AZKENENGO AZTERKETA ALDIARI AURRE EGINEZ

  • Pertsona orok bizitzan zehar dituen aldaketei batetik, eta agerkariaren azterketak nahita nahiez ekarriko zituenei bestetik jartzen zien arreta otsaileko aleak.

2021eko uztailaren 15ean
Lehenengo orrialdean agertzen zuenagatik, "Geroaren koska" eta "Etengabeko aldaketa" zituen Z. ARGIAK buruan, 1971ko otsaila hasieran. Gauzak aldatzearen premia ikusten zuen, eta irakurlegoa bide beretik joan zedin nahi zuen, horretarako beharrezkotzat jotzen zituen arrazoi denak emateko prest zegoelarik.


IREKITASUNEAN BIZI NAHI

Ulergarritasunez jantzirik ageri zen, halere. "Alvin Toffler amerikar soziologoak dioenez, benetako koska egingo dio gizonari, pertsonari, geroak, datorren denborak. Benetako txorabioak menperatzen du pertsona, aldaketa aundiak denbora motxean inguratzen zaizkionean eta ez inguratu bakarrik, gaiñera barne barneko aldatuarazi egiten diotenean". Horrera arte, ezer berezirik ez zuen sumatzen, beharbada. Baina bazituen nolabaiteko zalantzak ere, handik gutxira honako hau galdetzeko: "Zergatik pertsona batzuek aldaketak iritxi ditezen irrikitzen dabiltza, beste asko beldurrez il zorian jartzen diran bitartean?".
Hori bai koska! Izan ere, "ogeita batgarren menderaiño iristeko falta diran ogeita amar urtetan, milloika pertsona normalek, bat batean euren aurrean geroaren oztopo ikaragarria sortzen ikusiko dute. Asko mindu egingo dira eta makiña bat negar ere egingo dute, ohitura zaharrak zearo galdu direla-ta. Baiña ez da jende guztia horrela itoko". Gaitz erdi, deskribatzen zuen egoerak arduratzeko moduko itxura zuen-eta! Kontuan izan, esandakoaz gainera, hauxe ere baieztatzen zuela: "Baztar guzietan izango dira olako pertsonak: direla jende zaharrak berrikeriarik bere bizitzan sartzea nahi ez dutenak, direla jende elduak denbora baiño lehenago zahartuak, ikasleen, sexoaren, drogaren edo minigonaren ezin eramanak itsutu dituenak".
Dagoeneko gazteak pozik dira, beraiekin ez zihoala kontua pentsatuz. Ez dute arrazoirik izango, ordea, zeren "izango dira gazteak ere, garrantzirik emango ez diotenak geroako fenomeno ikaragarri oni". Oso gaizki egina, hain zuzen ere, tutik ulertzen ez zutela baino erakusteko gai ez zirelako. Eta hauxe zen arazoa: "Gaur esan diteke, irurogei ta amar urtetako pertsona batek bost aldiz ikusten dituela aldatzen bai ohiturak, bai bere eskuetan erabiltzen dituen tresnak, bai etxe barruko, familia barruko modu guztiak. Gizarteak ogeita amabi aldiz gauza gehiago jartzen ditu gizon orren eskuetan, jaio zan garaian baiño". Bururatu ote zitzaien hori guztia lehenxeago aipatu zituen gazte haiei? Kiaaa! Gauzak horrela izanik ere, dirudienez baikortasun puntu batez amaitu nahi zuen gogoeta aldizkariak, hau baitzioen guztiaren epilogo gisa: "Irudian agertzen diran gazteak eta elektronika-makinak zerbait esango ahal digute irekitasunean bizi nahi dugunoi...".


AZTERKETAK AURRERA

Bitartean, Z. ARGIAk "azterketan" jarraitzen zuen, ordea. Denetarik entzuna
-edo irakurria- izango zen, gai hori hizpide zuen editorialean, esan baitaiteke bere buruaren defentsa egiten zuela. "Gure Erriko arazoetaz behar dan neurriz eta ugaritasunez mintzatu ez giñala diotenak ere ba dira" aitortzen zuen batean, behintzat, zirt eta zart hauxe erantzuten zien lotsagabeei: "Gu ez gaude iritzi orrekin ados . Emen argitaratu diran lanik gehienek, zuzen zuzenean Euskal Erriko arazoak aztertzen dituzte. Nazio arteko arazoak eta gizon ospetsuei buruzko lanak kenduta, beste gehienak, danak ez badira, Euskal Erriari zuzenduak dira". Gauzak argi eta garbi!
Bazuen, halere, aitortu gabeko okerren bat gordea, eta hura ere plazaratzeko asmoz zen. "Gure ustez kritika egin behar baldin bazaigu, sakontasun ezaren kritika egin behar zaigu. Gai eder asko atera arren, ez dute batasun bat, linea bat, eduki".
Esanak esan, horrek bazuen bere zergatia. "Izan ere, aldizkari au askotan behintzat, nola atera izan dan, miraria, benetan arritzekoa da. Bakoitzak, bat eta besteak, bere mementoko umoreak eraginda, bialtzen zituen lanekin osatua izan zen aldiz aldiz. Baiña orrela ezin genezakean luzaroan jarrai". Beraz, irakurle maiteak, adi hitz hauei: "Asteroko bat daukagu. Gure Errikoa. Euskeraz. Onek dena esan nahi du. Txantxetan ezin gintezke ibilli. Asteroko egoki bat osatu behar dugu. Iñoren lotsarik ez duan aldizkari bat. Ortarako, beste gauzen artean, taldeak sortu behar dira. Ez nolanahiko taldeak ordea. Jakintzaz eta esperientziaz ongi jantzitako taldeak". Honaino, abisua. Sosegua, gero: "Pundu onetan zerbait ari gera eta ba dugu itxaropen". Eta amaitzeko, deialdia: "Zipoizkeriak alde batera utzita lanerako prest dagoenari dei egiten diogu. Irekitasun batean, elkartasun batean, lan egin nahi duenari dei egiten diogu. Gure Erria, Euskal Erria maite duenari, dei egiten diogu". Baldintzak betetzen dituenak, erantzun beza .

