ERBESTEKO EUSKALDUNAK
- HABEren eskutik Euskal Herritik kanpo ematen diren helduentzako euskara eskolak sendotzeko plana abian da. Ikastaro hauetan 1.100 pertsonatik gora ari dira, erdia baino gehiago Amerikan. Planak irakasleen trebakuntzari arreta berezia eskainiko dio.
Jose Frantzisko Zinkunegik, HABEren teknikari eta egitasmo honen arduradunak, azaldu digunez, 2003 bitarteko plan hau funtsean 1990ean hasitakoaren 3. fasea litzateke, orain arte burutu diren irakasleen euskalduntze, trebakuntza eta eskolak ematen hasi ondorengo fasea alegia. Gainera, Hizkuntzen Urte Europarra 2001 izeneko egitasmoaren barnean kokatu beharko litzateke.
Bere garapenean teknologia berriek garrantzi handia izango dute; batetik, ikasle eta irakasleen arteko komunikazioa hobetzeko euskal etxeetan ezarriko den Habenet sarearen bidez; eta bestetik, Hezinet izeneko autoikaskuntzarako multimedia programaren bitartez. Azken hau ikasle-irakasleek bere kabuz hizkuntza maila hobetzeko erabili ahal izango dute.
Euskal Herritik kanpo, munduan zehar, 1.100 pertsonatik gora ari dira euskara ikasten helduentzako eskoletan, gehienak mundu osoan barreiaturik dauden 35 euskal etxeetan, 40 bat irakasleren laguntzarekin. Espainiako Estatuan, esaterako, Madril (200 ikasle), Bartzelona (100 inguru), Valladolid, Valentzia eta Mallorcako Palma-ren kasuak aipatu beharko lirateke. Europan, berriz, beste ehun bat lagun ari dira ikasketa prozesuan, Paris eta Londres izanik gunerik nagusienak.
Dena den, euskara eskola hauek jende gehien biltzen duten kontinentea Amerika da, 600dik gora ikaslerekin. Aipatzeko modukoak dira EEBBetan New York eta mendebaldeko (Idaho, Nevada...) euskal etxeen kasuak, eta baita Uruguai (125 ikasle), Txileko, Brasilgo eta Venezuelakoak ere. Baina denen gainetik Argentinako adibidea azpimarratu behar da, batetik plan honetan bera izan delako aitzindaria, eta bestetik, Ameriketako euskal etxe (eta beraz, azpiegitura) gehienak bertan daudelako.
Datuetan, dena den, ikasle eta irakasleen mugikortasun handia izan ohi da, kontuan hartu behar baita ez dela berdina euskara Euskal Herrian edo testuinguru erabat erdaldun eta arrotzean ikastea, eta oso gutxik lortzen dutela oinarrizko mailatik harantzago egitea. Espainiako Estatuan, esaterako, asko dira lan edo ikasketak direla-eta barreiaturik dauden euskaldunak, eta hauen beharrak ere ezberdinak dira, kanpoan hiruzpalau urte egin eta gero itzultzeko asmoa dutelako; ez da agurtzeko eta oinarrizko lau gauza esateko gai izan nahi duen argentinarraren kasua, itzuleran euskara normaltasunez erabiliko duen pertsona gaztearena baizik. Azken hauei euskalduntze prozesu osoa eskaini behar zaie.
Gazte horietako bat Luzia Mendez dugu, Montevideoko 19 urteko uruguaitarra, historia ikaslea, eta nahiz eta euskal jatorri zuzenik gabekoa izan, duela lau urte euskara ikasten hasi eta dagoeneko bederatzigarren urratsean Lazkaoko Maizpide barnetegira trebatzera etorri zaiguna. Azaldu digun moduan, euskal dantzak ikasten hasi zen Montevideoko Haize-Hegoa euskal etxean eta hortik euskara ikastera igaro zen, motibazio handiz gainera.
Beraren eta bere lagunen asmoa Montevideoko euskal etxeetan euskal kultura zabaltzea da, eta hor euskarak garrantzi handia duenez, beste lagun batekin bertan euskara klaseak ematen hasi da, Uruguaiko hiriburuko hiru euskal etxeetako bitan. Denetara bost talde dituzte, lehenengo urratsean 10 pertsonakoak eta hortik aurrera gutxiagokoak. Mendezek dioenez, "han euskara ikastea oso zaila eta luzea delako; ikasleen artean motibazioak era guztietakoak izan daitezke, eta adibidez, gazte asko musikak erakarrita etortzen zaizkigu, Negu Gorriak bezalako taldeen abestiak ulertu nahian esaterako"
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
.jpeg)
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.