emanaldiak jasoz: Txikietan, Antigua-Hernani, Ataun, Oiartzun eta Zarauzko taldeak; handietan, Joxe Angel Aranburu, Eneritz Azkue, Egoitz Eizagirre, Antton Fernandez, Irati Goikoetxea, Beñat Lizaso, Joseba Otaegi eta Iban Urgandagarin.

UNA CULTURA DE PAZ
Xabier Markiegi Candina
ARARTEKO
109 orrialde


2000. EKO GIZA ESKUBIDEEI BURUZKO JARDUNALDIAK

Orain dela hiru urte Arartekoak argitalpen-bilduma berri bat hasi zuen, "Jornadas sobre derechos humanos" izenburupean. Oraingoak, "Una cultura de paz: cimiento para los derechos humanos" izenburu zehatza duenak, Nazio Batuen Batzar Orokorrak aldarrikatutako Bake Kulturaren Nazioarteko Urtean, EHUren Udako Ikastaroen barnean giza eskubideak oinarri izanda egin ziren jardunaldietan aurkeztutako ponentzia eta komunikazioak biltzen ditu. Hainbatek hainbatetan, Arartekoaren aurkezpenean, bake kultura euskal gizartean lehenbailehen garatu beharra dagoela esaten du; Mayor Zaragoza irakasleak bake kultura kontzeptuaz hausnarketa egiten du, hala nola gaur egungo elkartasun ezaz eta haurren esplotazioaz; eta Vicenç Fisasek, bere aldetik, "Bake-kultura Euskal Herrian" ponentzia aurkezten du.


Azkenak
2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


2024-11-27 | Mati Iturralde
Gogoan ditut

2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]


Valentziako ilargia

Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]


2024-11-27 | Castillo Suárez
Pertseberantziaz

Bihotzean ditudan oroitzapenik politenetakoak dira. Euskal Filologia egiten ari nintzen garai hartan, eta Arbizuko elkarte batera joan ginen Ruper Ordorikaren kontzertu batera. Han zeuden Rikardo Arregi Diaz de Heredia eta Juanjo Olasagarre. Ez nintzen Arregiri esatera ausartu... [+]


Materialismo histerikoa
Zuekin nahi dut

Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude