AZKENENGO AZTERKETA ALDIARI AURRE EGINEZ

  • Pertsona orok bizitzan zehar dituen aldaketei batetik, eta agerkariaren azterketak nahita nahiez ekarriko zituenei bestetik jartzen zien arreta otsaileko aleak.

2021eko uztailaren 15ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Lehenengo orrialdean agertzen zuenagatik, "Geroaren koska" eta "Etengabeko aldaketa" zituen Z. ARGIAK buruan, 1971ko otsaila hasieran. Gauzak aldatzearen premia ikusten zuen, eta irakurlegoa bide beretik joan zedin nahi zuen, horretarako beharrezkotzat jotzen zituen arrazoi denak emateko prest zegoelarik.


IREKITASUNEAN BIZI NAHI

Ulergarritasunez jantzirik ageri zen, halere. "Alvin Toffler amerikar soziologoak dioenez, benetako koska egingo dio gizonari, pertsonari, geroak, datorren denborak. Benetako txorabioak menperatzen du pertsona, aldaketa aundiak denbora motxean inguratzen zaizkionean eta ez inguratu bakarrik, gaiñera barne barneko aldatuarazi egiten diotenean". Horrera arte, ezer berezirik ez zuen sumatzen, beharbada. Baina bazituen nolabaiteko zalantzak ere, handik gutxira honako hau galdetzeko: "Zergatik pertsona batzuek aldaketak iritxi ditezen irrikitzen dabiltza, beste asko beldurrez il zorian jartzen diran bitartean?".
Hori bai koska! Izan ere, "ogeita batgarren menderaiño iristeko falta diran ogeita amar urtetan, milloika pertsona normalek, bat batean euren aurrean geroaren oztopo ikaragarria sortzen ikusiko dute. Asko mindu egingo dira eta makiña bat negar ere egingo dute, ohitura zaharrak zearo galdu direla-ta. Baiña ez da jende guztia horrela itoko". Gaitz erdi, deskribatzen zuen egoerak arduratzeko moduko itxura zuen-eta! Kontuan izan, esandakoaz gainera, hauxe ere baieztatzen zuela: "Baztar guzietan izango dira olako pertsonak: direla jende zaharrak berrikeriarik bere bizitzan sartzea nahi ez dutenak, direla jende elduak denbora baiño lehenago zahartuak, ikasleen, sexoaren, drogaren edo minigonaren ezin eramanak itsutu dituenak".
Dagoeneko gazteak pozik dira, beraiekin ez zihoala kontua pentsatuz. Ez dute arrazoirik izango, ordea, zeren "izango dira gazteak ere, garrantzirik emango ez diotenak geroako fenomeno ikaragarri oni". Oso gaizki egina, hain zuzen ere, tutik ulertzen ez zutela baino erakusteko gai ez zirelako. Eta hauxe zen arazoa: "Gaur esan diteke, irurogei ta amar urtetako pertsona batek bost aldiz ikusten dituela aldatzen bai ohiturak, bai bere eskuetan erabiltzen dituen tresnak, bai etxe barruko, familia barruko modu guztiak. Gizarteak ogeita amabi aldiz gauza gehiago jartzen ditu gizon orren eskuetan, jaio zan garaian baiño". Bururatu ote zitzaien hori guztia lehenxeago aipatu zituen gazte haiei? Kiaaa! Gauzak horrela izanik ere, dirudienez baikortasun puntu batez amaitu nahi zuen gogoeta aldizkariak, hau baitzioen guztiaren epilogo gisa: "Irudian agertzen diran gazteak eta elektronika-makinak zerbait esango ahal digute irekitasunean bizi nahi dugunoi...".


AZTERKETAK AURRERA

Bitartean, Z. ARGIAk "azterketan" jarraitzen zuen, ordea. Denetarik entzuna
-edo irakurria- izango zen, gai hori hizpide zuen editorialean, esan baitaiteke bere buruaren defentsa egiten zuela. "Gure Erriko arazoetaz behar dan neurriz eta ugaritasunez mintzatu ez giñala diotenak ere ba dira" aitortzen zuen batean, behintzat, zirt eta zart hauxe erantzuten zien lotsagabeei: "Gu ez gaude iritzi orrekin ados . Emen argitaratu diran lanik gehienek, zuzen zuzenean Euskal Erriko arazoak aztertzen dituzte. Nazio arteko arazoak eta gizon ospetsuei buruzko lanak kenduta, beste gehienak, danak ez badira, Euskal Erriari zuzenduak dira". Gauzak argi eta garbi!
Bazuen, halere, aitortu gabeko okerren bat gordea, eta hura ere plazaratzeko asmoz zen. "Gure ustez kritika egin behar baldin bazaigu, sakontasun ezaren kritika egin behar zaigu. Gai eder asko atera arren, ez dute batasun bat, linea bat, eduki".
Esanak esan, horrek bazuen bere zergatia. "Izan ere, aldizkari au askotan behintzat, nola atera izan dan, miraria, benetan arritzekoa da. Bakoitzak, bat eta besteak, bere mementoko umoreak eraginda, bialtzen zituen lanekin osatua izan zen aldiz aldiz. Baiña orrela ezin genezakean luzaroan jarrai". Beraz, irakurle maiteak, adi hitz hauei: "Asteroko bat daukagu. Gure Errikoa. Euskeraz. Onek dena esan nahi du. Txantxetan ezin gintezke ibilli. Asteroko egoki bat osatu behar dugu. Iñoren lotsarik ez duan aldizkari bat. Ortarako, beste gauzen artean, taldeak sortu behar dira. Ez nolanahiko taldeak ordea. Jakintzaz eta esperientziaz ongi jantzitako taldeak". Honaino, abisua. Sosegua, gero: "Pundu onetan zerbait ari gera eta ba dugu itxaropen". Eta amaitzeko, deialdia: "Zipoizkeriak alde batera utzita lanerako prest dagoenari dei egiten diogu. Irekitasun batean, elkartasun batean, lan egin nahi duenari dei egiten diogu. Gure Erria, Euskal Erria maite duenari, dei egiten diogu". Baldintzak betetzen dituenak, erantzun beza .