INTZAKO AITA DAMASO, 60 URTEKO APAIZGINTZAN
Erredakzioa, 1971-II-07
Or degu Aita Damaso Intzakoa, bere arpegi atsegin eta itzalarekin kaputxino jatorraren eredu. 84 urte bizi ta 60 urte apaiz egin zanetik elizlanetan aritua. (...)
Aita Damasoren bizitza bere apaiz-lanetan zaildua, onela izan da: 25 urtetan euskeraz eta erderaz itzaldiak egiñaz, Nafarroako errietan; gero, Txilen 30 urtetik gora erri xeearen serbitzari. (...)
50 urte daramazki Euskaltzain izendatu zutenetik. Bera degu Euskaltzain zaarrena gaur. Ta euskera orrenbeste maite izan badu, bere apaiz-lanetarako maite izan du batez ere. Oieregiko Aita Buenabentura zanaz batera, "Irugarren Prantzizkotarra" izeneko aldizkaria atera zuan. Onek 5.000 arpidedun iritxi zituan. Andik urte gutxitara, eta kaputxino berak aterata, "ZERUKO ARGIA" argitara zan. Aita Intza, aldizkari onen zuzendari izan zan. Orduan elizgaietako aldizkari zana, gaur berriemaille egin da (...).

"ARANGUREN"GO LANGILLEAK, BERRIZ LANERA
Astez aste, 1971-II-07
Sodupeko "Arangurenen Papelera"ko langilleak berriz lanean asi dira, nahiko nahigabe pasa ondoren. 450 langille izan ziren kanpora boteak eta urtarrillaren 27an, lanlekuan azaldu ziran kartel batzuen bidez jakin zuten nola lehengoko kondizioetan artuko zituztela berriro.

Iruñeko "Eaton Iberica"n
Lerro auek idazten ari geran garaian ez da oraindik konpondu "Eaton Iberica" lantokiko problema. Izan ere, nagusiek ez dituzte onartu langilleek elkarrizketa bat egiteko jarri zituzten baldintzak. Langilleek beste idazti bat zuzendu diete nagusiei, baiña oraindik ezer ezta erabaki.

PETE SEEGER KANTARIA EUSKAL HERRIRA ETORRIKO DA
Ez Dok Amairu, 1971-II-07
Horrelakoetan gertatzen den eragozpenik ezpada, Ipar Amerikako "folk" kantari ospetsuenetakoa den Pete Seeger, otsailaren 9an Donostiara kanta saio bat ematera etorriko da. (...) Horrelako gizonak, publikoki espresatzen diranean batez ere, opinio talde batzuen aldetik persegituak, gorrotatuak, salatuak eta debekatuak izaten dira, eta Pete Seeger-i ere hori gertatu zitzaion. Telebista, irrati, aldizkari eta difusio tresnak ukatu egin zizkioten. Eta persekuzio hori, batez ere, Mac Carthy senadoreak bere "sorgin ihizea" sutu eta neurri lotsagarrietara eraman zuenean gogortu zen ("sorgin ihize" hori, dakigunez, liberal eta ezkertiarren aurkako persekuzio eroa izan zen). Bolada hilun hartan, hala ere, Pete Seeger etzen ikaratu, eta inoiz baino kartsukiago Ipar Amerikako unibertsitate, hiri, herrixka eta bazterretan bere egiak esaten jarraitu zuen. (...) Orain, Europara etortzeko okasioa izan duenean, Kataluiniatik zehar honera ere etorri nahi izan du, eta hontarako organizadoreek Raimon kantaria ere laguntzaile izan dugu. (...) "Ez Dok Amairu" taldeak Donostia eta Euskal Herri guziko jendea jaialdi hontara deitzen du, kantari ospetsu honen kantak entzunaz guztiok ikus eta ikas dezagun. Uste dugu gertakizun horrek euskaldun guztien interesa mereziko duela


Azkenak
2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Eguneraketa berriak daude