INTZAKO AITA DAMASO, 60 URTEKO APAIZGINTZAN
Erredakzioa, 1971-II-07
Or degu Aita Damaso Intzakoa, bere arpegi atsegin eta itzalarekin kaputxino jatorraren eredu. 84 urte bizi ta 60 urte apaiz egin zanetik elizlanetan aritua. (...)
Aita Damasoren bizitza bere apaiz-lanetan zaildua, onela izan da: 25 urtetan euskeraz eta erderaz itzaldiak egiñaz, Nafarroako errietan; gero, Txilen 30 urtetik gora erri xeearen serbitzari. (...)
50 urte daramazki Euskaltzain izendatu zutenetik. Bera degu Euskaltzain zaarrena gaur. Ta euskera orrenbeste maite izan badu, bere apaiz-lanetarako maite izan du batez ere. Oieregiko Aita Buenabentura zanaz batera, "Irugarren Prantzizkotarra" izeneko aldizkaria atera zuan. Onek 5.000 arpidedun iritxi zituan. Andik urte gutxitara, eta kaputxino berak aterata, "ZERUKO ARGIA" argitara zan. Aita Intza, aldizkari onen zuzendari izan zan. Orduan elizgaietako aldizkari zana, gaur berriemaille egin da (...).

"ARANGUREN"GO LANGILLEAK, BERRIZ LANERA
Astez aste, 1971-II-07
Sodupeko "Arangurenen Papelera"ko langilleak berriz lanean asi dira, nahiko nahigabe pasa ondoren. 450 langille izan ziren kanpora boteak eta urtarrillaren 27an, lanlekuan azaldu ziran kartel batzuen bidez jakin zuten nola lehengoko kondizioetan artuko zituztela berriro.

Iruñeko "Eaton Iberica"n
Lerro auek idazten ari geran garaian ez da oraindik konpondu "Eaton Iberica" lantokiko problema. Izan ere, nagusiek ez dituzte onartu langilleek elkarrizketa bat egiteko jarri zituzten baldintzak. Langilleek beste idazti bat zuzendu diete nagusiei, baiña oraindik ezer ezta erabaki.

PETE SEEGER KANTARIA EUSKAL HERRIRA ETORRIKO DA
Ez Dok Amairu, 1971-II-07
Horrelakoetan gertatzen den eragozpenik ezpada, Ipar Amerikako "folk" kantari ospetsuenetakoa den Pete Seeger, otsailaren 9an Donostiara kanta saio bat ematera etorriko da. (...) Horrelako gizonak, publikoki espresatzen diranean batez ere, opinio talde batzuen aldetik persegituak, gorrotatuak, salatuak eta debekatuak izaten dira, eta Pete Seeger-i ere hori gertatu zitzaion. Telebista, irrati, aldizkari eta difusio tresnak ukatu egin zizkioten. Eta persekuzio hori, batez ere, Mac Carthy senadoreak bere "sorgin ihizea" sutu eta neurri lotsagarrietara eraman zuenean gogortu zen ("sorgin ihize" hori, dakigunez, liberal eta ezkertiarren aurkako persekuzio eroa izan zen). Bolada hilun hartan, hala ere, Pete Seeger etzen ikaratu, eta inoiz baino kartsukiago Ipar Amerikako unibertsitate, hiri, herrixka eta bazterretan bere egiak esaten jarraitu zuen. (...) Orain, Europara etortzeko okasioa izan duenean, Kataluiniatik zehar honera ere etorri nahi izan du, eta hontarako organizadoreek Raimon kantaria ere laguntzaile izan dugu. (...) "Ez Dok Amairu" taldeak Donostia eta Euskal Herri guziko jendea jaialdi hontara deitzen du, kantari ospetsu honen kantak entzunaz guztiok ikus eta ikas dezagun. Uste dugu gertakizun horrek euskaldun guztien interesa mereziko duela


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude